خیلی اوقات طلاق‌های به ظاهر مسالمت‌آمیز هم با چشم بهم زدنی به یک چالش جدی ختم می‌شوند. وقتی هم بررسی می‌کنیم که دلیل به‌وجود آمدن کشمکش میان طرفین چیست، بیش از هر چیز دیگری به بحث حضانت فرزندان می‌رسیم. واقعیت این است که پیچیدگی‌های حقوقی بسیاری در مسیر به‌دست آوردن حضانت فرزندان وجود دارد. حال فرض کنید که این پیچیدگی‌های حقوقی، با احساسات و عواطف انسانی تلاقی پیدا کنند. مشخص است که در این شرایط، کار دشوار تر هم خواهد شد. به همین خاطر است که توصیه می‌شود در این مسیر، حتما از یک وکیل حضانت فرزند کمک بگیرید. در ادامه در این رابطه بیشتر توضیح داده‌ایم.
حق حضانت فرزندان با چه کسی است؟
برعکس آنچه که خیلی افراد تصور می‌کنند، حق حضانت به طور مطلق متعلق به پدر نیست، بلکه آنچه که در اعطای حضانت بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد، مصلحت طفل است. در عین حال، قانون اصولی را برای حضانت فرزندان تدوین کرده که به شرح زیر است:
-
حضانت فرزند دختر
حضانت دختر تا 7 سالگی اصولا با مادر است و بعد از 7 سالگی تا 9 سالگی (یعنی سن تکلیف دختر) حضانت فرزند دختر با پدر خواهد بود. بعد از 9 سالگی نیز خود دختر است که تصمیم می‌گیرد که تحت سرپرستی کدام یک از والدین خود باشد.
-
حضانت فرزند پسر
در مورد حضانت فرزند پسر تا هفت سالگی، اولویت با مادر طفل است و پس از آن تا پانزده سال قمری (سن تکلیف پسر) حضانت با پدر وی است و بعد از آن، این خود طفل است که تصمیم می‌گیرد با پدر زندگی کند یا مادر.
نکته بسیار مهم: در مورد حضانت همه چیز با مصلحت طفل خواهد بود. به این ترتیب، اگر اثبات شود که زندگی با پدر برای طفل ضرر دارد، حضانت فرزند از وی گرفته شده و به مادر اعطا می‌شود. همچنین اگر کودکان قبل از سن هفت سالگی باشند و جنون، اعتیاد یا فساد اخلاقی مادر مشخص شود، و یا مادر ازدواج مجدد کنند، موجب سلب حضانت فرزند از او فراهم می‌شود.
در چه شرایطی می‌توان حضانت فرزند را تا سن بلوغ به مادر داد؟
سوال این است که شرایط حضانت بچه برای مادر چیست و آیا می‌توان تحت شرایطی حضانت را از پدر گرفت و به مادر داد؟
خوشبختانه قانون جدید حضانت این اجازه را به مادر داده که در صورت اثبات فساد اخلاقی یا مشکلات رفتاری پدر، حضانت را از پدر سلب کرده و به مادر اعطا کند. مواردی که با استناد با آنها می‌توان حضانت را از پدر گرفت عبارتند از:
-
فساد اخلاقی و فحشای پدر
-
ابتلای پدر به بیماری‌های روانی و اعصابی
-
سوء استفاده پدر از طفل
-
اعتیاد پدر به مواد مخدر و ضرب و جرح کودک توسط وی
در عین حال باید توجه داشت که برای اعطای حضانت به مادر، شرایط اخلاقی و رفتاری و نیز سلامتی روانی خود مادر نیز بررسی خواهد شد. البته اگر از همان ابتدا برای دادگاه محرز شود که جدایی فرزند از مادر باعث به وجود آمدن مشکلات روحی برای فرزند یا عسر و حرج او می‌شود، حضانت فرزند به مادر واگذار می‌شود.
نحوه حضانت فرزند بعد از طلاق
در طلاق توافقی می‌توان درباره مسائلی مثل تعداد روز و ساعات ملاقات با فرزند، سن حضانت و غیره، توافقی خلاف قوانین کرد. مثلا می‌توان توافق کرد که اگر یکی از زوجین شرایط حضانت را از دست بدهد، تا رسیدن به سن قانونی مذکور کماکان حضانت طفل با او باشد، مانند وقتی که وکیل طلاق شرط کند که مادر در صورت ازدواج مجدد نیز حضانت فرزند را بر عهده داشته باشد. یا مثلا اینکه شرط کنند حضانت فرزند دختر را تا ده سال به مادر بسپارند.
به چنین حقی اصطلاحا حق حضانت مطلق می‌گویند. اعطای این حق بعد از طلاق به دو صورت انجام می‌گیرد که یا زوج باید به زوجه وکالت در خصوص حضانت بدهد، یا اینکه اعطای حضانت فرزند در سن خلاف قانون به مادر شرط طلاق توافقی آنها باشد و پدر عدم تمایل خود به حضانت را تا آن موعد خاص اعلام کند.
آیا امکان امتناع مادر از حضانت فرزند وجود دارد؟
مطابق با قانون مدنی و فقه اسلامی، حضانت موضوعی الزام‌آور است. در ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی آمده است:
«هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آنها است از نگهداری او امتناع کند. در صورت امتناع یکی از ابوین، حاکم به تقاضای دیگری یا تقاضای قیم یا یکی از اقربا و یا به تقاضای مدعی العموم، نگهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده او است، الزام می‌کند و در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد، حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد، به خرج مادر تأمین می‌کند».
همچنین به موجب ماده ۴۰ قانون حمایت از خانواده:
«هر کس که از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت کودک استنکاف ورزد یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد کودک امتناع کند، حسب تقاضای ذی نفع و به دستور دادگاه صادر کننده رای نخستین، تا زمان اجرای حکم بازداشت می‌شود».
در نتیجه واضح است که عدم پذیرش حضانت فرزند از سوی مادر یا پدر نشدنی است و ضمانت اجرای قانونی دارد. در واقع این مسئله تکلیفی است که بر عهده والدین بوده و نمی‌توانند از زیر آن شانه خالی کنند. تنها در صورت اثبات شرایط خاص است که حضانت از هر یک از طرفین گرفته شده و به فرد صالح داده می‌شود. برای اطلاع بیشتر در این رابطه می‌توانید از مشاوره حقوقی تلفنی وکلای مجموعه وکیل وند بهره‌مند شوید.
آیا می‌توان در صورت وجود سابقه کیفری، حضانت را از پدر سلب کرد؟
بحث سابقه کیفری و حضانت فرزند یکی از مسائل مهم و اختلافی حقوق خانواده است. اختلاف در این مسئله به حدی است که بارها دیده شده دادگاه بدوی حکمی صادر کرده و دادگاه تجدیدنظر آن حکم را نقض کرده است. به طور کلی اما در رابطه می‌توان بیان کرد که:
وجود سابقه کیفری در زمان قبل از طلاق، اصولا نمی‌تواند مانعی برای حضانت باشد و به این دلیل نمی‌توان حضانت فرزندان را از پدر سلب کرد. یعنی فرضا اگر سال 1390 پدر به زندان رفته باشد و طلاق در سال 1400 اتفاق بیفتد، نمی‌توان به این دلیل حضانت را از پدر گرفت، زیرا اولا خلاف حکم صریح قانون است، و ثانیا سوءسابقه کیفری الزاما نمی‌تواند اثبات کننده عدم صلاحیت پدر باشد.
توافق والدین بر سر اعطای حضانت دائم به یکی از طرف‌ها
قواعد موجود در رابطه با بحث حضانت اصطلاحا «تکمیلی» هستند، یعنی طرفین می‌توانند برخلاف آن توافق کنند و این توافق معتبر هم خواهد بود. مثلا ممکن است که زوجین موقع طلاق به توافق برسند که زوجه با گذشتن از تمام مهریه خود و یا قسمتی از آن، حضانت فرزند را عهده‌دار شود. این توافق معتبر است و دادگاه نیز مطابق با آن رای خواهد داد.
در رابطه با بحث حضانت توافقی فرزند فقط یک نکته حائز اهمیت است و آن، «تمکن مالی» کسی است که حضانت فرزند را به عهده گرفته است باید از استطاعت مالی برخوردار باشد وگرنه با شکایت طرف مقابل، حضانت از وی سلب می‌شود.
وکیل حضانت فرزند؛ چقدر ضرورت دارد از کمک وکیل بهره‌مند شویم؟
مسیر خیلی از پرونده‌های حقوقی به نحوی پیش می‌رود که شاید لازم نباشد از وکیل دادگستری استفاده کنیم. اما تجربه به ما ثابت کرده که پرونده‌های حوزه خانواده، مخصوصا پرونده‌های حضانت فرزندان، از آن دست موضوعاتی هستند که به علت پیچ‌وخم حقوقی که دارند، بدون کمک گرفتن از وکیل معمولا به جایی نمی‌رسند. به همین خاطر است که خیلی افراد دریافت حضانت فرزند توسط وکیل را به هر دردسر دیگری ترجیح می‌دهند.
در واقع مسئله اینجاست که حتی اگر بر اساس قانون حضانت فرزند به یکی از والدین داده شده باشد، وکیل حضانت فرزند می‌تواند در صورت نامتعارف بودن رفتار هر کدام از والدین که حضانت فرزندان به او سپرده شده است با استناد به قانون، عدم صلاحیت او را در مراجع قانونی اثبات کرده و پس از ملغی کردن حکم، حضانت آنها را به موکل خود منتقل کند. لذا انتخاب و کمک گرفتن از یک وکیل حاذق حضانت فرزند می‌تواند در گرفتن حضانت فرزندان بسیار موثر باشد.
هزینه وکیل برای گرفتن حضانت فرزند چقدر است؟
مبلغی که صرف هزینه وکیل حضانت فرزند می‌شود یکی از ضروری‌ترین هزینه‌ها در بین کل پرونده‌های حقوقی است. اما اینکه این مبلغ چقدر است و به چه صورت از موکل دریافت می‌شود، به توافق میان وکیل و موکل و طول زمانی بستگی دارد که پرونده در جریان است. به طور کلی اما توصیه می‌کنیم برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، ابتدا یک مشاوره حقوقی رایگان بگیرید و در رابطه با هزینه‌ها به طور شفاف با وکیل صحبت کنید. همچنین می‌توانید از طریق سایت وکیل وند با وکلای مدنظرتان ارتباط گرفته و منصف‌ترین گزینه را انتخاب نمایید.
مقایسه میان وکلای مختلف چه از لحاظ رزومه و چه از لحاظ حق‌الوکاله عملی کاملا منطقی است و به همه متقاضیان پیشنهاد می‌شود.
سخن آخر؛ بهترین وکیل حضانت فرزند را در وکیل وند پیدا کنید
وکلای مجرب مجموعه وکیل وند با لحاظ کردن معیارهایی مثل تعرفه مناسب، پیگیری و تعهد نسبت به پرونده‌های موکلان و احترام به حریم خصوصی افراد، آماده‌اند پرونده‌های شما عزیزان را در حوزه حضانت فرزند بر عهده گرفته و حتی پیش از آن هم مشاوره حقوقی خانواده شبانه روزی را ارائه دهند.
در همین رابطه توصیه ما این است که قبل از ثبت دادخواست، با یک وکیل خوب برای حضانت فرزند مشورت نمایید تا خطرات و آسیب‌های احتمالی این موضوع به حداقل برسد. ما هم در وکیل وند از ابتدا تا انتها کنارتان هستیم و پیگیری پرونده را برعهده می‌گیریم تا خیالتان از بابت نتیجه آسوده باشد.
