دین یکی از حقوق مالی اشخاص محسوب میشود یعنی شخص یک حق مالی بر ذمه شخص دیگر دارد که باید این دین ادا شود
درمواردی طلبکار برای وصول دین خود بر علیه مدیون اقامه دعوا میکند ودرصورت اثبات دین ،دادگاه مدیون را محکوم به پرداخت دین میکند واگر بازهم مدیون از پرداخت دین خود امتناع کند در اینجا شخص طلبکار میتواند توقیف اموال مدیون را برای وصول طلبش از واحد اجرای احکام بخواهد اما در قانون ما یکسری استثناعات وجود دارد که حتی با وجود حکم توقیف اموال مدیون ،طلبکار نمی تواند دین خود را از این اموال وصول کند که در این مقاله بطور احتصاصی این مورد را بررسی میکنیم که آیا منزل مسکونی جزء این استثنائات هست یا خیر
مطابق ماده24قانون اجرای محکومیت های مالی مستثئاعات دین عبارتند است:
1_منزل مسکونی که عرفا در شًان محکوم علیه در حالت اعسار او باشد. به این معنا که مطابق این مورد شان مدیون در حالت عادی زندگی ملاک نیست بلکه ملاک شان او در حالت اعسار است یعنی مثلا اگر تاجری قبل از ورشکستگی در خانه ای 500متری زندگی میکرد حال که ورشکسته شده و در حالت اعسار قرار گرفته نمیتواند ادعا کند که تنها منزل 500 متری در شان عرفی اوست بلکه شان او طبق زمان اعسارش بررسی میشود پس منزل مسکونی شخص نیز جزء مستثنیات دین محسوب میشود .سایر استثنائات این ماده به شرح زیر است
_اثاثیه موردنیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه و افراد تحت تکلف وی لازم است
-آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکلف وی برای مدتی که عرفا آذوقه ذخیره میشود.
-کتب وابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان انها .
-وسایل و ابزار کار کسبه،پیشه وران ،کشاورزان وسایر اشخاص که برای امرا معاش ضروری آنها وافراد تحت تکلفشان لازم است
-تلفن مورد نیاز مدیون
-مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت میشود مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آنموجب عسر و حرج گردد و عین مستاجره مورد نیاز مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شان او نباشد
در آخر ذکر چند نکته الزامی است اول اینکه زمانی این موارد جزء استثنائات دین محسوب میشود که خود عین مورد دعوا نباشد مثلا دعوا در مورد خوده منزل مسکونی است در اینجا منزل مسکونی جزءاستثنائات نبوده و در صورت حکم دادگاه باید تخلیه و تحویل گردد دومین نکته این است اگر این موارد در جریان دادرسی کیفری توقیف شوند جزء استثناعات محسوب نمیشود مثلا در منزلی مسکونی مواد مخدر تولید میشده است و دادگاه به منظور بررسی بیشتر حکم به توقیف منزل داده است در اینجا هم ما نمی توانیم این منزل را جزء استثنائات محسوب کنیم سوم اینکه این استثنائات قائم به شخص بوده و مطابق ماده 526 قانون آیین دارسی مدنی تا زمان حیات شخص اعتبار دارد و درصورت فوت شخص تمامی موارد بالا قابل توقیف هستند
