در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
جرایم اینترنتی در ایران و قوانین آن ها
با پیشرفت علم و تکنولوژی، روزانه حملات سایبری نیز پیچیده تر می‌شوند و به همین دلیل تدابیر امنیتی که برای مبارزه با این حملات در نظر گرفته می شود در حال تکامل است. اما برخی اوقات راهکارهایی که برای مبارزه با این حملات ارائه می شود بسیار زمان بر بوده و می تواند باعث آسیب های جبران ناپذیری شود.
در همین راستا ما بنا داریم بررسی کنیم انواع جرایم سایبری چیست و چه روش هایی برای پیشگیری از آن وجود دارد؟ با ما همراه باشید.
جرایم سایبری چیست؟
هر فعل یا ترک فعلی که توسط سیستم های کامپیوتری اتفاق بیوفتد جرایم رایانه ای محسوب خواهد شد اما جرایم سایبری به جرایمی همچون هک یا ویروسی کردن سیستم کامپیوتری اطلاق می شود که صرفا در فضای سایبری (مجازی) اتفاق می افتد.
به عبارت دیگر فعالیت های مجرمانه ای که هدف اصلی آن ها یک کامپیوتر یا شبکه است را می توان جزء جرایم سایبری دانست که می تواند در زمینه های مختلفی همچون قاچاق مواد مخدر، تحصیل نامشروع پول، افترا و نشر اطلاعات و... اتفاق بیوفتد.
انواع جرایم سایبری
جرایم سایبری می توانند هم علیه خود افراد و هم علیه اموال آن ها اتفاق بیوفتد. همچنین دولت ها نیز در برخی موارد هدف مجرمان قرار می گیرند که اغلب قصد آن ها اختلال در نظم و امنیت کشورها است. اما از مهم ترین گونه های جرایم سایبری می‌توان به:
دسترسی غیرمجاز یا هک
هنگامی که کسی بدون اطلاع و اجازه وارد یکی از سیستم های رایانه ای یا تلفن همراه شما می شود دسترسی غیر مجاز یا هک اتفاق افتاده است که در اغلب مواقع هک کردن می تواند مقدمه جرایم دیگری همچون سرقت اطلاعات مهم باشد. هک کردن می تواند به دلایلی همچون ضعف امنیتی اتفاق بیوفتد و اثرات مخربی داشته باشد.
قاچاق مواد مخدر
امروزه اکثر افراد از طریق فضای مجازی با یکدیگر ارتباط دارند که باعث شده است دسترسی راحت تری نسبت به یکدیگر داشته باشند. برخی از افراد نیز این شرایط را مغتنم شمرده و اقدام به خرید، فروش، توزیع و ... مواد مخدر می کنند که از ویژگی های مورد توجه این روش می‌توان به حذف و کمتر نمودن واسطه ها اشاره کرد.
استفاده از این روش در قاچاق موارد مخدر می تواند کار پلیس را در خصوص کشف فروشندگان و خریداران مواد مخدر سخت کند.
سرقت و جعل هویت
یکی دیگر از انواع جرایم سایبری باید به سرقت و جعل هویت اشاره کرد که این جرم زمانی رخ می‌دهد که مجرم برای کسب پول یا سایر منافع به اطلاعات شخصی شما همچون نام و نام خانوادگی، آدرس، تاریخ تولد و ... دسترسی پیدا می کند.
لازم به ذکر است جرم سرقت و جعل هویت می تواند مشکلاتی ایجاد کند که تا سال ها قابل حل نباشد و به همین دلیل دارای اهمیت زیادی است. هک کردن اکانت های مجازی، ایجاد حساب در اینترنت به نام شما و ... می تواند از روش های سرقت و جعل هویت باشد.
فیشینگ
یکی از راه هایی که مجرمین از طریق آن می توانند به اطلاعات شخصی افراد دسترسی پیدا کنند فیشینگ است. در فیشینگ افراد سعی می کنند خود را مراجع قانونی مثل بانک جلوه دهند تا طرف مقابل را قانع کنند که اطلاعات خودش را در اختیارشان بگذارند.
البته در بسیاری از موارد افراد از طریق باز کردن ایمیل ها و لینک های موجود در spam ایمیل به اطلاعات شما دسترسی پیدا کرده و از آن استفاده نادرست می کنند.
کلاهبرداری
امروزه تکنولوژی روز به روز در حال پیشرفت است و به همین دلیل فرصت زیادی نیز برای کلاهبرداران فراهم شده است. فروش کالاها بسیار ارزان تر از قیمت اصلی، اهدای جوایز و پول های غیر منتظره بدون دلایل منطقی و ... را می توان از اشکال مختلف کلاهبرداری اینترنتی نامید که پیگیری این افراد باید از طریق پلیس فتا انجام شود.
نحوه پیشگیری از وقوع جرایم سایبری
امروزه به دلیل پیشرفت فضای مجازی و همه‌گیر شدن کسب و کارهای اینترنتی، جرایم سایبری نیز در حال افزایش بوده و می تواند آسیب های جبران ناپذیری را به دیگران وارد نماید که در همین راستا باید سعی شود از وقوع جرایم سایبری جلوگیری شود. از روش های پیشگیری از وقوع جرایم سایبری می توان به:
نصب و راه اندازی نرم افزارهای حفاظتی
یکی از روش های پیشگیری از وقوع جرایم سایبری نصب آنتی ویروس ها و نرم افزارهایی است که وظیفه دارند از ورود ویروس های اینترنتی جلوگیری کنند. هنگامی که مجرمان از طریق ویروس های اینترنتی وارد یک سیستم کامپیوتری می شوند سعی دارند به اطلاعات شخصی افراد دسترسی پیدا کنند که آنتی‌ویروس ها می توانند از این کار جلوگیری نمایند.
رمزنگاری
دومین روش تاثیرگذار در پیشگیری از وقوع جرایم سایبری، رمزنگاری است که مفهوم ساده آن مبهم نمودن اطلاعات از دید فرد غیر مجاز طوری که فرد مجاز قادر به مشاهده و استفاده از اطلاعات باشد. اگر اطلاعات کاربر رمزنگاری شده باشند احتمال این که در دسترس مهاجمان قرار بگیرد بسیار پایین است.
نرم افزارهای ضد پیام ناخواسته
ارائه کننده خدمات اینترنتی همچون YAHOO یا GOOGLE موظفند جهت جلوگیری از لو رفتن اطلاعات خصوصی و همچنین پیشگیری از اتلاف وقت کاربران، از نرم‌افزارهای ضد spam استفاده کنند. این نرم افزارها می توانند پیام های ناخواسته را که دارای منبع نامشخص هستند فیلتر کرده و به کاربر نشان ندهند.
نقش پلیس در پیشگیری از وقوع جرایم سایبری
پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ایران با نام مختصر فتا یک واحد تخصصی نیرو انتظامی است که می تواند نقش بسیار موثری در پیشگیری از وقوع جرایم سایبری داشته باشد. از وظایف پلیس فتا می توان به مبارزه با جرایم اینترنتی همچون فیشینگ یا سرقت از حساب های اینترنتی، حمایت از مردم در فضای مجازی، حفاظت از اموال، منافع و اسرار و سرمایه های ملی و ... اشاره کرد.
این واحد تخصصی نیرو انتظامی می تواند با به کار گیری مجازات های متعدد از وقوع این جرم توسط مجرمین جلوگیری نماید.
نقش دولت در پیشگیری از وقوع جرایم سایبری
دولت نیز می تواند نقش بسیار مهمی در پیشگیری از وقوع جرایم سایبری داشته باشد؛ زیرا بخش عظیمی از فرهنگ سازی توسط رسانه های اجتماعی و دولت انجام می شود. دولت می تواند با آگاه سازی جامعه از طریق رسانه‌ه ای جمعی از وقوع این جرایم تا حد زیادی پیشگیری کند.
همچنین وجود آموزش هایی در رسانه های مختلف می تواند نحوه فعالیت درست در فضای مجازی را به مردم بیاموزد و از بسیاری از مشکلات جلوگیری کند.
سخن آخر
جرایم سایبری به جرایمی گفته می شود که صرفا در فضای سایبری یا مجازی اتفاق می افتد مانند زمانی که مجرمی اقدام به هک کردن یک سیستم کامپیوتری یا یک تلفن همراه می کند تا بتواند به اطلاعات شخصی فرد دسترسی پیدا کند. از انواع جرایم سایبری می توان به قاچاق مواد مخدر از این طریق، سرقت و جعل هویت، فیشینگ و ... اشاره کرد.
اما روش‌هایی همچون نصب آنتی‌ویروس ها، رمز نگاری، نرم افزارهای ضد پیام ناخواسته و ... می تواند روش هایی مناسبی در پیشگیری از وقوع جرایم سایبری باشد و از آسیب های جبران ناپذیر به دیگران جلوگیری نماید.
