چگونگی تاسیس شرکت های دانش بنیان و موسسه هایی با پایه علمی

ارائه تعریفی از شرکت های دانش بنیان

برای آشنایی با قوانین شرکت های دانش بنیان به موارد مصوب شده در «کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و نظارت بر اجرا»- بهمن ماه ۱۴۰۰ می پردازیم. بر اساس این مصوبه شرکت های دانش بنیان، شرکت ها و موسسات خصوصی هستند که برای هم افزایی علم و ثروت، تحقق اهداف علمی، توسعه اقتصاد دانش محور و اقتصادی و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری های برتر با ارزش افزوده فراوان بر اساس معیارهای مورد نظر؛ خدمت تان ارائه می شود.

باید به این مورد نیز اشاره کرد؛ فعالیت هایی که شرکت های دانش بنیان انجام می‌دهند، شامل: اختراعات و نوآوری ها نیز می‌شود. همچنین طراحی و تولید کالا و خدمات نیز جزئی از فعالیت های شرکت های دانش بنیان محسوب می گردند. البته هر نوع کالا و خدماتی را نمی توان در حوزه شرکت های دانش بنیان قرار داد. طبق قوانین شرکت های دانش بنیان، فعالین این حوزه باید بدانند که سطح کالا و خدماتی که در شرکت های خود تولید می کنند؛ از فناوری های متوسط رو به بالا برخوردار باشد.

آیا دسته بندی خاصی برای شرکت های دانش بنیان وجود دارد؟

بله بر اساس قوانین شرکت های دانش بنیان، تقسیم بندی با توجه به نوع کالا و خدمات، فرآیند تولید و تجهیز تولید انجام میگیرد به همین ترتیب شرکت های دانش بنیان به چهار دسته تقسیم می شوند:

الف) شرکت های دانش بنیان نوپا نوع ۱

ویژگی این دسته از شرکت های دانش بنیان مربوط به میزان درآمد آن ها و همچنین سطح فناوری در تولیدات آن ها می شود. به عبارت دیگر اگر شرکت های دانش بنیان اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته را نداشته باشند و یا درآمد آنها در اظهارنامه مالیاتی سال گذشته، لحاظ نشده باشد؛ در این صورت جزو شرکت های دسته اول محسوب می‌شوند. همچنین فناوری باید در این نوع شرکت ها در حداقل ممکن و سطح یک قرار داشته باشد.

ب) شرکت های دانش بنیان نوپا نوع ۲

در صورتی که کالا، خدمات، فرآیند تولید و تجهیز تولید در یک شرکت دانش بنیان در فناوری سطح دو قرار داشته باشد؛ به این ترتیب جزو دسته دوم شرکت ها محسوب می شود. این نوع شرکت ها نیز معاف از مالیات هستند.

ج)شرکت های دانش بنیان تولیدی نوع۱

اما طبق این مصوبه و همچنین قوانین شرکت های دانش بنیان، شرکت هایی جزو دسته تولیدی نوع یک محسوب می‌شوند که در اظهارنامه مالیاتی سال گذشته خود دارای درآمد مالیاتی بوده باشند و همچنین حداقل ۲۵ درصد درآمد آن ها باید از فروش کالا یا خدمات شان تامین گردد. البته فناوری در این شرکت ها باید در سطح یک قرار داشته باشد.

د) شرکت های دانش بنیان تولیدی نوع ۲

 این شرکت ها دارای اظهارنامه مالیاتی بوده و همچنین فناوری آنها باید در سطح یک یا دو باشد.

نوع دیگر نیز از شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد که به آن ها، شرکت های مستعد دانش بنیان نوع ۳ گفته می‌شود. در واقع این شرکت‌ها معیارهایی که در این آیین نامه ذکر شده است را ندارند. اما در صورتی که مورد حمایت قرار بگیرند و فرصت کافی داشته باشند؛ می‌توانند معیار هایی که برای ارزیابی لازم است را کسب نمایند. به این ترتیب این شرکت‌ها را مستعد دانش بنیان می نامند.

آشنایی با قوانین شرکت های دانش بنیان

از جمله مهمترین قوانین شرکت های دانش بنیان، مالیاتی است که به آنها تعلق می گیرد. باید توجه داشته باشید تمام محصولاتی که توسط شرکت های دانش بنیان نوع ۲ و همچنین شرکت های مستعد دانش بنیان نوع ۳ تولید می‌شوند و همچنین محصولات با سطح فناوری دو در شرکت‌های نوپا، شامل پرداخت مالیات نمی شوند و در واقع معاف مالیاتی محسوب می گردند.

قوانین شرکت های دانش بنیان بر اساس ماهیت این شرکت ها تعیین شده است. در واقع شرکت های دانش بنیان مجموعه ای از داده های تئوری، مهارتی، عملی و تجربی بشر هستند به همین دلیل برای راه اندازی و توسعه این شرکت ها، فرصت های زیادی در نظر گرفته شده و قوانین آسان تری برای آن ها وضع گردیده است. قوانین شرکت های دانش بنیان به دنبال این است تا دانش موجود در این شرکت ها را تجاری سازی نماید. در واقع هر شرکتی که با دانشی خاص و خام راه اندازی شود؛ شرایط توسعه و پیشرفت را ندارد مگر اینکه بتواند دانش مورد نظر خود را تجاری سازی نماید و به بازار عرضه کند.

تقسیم بندی شرکت های دانش بنیان

به لحاظ مالکیت، می توان شرکت های دانش بنیان را به 2 گروه تقسیم کرد:

1. دسته اول: شرکت های دانش بنیانی هستند که خصوصی محسوب می‌شوند. در این نوع شرکت ها کمتر از ۵۰ درصد سهام به اعضای هیئت علمی تعلق دارد. در این صورت این شرکت ها باید تابع قانون تجارت باشند و همچنین باید مانند سایر شرکت ها ثبت شوند.

2. دسته دوم: شرکت های دانش بنیانی که دولتی هستند. یعنی سهام این شرکت ها ۵۰ درصد یا بیشتر به دانشگاه ها تعلق دارد. به همین دلیل آنها دولتی محسوب می شوند.

قوانین شرکت های دانش بنیان و شرایط عمومی ثبت آن ها

اعضای تشکیل دهنده این نوع شرکت ها براساس قوانین شرکت های دانش بنیان، باید شرایطی را داشته باشند تا امکان ثبت شرکت فراهم شود. در این بخش به بررسی این شرایط می پردازیم.

• اعضای تشکیل دهنده شرکت های دانش بنیان، باید حداقل مدرک کارشناسی داشته باشند.

• اعضای تشکیل دهنده باید حداقل ۳ سال سابقه کار داشته باشند. منظور از سابقه کار، فعالیت کاری یا علمی در زمینه فعالیت شرکت با سابقه مدیریتی است.

• داشتن اختراع ثبت شده بسیار مهم است. سهامداران شرکت های دانش بنیان باید حداقل یک اختراع ثبت شده‌ و ارزیابی‌شده در داخل کشور داشته باشند. اگر یک اختراع بین المللی مرتبط با حوزه کاری شرکت نیز داشته باشند؛ بسیار مثمر ثمر خواهد بود. 

• شرط چهارم در قوانین شرکت های دانش بنیان برای ثبت آن ها؛ داشتن نیمی از درآمد ناشی از فروش محصولات و خدمات از طریق قرارداد است.

• از دیگر شروط عمومی برای ثبت شرکت دانش بنیان، پرداخت حق بیمه برای حداقل ۳ نفر از کارکنان تمام‌ وقت شرکت به مدت حداقل ۶ ماه می باشد. 

• عدم سوء سابقه و سوء پیشینه برای اعضا. 

• همچنین طبق قوانین شرکت های دانش بنیان، شرکتی می تواند ثبت شود که علاوه بر داشتن شاخص‌های عمومی (ذکر شده در قسمت فوق)، باید یکی از شرایط شرکت‌های تولیدی محصولات دانش‌بنیان را نیز داشته باشند.