نسبی چیست؟ 

در این مقاله قصد بررسی نحوه ثبت یکی از انواع شرکت ‌های تجاری یعنی شرکت نسبی را داریم با ما همراه باشید تا بیشتر با این شرکت آشنا شوید.

به طور کلی شرکت ‌ها را می ‌توان به دو گروه مدنی و و تجاری تقسیم ‌بندی نمود. طبق قانون تجارت شرکت‌ های تجاری دارای انواع مختلفی همچون شرکت ‌های سهامی عام و خاص، شرکت تعاونی تولید و مصرف، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت نسبی و ... هستند که نحوه تشکیل و قوانینی که در آن رعایت می ‌شود با یکدیگر متفاوت است. ما نیز در این مقاله قصد بررسی نحوه ثبت یکی از انواع شرکت ‌های تجاری یعنی شرکت نسبی را داریم با ما همراه باشید تا بیشتر با این شرکت آشنا شوید.

تعریف شرکت نسبی

برای تعریف شرکت نسبی باید به ماده 183 قانون تجارت به شرح "شرکت نسبی، شرکتی است که برای امور تجارتی تحت اسم مخصوصی بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکاء به ‌نسبت سرمایه ‌ای است که در شرکت گذاشته است" مراجعه نمود. 

در واقع شرکت نسبی همانند شرکت تضامنی است با این تفاوت که در شرکت تضامنی شرکا مسئولیت پرداخت دیون طلبکاران را دارند اما طبق ماده 186 قانون تجارت، در شرکت نسبی اگر دارایی شرکت برای تأدیه تمام قروض کافی نباشد هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه که در شرکت داشته مسئول تأدیه‌ قروض شرکت است.

قوانین شرکت نسبی

برای این که یک شرکت تجاری ثبت شود و در مراجع قانونی مورد قبول واقع شود باید قوانین مشخصی را رعایت کند. از قوانین مهمی که هنگام تشکیل شرکت نسبی باید توسط طرفین رعایت شود باید به مواردی همچون:

• عداد افراد: در ماده 183 قانون تجارت اشاره شده است که حداقل فرد مورد نیاز برای تشکیل شرکت نسبی دو نفر خواهد بود.
• میزان مسئولیت شرکا: در شرکت نسبی میزان مسئولیت شرکا به میزان سرمایه ‌ای است که در شرکت دارند. به این نکته در ماده 186 قانون تجارت به شرح "اگر دارایی شرکت نسبی برای تأدیه تمام قروض شرکت کافی نباشد هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه که در شرکت داشته مسئول تأدیه‌ قروض شرکت است" اشاره شده است.
•   موضوع شرکت: از دیگر نکات و قوانین مهم و حائز اهمیت، موضوع شرکت نسبی است که باید حتما امور تجاری باشد یعنی معاملات اموال غیرمنقول نمی ‌تواند موضوع یک شرکت نسبی باشد؛ زیرا طبق ماده قانون تجارت معاملات غیرمنقول به هیچ وجه تجارتی محسوب نمی ‌شود.
• سرمایه شرکت: بر اساس ماده 118 قانون تجارت " شرکت تضامنی و نسبی وقتی تشکیل می ‌شود که تمام سرمایه نقدی تأدیه و سهم‌الشرکه غیر نقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد" اما در قانون هیچ اشاره ‌ای نشده است که حداقل سرمایه مورد نیاز برای تشکیل شرکت ‌های نسبی چقدر است.
• اسم شرکت نسبی: در مورد اسم شرکت نسبی باید گفت طبق ماده 184 قانون تجارت در اسم شرکت نسبی عبارت (‌شرکت نسبی) و لااقل اسم یک نفر از شرکاء باید ذکر شود. اما در غیر این صورت شما می‌توانید بعد از ذکر نام ‌های انتخابی عبارت "و شرکا" را بیاورید.

انتقال سهام در شرکت نسبی

انتقال سهام یکی دیگر از موارد مهمی است که در اغلب موارد موضوع بحث مدیران و شرکا شرکت می ‌باشد. همان طور که به آن اشاره کردیم شرکت‌ های نسبی و شرکت ‌های تضامنی در بسیاری از موارد به یکدیگر شباهت دارند و در نتیجه برای نحوه انتقال سهام در شرکت‌ های نسبی باید به ماده 123 قانون تجارت مراجعه کرد که بر اساس آن "در شرکت تضامنی هیچ یک از شرکاء نمی ‌تواند سهم خود را به دیگری منتقل کند مگر به رضایت تمام شرکاء". در نتیجه اگر شما نیز در یک شرکت نسبی سهامدار هستید و قصد انتقال سهم خود را به دیگری دارید نیازمند رضایت تمام شرکا شرکت می ‌باشید.

نحوه ثبت شرکت نسبی

حال که با شرکت نسبی آشنا شدیم و از قوانین و شرایط آن نیز اطلاع حاصل کردیم باید بررسی کنیم چگونه می ‌توان یک شرکت نسبی را ثبت نمود. قدم اول برای ثبت شرکت نسبی، جمع ‌آوری مدارکی است که اداره ثبت شرکت ‌ها برای ثبت به آن نیازمند است.

سپس طبق قانون باید پنج نام را به ترتیب الویت برای شرکت انتخاب کنید و به همراه مدارک در سامانه اداره ثبت شرکت ‌ها به آدرس irsherkat.ssaa.ir  بارگذاری نمایید.

در صورتی که اطلاعات درج شده در سامانه مورد تایید قرار گرفت باید از تمام صفحات آن دو نسخه پرینت به همراه امضای کلیه اعضای شرکت گرفته شود و با ضمیمه کردن مدارکی همچون گواهی عدم سو پیشینه، رسید پذیرش اینترنتی و ... به اداره ثبت شرکت ‌ها ارسال شده تا اماده ثبت رسمی گردد.

مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت نسبی

برای این که بتوان شرکت نسبی را در اداره ثبت شرکت‌ ها به ثبت رساند نیاز است مدارکی را در سامانه بارگذاری نمود تا مورد بررسی قرار بگیرد. برخی از مدارک مورد نیاز در این راستا شامل:

1. دو نسخه شرکتنامه ی تکمیل شده
2. دو نسخه تقاضانامه ی تکمیل شده
3. دو نسخه اساسنامه ی تکمیل شده
4. تکمیل فرم تعیین نام به ترتیب اولویت
5. اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط در مواردی که ثبت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد.
6. تصویر مدارک احراز هویت کلیه شرکا ،مدیران و هیات نظارت (در مواردی که تعداد شرکا بیش از دوازده نفر باشد)
7. دو نسخه صورتجلسه ی مجمع عمومی موسسین
8. دو نسخه صورتجلسه ی هیات مدیره
9. اصل وکالتنامه ی وکیل دادگستری در صورتی که ثبت شرکت توسط وکیل صورت پذیرد.

می‌شود. مدیران و شرکا شرکت باید باید در جمع ‌آوری این مدارک نهایت دقت را به کار ببرند؛ زیرا این مدارک توسط کارشناسان رسمی سازمان مورد بررسی قرار گرفته تا صحت آن‌ها تایید شود.

نحوه ثبت اطلاعات در سامانه ثبت شرکت‌ ها

برای این که بتوانید مدارک خود را جهت ثب شرکت نسبی در سامانه ثبت شرکت‌ ها بارگذاری کنید باید به آدرس irsherkat.ssaa.ir مراجعه نموده و در قسمت "پذیرش درخواست تاسیس شخصیت حقوقی" گزینه شرکت نسبی را انتخاب نمایید.

با انتخاب این گزینه صفحه جدیدی پیش روی شما باز خواهد شد که باید اطلاعات خواسته شده را در آن ثبت نمایید. پس از این که کادرهای خالی را با دقت پر کردید باید منتظر بمانید تا اطلاعات درج شده توسط کارشناسان مورد بررسی قرار گرفته و تایید یا عدم تایید آن از سوی همان سامانه به شما اطلاع رسانی شود.

سخن آخر

در قانون تجارت شرکت ‌ها دارای انواع مختلفی همچون شرکت سهامی عام، خاص و ... هستند. یکی از انواع این شرکت ‌ها، شرکت نسبی است که دارای اسم مخصوصی بوده و برای تشکیل آن حداقل به دو نفر نیاز است.

از قوانین مهم این شرکت باید به موضوع آن، سرمایه، اسم شرکت و ... اشاره کرد که اهمیت به این قوانین برای ثبت شرکت و ادامه کار آن مفید خواهد بود. اما برای این که بتوان یک شرکت نسبی را در اداره ثبت شرکت ‌ها به ثبت رسانید باید با در اختیار داشتن مدارکی همچون دو نسخه شرکت نامه ی تکمیل شده، دو نسخه صورتجلسه ی هیات مدیره و ... به وب سایت irsherkat.ssaa.ir مراجعه کرده و روال ثبت آن را طی کرد.