دریافت خسارت تاخیر تادیه یکی از دعاوی حقوقی رایج در ایران میباشد ،بنابراین در این مقاله شما را با این واژه آشنا می سازیم
همانطور که می دانید خسارت به معنای ضرر می باشد
تاخیر به معنای به دنبال افکندن
و تادیه به معنای انجام تعهد و در حقوق به معنای پرداخت (دین،طلب ) می باشد .
خسارت تاخیر تادیه در حقوق
: به خسارتی میگویند که بابت کوتاهی در پرداخت به موقع وجه نقد از طرف شخص مدیون (بدهکار ) به شخص دائن (طلبکار ) پرداخت شود .
به طور مثال : شخصی به شما مبلغ 1 میلیون تومان بدهکار می باشد و مقرر می گردد که این مبلغ 1 ماه به شما بازگردانده شود ،حال شخص بدهکار این مبلغ را دو ماه بعد از معلت تعیین شده به شما باز می گرداند یا کلا از پرداخت پول سر باز می زند ،بنابراین شما می توانید بابت تاخیری که در بازگشت پول شما رخ داده درخواست خسارت تاخیر تادیه کنید و این خسارت را از شخص بدهکار دریافت کنید .
محاسبه ی خسارت تاخیر تادیه بر اساس نرخ رسمی که بانک مرکزی اعلام می کند و بر اساس رقم شاخص سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت در صورتیکه دین از نوع وجه رایج ( پول ) باشد محاسبه می گردد .
خسارت تاخیر تادیه در قانون ایران :
مطابق ماده 512 قانون آئین دادرسی مدنی : در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه ی داین و تمکن دیون ،مدیون امتناع از پرداخت نموده در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت دین و پس از مطالبه ی طلبکار ،دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می گردد، محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد ،مگر اینکه طرفین به نحو دیگری مصالحه نمایند ،
بنابراین طلبکار می تواند علاوه بر اصل طلب خود ،بابت تاخیر بدهکار در تاخیر بدهی از وی خسارت تاخیر تادیه (دیرکرد ) بگیرد .
شرایط دریافت خسارت تاخیر تادیه :
اولین اقدام برای دریافت خسارت تاخیر تادیه شخص طلبکار باید از طریق تنظیم یک اظهار نامه ی رسمی اقدام به مطالبه ی وجه کند .
طلب او نوع وجه رایج (پول ) باشد ، منظور پول قانونی یک کشور که قابل مبادله باشد ،این نوع وجه می تواند شامل پول رایج ایران و پول خارجی باشد (فصل سوم قانون مزبور در باب خسارت تاخیر شامل دعاوی که خواسته آن پول خارجی است می شود).
شخص بدهکار برای پرداخت دین دارای تمکن کافی باشد ،به طور مثال شخص ورشکسته و معسر(شخصی که تمکن مالی ندارد ) فاقد توانایی مالی هستند و نمی توان از آنها مطالبه ی خسارت تاخیر تادیه کرد .
شخص بدهکار در صورت داشتن تمکن مالی از پرداخت بدهی خود امتناع کند .
در صورت تغییر فاحش وجه نقد در کشور : منظور از تغییر فاحش میزان تورم در جامعه می باشد ،موضوع ماده 417 قانون مدنی : این تغییر باید از زمان سر رسید دریافت پول تا زمان پرداخت آن باشد .
مبداء محاسبه خسارت تاخیر تادیه از چه زمانی است ؟
به دو صورت محاسبه می گردد :
در صورت توافق بین طلبکار و بدهکار : بر اساس ماده 10 قانون مدنی در صورت توافق افراد مبذا محاسبه از زمان توافق محاسبه می گردد .
در صورت عدم توافق بین طرفین : مبداء محاسبه ی خسارت تاخیر از زمان سر رسید طلب است ،زمانی که دائن (طلبکار ) به طور رسمی یا غیر رسمی طلب خود را مطالبه کرده باشد و از تاریخ مطالبه ی طلب ،طلبکار می تواند حق استفاده از خسارت تاخیر تادیه را داشته باشد .