قوانین سفته حسن انجام کار (پشت نویسی، ضمانت قرار داد)

اسناد تجاری با هم متفاوت هستندکه می توان سفته و چک را از پرکاربردترین آن ها دانست. گرچه سفته و چک هر یک سند تجاری هستند؛ اما به لحاظ ظاهری با یکدیگر متفاوت می باشند، مندرجات و ضمانت اجراهای قانونی عدم پرداخت هر یک تفاوت دارند. چک در حقیقت سندی است به عنوان در حکم سند لازم الجراء که به واسطه صدور، صادر کننده به بانک دستور پرداخت مبلغ وجه خود را که نزد بانک دارد به دارنده چک بپردازد.

اما در سفته، صادر کننده یا همان متعهد و امضاء کننده سفته متعهد می شود مبلغی که در متن سفته نوشته شده را در تاریخ معین مندرج در سفته، به دارنده پرداخت کند.

یکی از شایع ترین اقسام صدور سفته، سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار است؛ اما از آنجایی که اکثر افراد جامعه با نحوه پر کردن این سفته آشنایی ندارند و اغلب بعد از شروع همکاری در قراردادهای استخدام موجب بروز اختلاف می شوند، به نحوی که کارفرما بعد از بروز اختلاف اقدام به مطلبه آن می کند و کارگر نیز مطالبه کارفرما را عادلانه نمیداند و اجرای آن را نمی پذیرد.

سفته چیست ؟

به طور قطع همه ما کلمه سفته را به دفعات  شنیده‌ایم؛ اکثر ما با تعریف سفته آشنایی کاملی نداریم. در توضیح اینکه سفته چیست، با در نظر گرفتن قانون بایستی بگوییم که سفته، نوعی سند تجاری بوده که شخص صادر کننده آن متضمن می‌گردد که مبلغ درج گردیده در آن را در تاریخ معلوم و یا عندالمطالبه، پرداخت کند.

اکنون به کار بردن سفته در بین افراد با هدف سپردن ضمانت همچون سفته حسن انجام یا ضمانت انجام کار، متعهد به پرداخت مبلغ در مهلت مشخص و مواردی از این نمونه بسیار متداول گردیده است. بر همین اساس، سفته یک نوع سند به منظور تعهد به پرداخت خواهد بود.  

به موجب قانون صدور سفته که در قانون تجارت به آن پرداخته شده است، صدور سفته دارای قوانین به خصوصی اعم از درج امضا و مهر، مشخص نمودن محل صدور و... است که چنانچه این موارد رعایت نشود، سفته صرفا یک سند معمولی به شمار خواهد آمد.

هر برگه سفته دربرگیرنده بخش‌های مشخصی بوده که لازم است با در نظر داشتن قانون، تکمیل سفته به خوبی صورت پذیرد تا سفته از اعتبار یک سند تجاری برخوردار باشد.

بخش‌های مختلف موجود در یک برگ سفته شامل مواردی اعم از قسمت مرتبط با تاریخ، سررسید، نام متعهد، مبلغ، نام بستانکار، محل سکونت متعهد سفته و محل پرداخت سفته می‌باشد.

سفته حسن انجام کار چیست؟

اکثر کسانی که به منظور استخدام در یک کارگاه یا شرکت مراجعه می‌کنند، با تقاضای کارفرما مبنی بر تقدیم سفته روبرو خواهند شد. این سفته که به نوعی سند تجاری محسوب می‌گردد، با عنوان سفته حسن انجام کار و یا سفته ضمانت انجام کار معروف است.

 با وجود این عبارت حسن انجام کار، اصطلاح پیچیده‌ای بوده و در صورتی که در متن قرارداد کار، جزییات مرتبط با آن معین نشده باشد و هر دو طرف نسبت به آن به توافق نرسد، در اغلب موارد ممکن است منجر به ایجاد اختلافاتی بین کارگر و کارفرما گردد.

در اصل اگرچه از ابتدا کارفرمایی که می‌خواهد کارگر استخدام کند، سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار را اخذ می‌کند تا به واسطه آن از انجام کار کارگر و اعمال ضمانت قراردادی از جانب وی اطمینان حاصل نماید، لیکن در صورت مشخص نکردن جزئیات مرتبط با شرایط اعمال سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار، ممکن است این کار زمینه‌ساز سوء استفاده کارفرما از این سفته گردد.

از این رو توصیه می‌شود، همواره نمونه تکمیل شده سفته تعهد استخدام از طریق کارگر ملاحظه شود و سفته تقدیم شده را بر حسب آن نمونه تکمیل کند.

سفته حسن انجام کار سفته یا ضمانت انجام کار

اگرچه سفته ای که به منظور استخدام به کارفرما داده می شود سفته حسن انجام کار یا ضمانت انجام کار است، اما در هر صورت یک نوع سند تجاری بوده و هنگام پرکردن آن باید نکات مهمی را رعایت کنیم، مانند نحوه صدور سفته که طبق قانون باشد، اما با توجه به اینکه سفته حسن انجام کار از حساسیت زیادی برخوردار است و برای صادر کننده مسئولیت پرداخت خواهد داشت لذا ممکن است به دلیل عدم اطلاع از نحوه صحیح تنظیم سفته صادر کننده بدون تقصر متضرر شود؛ لیکن لازم می دانیم در این مقاله نکات مهم صدور سفته را بیان کنیم:

1. مهم ترین نکته در پر کردن سفته حسن انجام کار یا ضمانت در انجام کار این است که در قسمتی که باید تاریخ پرداخت سفته درج شود، هیچ تاریخی نوشته نشود و به جای آن بنویسیم این سفته بابت حسن انجام کار و به جهت استخدام در شرکت.... تنظیم گردیده و همچنین می توانید در ادامه شماره و تاریخ قرارداد استخدام خود را درج کنید.
2. نکته دوم در پر کردن سفته حسن انجام کار آن است که حتما در سفته نام دریافت کننده سفته را قید نمایید و به هیچ وجه این سفته را به شکل سند در وجه حامل صادر نکنید.
3. نکته مهم دیگر در پرکردن سفته حسن انجام کار این است که حتما در قرارداد استخدام، شماره سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار را قید نمایید.
4. حتما در قراداد استخدام توضیح دهید که تحت چه شرایطی کافرما حق اجرای سفته را خواهد داشت.

یکی از مسائل مهمی که بعد از صدور سفته یافته طلب مطرح است  مربوط به ظهر نویسی یا پشت نویسی سفته می باشد که ممکن است توسط هر شخصی به عنوان انتقال دهنده یا ضمانت از یکی از متعهدین انجام شود.

گاهی ظهرنویسی یا همان پشت نویسی سفته می تواند به عنوان ضمانت از صادر کننده اصلی یا ضمانت از طرف یکی از متعهدین سفته باشد.

گاهی نیز انتقال سفته نیاز به پشت نویسی دارد و دارنده سفته برای اینکه بخواهد شخص دیگری را دارنده سفته کند و انتقال تجاری صورت گیرد باید ظهر سفته را امضاء کند و انتقال دهد که در این مواقع دارنده جدید دارای کلیه حق و حقوق و اختیار مطالبه وجه سفته می باشد.

مسئولیت ظهرنویسان سفته و ضامنین سفته

زمانی که سفته ظهرنویسی می‌شود، ممکن است به افراد متعددی منتقل شود در این حالت صادرکننده سفته و همه ظهرنویسان در مقابل دارنده سفته مسئولیت تضامنی دارند. مسئولیت تضامنی یعنی کلیه امضاء کنندگان اعم از متعهد اصلی و ظهرنویسان و همچنین اشخاصی که به عنوان ضمانت از متعهدین، سفته را امضاء نمودند در مقابل دارنده؛ برای تادیه کل مبلغ سفته مسئولیت دارند. یعنی دارنده می تواند برای مطالبه مبلغ سفته به هریک از صادر کننده یا ظهرنویسان و ضامنین آن ها رجوع کند.

در صورتیکه دارنده به هر یک از ظهرنویسان یا ضامنین آن ها برای مطالبه وجه سفته رجوع کند آن شخص می تواند بعد از پرداخت به هر یک از متعهدین ماقبل خود و ضامنین آن ها رجوع کند تا مبلغ پرداختی را دریافت نماید.

مواردی که باید هنگام پر کردن سفته به آن توجه کرد:

•  اگر سفته را در وجه شخص معین بنویسید در این صورت فقط آن شخص معین می تواند  سفته را مطالبه نماید. البته در این خصوص متفاوت است که سفته عندالمطالبه باشد یا به تاریخ مشخصی باید مطالبه شود.

• اگر سفته را در وجه حامل بنویسد هر شخص که سفته را در دست داشته باشدمی تواند جهت مطالبه آن اقدام کند، اگر نام شخصی که سفته به نام صادر شده است در سفته نیامده باشد سفته در وجه حامل محسوب می شود.

• اگر سفته را به نام شخص معین یا به حواله کرد صادر نماید در این صورت  نه تنها دارنده سفته بلکه هر شخصی که با ظهر نویسی سفته، دارنده آن می شود نیز می تواند آن را مطالبه کند یا با ظهر نویسی به شخص دیگری انتقال دهد.

نکات مهم درباره سفته حسن انجام کار

سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار با هدف استخدام به کارفرما تقدیم می‌گردد. 

علاوه بر این سفته‌ای است که بایستی ضمن تکمیل نمودن آن، نکات مرتبط با نحوه صدور سفته بر حسب قانون سفته رعایت گردد. بر همین اساس با در نظر گرفتن اینکه این نوع سفته حساسیت بالاتری در مقایسه با سفته‌های دیگر دارد، لازم است تا نکات خاص مرتبط با تکمیل سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار به همراه نکات جامع آن رعایت گردد تا مانع از سوءاستفاده احتمالی کارفرما در آینده شود.

با در نظر گرفتن آنچه بیان شد، در این بخش به بیان نکات مهم تکمیل سفته حسن انجام کار خواهیم پرداخت:

1. نخستین نکته از نکات اصلی در تکمیل سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار این بوده که در قسمت تاریخ پرداخت سفته، هیچ‌گونه تاریخی نباید درج گردد و بایستی این عبارت را به جای تاریخ نوشته شود: ( سفته بابت حسن انجام کار ) و پس از آن شماره و تاریخ قرارداد استخدام کارگر بایستی قید گردد.
2. نکته دوم در رابطه با تکمیل سفته حسن انجام کار این بوده که بایستی در سفته، اسم دریافت کننده سفته قید گردد و به هیچ وجه این سفته نباید به شکل سند در وجه حامل صادر گردد.
3. سومین نکته در خصوص تکمیل این نوع سفته این بوده که لازم است در قرارداد استخدام، شماره سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار ذکر شود.
4. نکته دیگر این است که بایستی در قرارداد استخدام ذکر شود که تحت هیچ شرایطی کارفرما حق به اجرا گذاشتن سفته حسن انجام کار یا سفته ضمانت انجام کار را نخواهد داشت.

پس از تکمیل سفته ضمانت انجام کار و قبل از اینکه آن را به کارفرما تقدیم کنید، بایستی یک نسخه از آن را نزد خویش نگاه دارید تا در صورتی که کارفرما از تقدیم آن پس از خاتمه مدت استخدام خودداری نمود، امکان اقدام از طریق مراجع قضایی وجود داشته باشد. 

قانون سفته ضمانت حسن انجام کار

قانون ضمانت سفته حسن انجام کار و قوانین سفته ضمانت که به نوعی سفته امانت محسوب می‌گردد، بایستی در مواد قانون تجارت و در قسمت مرتبط با اسناد تجاری جستجو نمود.

سفته، همواره در رابطه با ضمانت پرداخت وجه نقد صادر نمی‌گردد و بعضا اشخاص متقاضی کار نسبت به صدور سفته با هدف ضمانت حسن انجام کار اقدام می‌کنند.

در حال حاضر، دارا بودن سفته ضمانت حسن انجام کار از جمله شرایط استخدامی در اغلب شرکت‌ها است. همانگونه که طریقه تکمیل سفته بر حسب قانون سفته صورت می‌پذیرد، تکمیل کردن سفته ضمانت حسن انجام کار هم بایستی با رعایت قانون سفته ضمانت حسن انجام کار باشد.

نوشتن و صدور سفته حسن انجام کار به موجب قوانین سفته ضمانت موجب پیشگیری از خسارت‌های احتمالی در آینده خواهد شد.  قوانین سفته ضمانت در رابطه با موارد زیر لازم الرعایه است:

• چگونگی درج تاریخ در سفته ضمانت حسن انجام کار
• چگونگی درج نام گیرنده در سفته ضمانت حسن انجام کار

درج تاریخ در سفته ضمانت حسن انجام کار

با در نظر گرفتن قانون سفته ضمانت حسن انجام کار، درج تاریخ بایستی بر اساس توضیحات ذیل باشد:

برعکس سفته ضمانت پرداخت وجه نقد که درج تاریخ در آن الزامی بود و از حال محسوب شدن سفته پیشگیری می‌نمود، در سفته حسن انجام کار به این دلیل که قرار نیست پولی پرداخت گردد، درج تاریخ پرداخت نیاز نخواهد بود.

بر همین اساس، در شرایطی که برای کارفرما و یا هر فرد دیگری سفته ضمانت حسن انجام کار صادر نمودید، در بخش تاریخ قید نمایید «سفته بابت ضمانت حسن انجام کار صادر گردیده است» و از نوشتن تاریخ پرهیز کنید.

درج نام گیرنده در سفته ضمانت حسن انجام کار

بر اساس قانون سفته ضمانت حسن انجام کار، در سفته ضمانت حسن انجام کار لازم است حتما قید کنید که سفته را در وجه چه شخصی و یا چه شرکتی صادر نموده‌اید.

دلیل اهمیت درج نام دارنده سفته این می‌باشد که معلوم باشد، سفته به نفع چه شخصی صادر گردیده است. سفته‌ای که اسم دارنده در آن تعیین نشده است، در وجه حامل به حساب می‌آید. 

در وجه حامل به این معنا است که  سفته در اختیار هر شخصی قرار بگیرد، دارنده آن به حساب آمده و می‌تواند جهت مطالبه سفته به دادگاه صالح مراجعه نماید.

لازم به توضیح است که پیش از تسلیم سفته به کارفرما، حتما ته برگ سفته را جدا کرده و نزد خود نگاه دارید. در حقیقت، ته برگ سفته به نوعی رسید تحویل سفته به کارفرما به شمار می‌رود.

در شرایطی که کارفرما از استرداد سفته شما پس از پایان قرارداد اجتناب نمود، این امکان را خواهید داشت تا دادخواست استرداد سفته را در دفتر خدمات قضایی به ثبت رسانده و از طریق مراجع قانونی اقدامات لازم را انجام دهید.