مقررات ثبت اسم تجاری و بررسی اعتبار نام تجاری

ثبت اسم تجاری به چه معناست؟

ثبت اسم تجاری به معنای شناخته شدن یک نوع محصول یا خدمات از سوی شرکتی خاص می باشد. در واقع افرادی که اقدام به ثبت شرکت می‌ کنند و هدف آن ها ارائه خدمات و یا توزیع و عرضه محصولاتی خاص است؛ نمی‌توانند در بازار به صورت مجزا فعالیت داشته باشند. یعنی به احتمال خیلی زیاد، شرکت ها و مجموعه های دیگر نیز مانند آنها به عرضه محصولات مشابه می پردازند. اما با ثبت برند، یک شرکت می تواند محصولات و یا خدمات خود را فقط با یک نام مخصوص به خود در بازار عرضه نماید. این اسم تجاری در واقع بیانگر ویژگی ها، خصوصیات و نوع محصولات و خدمات ارائه شده از سوی شرکت شما است.

مزایای ثبت اسم تجاری

وقتی شما اقدام به ثبت اسم تجاری محصولات یا خدمات خود می کنید؛ در بازار مشتریان شما را با آن نام خواهند شناخت. ضمن اینکه برای تمامی افراد و همچنین رقبا نیز شناخته خواهید شد. از دیگر مزایای ثبت اسم تجاری، متمایز ساختن محصولات یا خدمات شرکت شما از سایر محصولات و خدمات موجود در بازار است. تصور کنید شرکت های بسیاری اقدام به توزیع و عرضه محصولات آرایشی می کنند. وقتی شما محصولات آرایشی را با برند و اسم تجاری خود در بازار عرضه نمایید؛ ویژگی و مشخصه خاصی برای این محصولات آرایشی ایجاد می شود. به این ترتیب تمام مشتریان این محصولات را با اسم و برند شما خواهند شناخت. 

دقت داشته باشید خاص بودن محصولات و خدمات، هویت برند شما را تشکیل می دهند. یعنی اگر محصولی که توسط شرکت شما به بازار عرضه می‌شود؛ ویژگی خاصی نداشته باشد و مانند سایر محصولات موجود در بازار باشد؛ برند شما نمی تواند رشد کرده و توسعه پیدا کند. اما اگر شرکت شما ویژگی خاصی را برای محصولات ایجاد نماید؛ در این صورت برند و نام تجاری شما از اعتبار برخوردار شده و برای مشتریان ارزشمند خواهد شد.

شرایط ثبت برند تجاری

جهت ثبت اسم تجاری، باید یک نام تجاری برای فعالیت خود انتخاب نمایید. این نام تجاری در واقع معرف شما در بازار است و محصولات یا خدمات شما را به مشتریان و سایر رقبا عرضه می کند. پس باید نامی درست و کارآمد برای برند خود انتخاب نمایید. جهت ثبت اسم تجاری لازم است به سامانه اداره مالکیت معنوی کشور مراجعه کنید و اسم تجاری یا نام برند خود را در این سامانه ثبت نمایید. در صورتی که مراحل ثبت برند به درستی انجام شود؛ هیچ شخص یا شرکت دیگری نمی‌تواند از آن نام تجاری، در زمینه فعالیت شما استفاده نماید. لذا نام انتخابی از سوی شما فقط مختص به شرکت و حوزه فعالیت شما خواهد بود.

نکته مهم در خصوص انتخاب نام برند قابلیت ثبت آن می باشد. یعنی شما باید برای ثبت اسم تجاری خود نامی را انتخاب کنید که توسط سامانه قابلیت ثبت داشته باشد. نکته دوم استفاده از نامی است که قبلاً توسط شخص یا شرکتی ثبت نشده باشد. همانطور که بعد از ثبت برند، کسی نمی‌تواند از آن نام استفاده نماید؛ شما هم اجازه استفاده از نامی که قبلاً ثبت شده است را ندارید. پس باید در این خصوص دقت زیادی داشته باشید.

مراحل ثبت اسم تجاری

همانطور که ذکر شد؛ مرحله اول انتخاب نام برند است. ضمن اینکه هنگام ثبت اسم تجاری، باید از تکراری نبودن آن مطمئن شوید. برای حل این مشکل، استعلام راه حل مفیدی می باشد. شما از طریق گرفتن استعلام از سامانه، می‌توانید نسبت به تایید نام تجاری اطلاع کافی به دست آورید. وقتی در سامانه اقدام به گرفتن استعلام نمایید؛ حتی نام هایی که به اسم تجاری پیشنهادی شما شبیه هستند نیز، نمایش داده می شوند. در این صورت شما میتوانید با آگاهی کامل یک نام تجاری خوب برای برند تان انتخاب نمایید.

وقتی بعد از استعلام توانستید نام تجاری مناسب را انتخاب کنید؛ باید جهت ثبت اسم تجاری، سایر مراحل را طی نمایید. مرحله دوم برای ثبت نام تجاری، فراهم آوردن مدارک لازم می باشد. دقت داشته باشید مدارک شما باید در سایت بارگذاری شوند. پس اگر می توانید آن ها را در منزل اسکن کنید یا به دفاتری که اسکن انجام می‌دهند؛ مراجعه کنید. سپس تمامی مدارک خود را اسکن نموده تا در سایت بتوانید بارگذاری نمایید. همچنین شما باید نسخه فیزیکی مدارک را نیز به اداره تحویل دهید.

مرحله سوم برای ثبت اسم تجاری، دریافت اظهارنامه است. اظهارنامه از سایت اداره مالکیت معنوی قابل دریافت می باشد. شما باید به این سایت مراجعه کرده و اقدام به ثبت نام نمایید. بعد از وارد کردن اطلاعات شخصی، یک برگه از سوی سایت به شما تحویل داده می شود. این برگه را پرینت گرفته و به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنید. این برگه باید امضا شود تا مهر تاییدی بر فعالیت شما باشد. سپس مجددا برگه را اسکن نموده و در سایت بارگذاری کنید. در این صورت نام کاربری و کلمه عبور شما مشخص می گردد.

آیا بارگذاری اظهارنامه آخرین مرحله ثبت برند تجاری است؟

خیر، بعد از بارگذاری و ثبت اظهارنامه داخل سایت، مراحل دیگری باید پشت سر گذاشته شود تا برند شما ثبت گردد. در مرحله بعدی لازم است شما وارد حساب کاربری خود شوید و به قسمت ثبت اظهارنامه برند مراجعه کنید. در این قسمت مدارک شناسایی و مدارک دیگری از جمله: جواز فعالیت، نمونه برند پیشنهادی، کارت بازرگانی و موارد این چنینی از شما خواسته می شود. شما باید اسکن تمامی این مدارک را در سایت بارگذاری کنید. بعد از انجام این مرحله تمامی مدارک شما مورد بررسی قرار گرفته و سپس نتیجه طی ۱۰ الی ۳۰ روز به شما اعلام می گردد.

پرداخت هزینه اظهارنامه نیز یکی دیگر از مراحل ثبت اسم تجاری محسوب می شود. شما باید تمامی مدارک اطلاعات و تاییدیه هایی که از سامانه مالکیت معنوی دریافت می کنید را، نزد خود نگاه دارید. ضمن این که نام کاربری و پسورد شما بسیار مهم و ضروری هستند. پس در نگهداری آن ها کوشا باشید.

وقتی تمامی مدارک شما مورد بررسی قرار بگیرد و اظهارنامه شما تایید شود؛ در این صورت برای نوبت اول، آگهی رسمیت برند شما در یکی از روزنامه ها چاپ می گردد. هزینه این چاپ بر عهده شما می باشد. انجام این مرحله ممکن است یک هفته طول بکشد.

چرا برای ثبت اسم تجاری در روزنامه یک آگهی چاپ می شود؟

تمام مراحل ذکر شده برای ثبت اسم تجاری زیر نظر کارشناسان انجام می شود و کاملاً دقیق است. اما بعد از تاییده صورت گرفته، برای کاهش هرگونه اشتباه، آگهی ثبت برند در روزنامه چاپ می گردد تا همه افراد حقیقی یا حقوقی نسبت به این موضوع اطلاع یابند. در این صورت، اگر کسی اعتراضی دارد؛ می تواند آن را ارائه نماید. در واقع حقوق مدنی این اجازه را به افراد می‌دهد تا در صورت اعتراض آن را بیان کنند. مدت زمانی که در قانون تجارت برای ارائه شکایت و اعتراض ذکر شده است؛ یک ماه بعد از صدور و چاپ آگهی می باشد. در صورتی که به مدت یک ماه هیچ گونه اعتراضی ارائه نشود؛ ثبت برند قطعی است و بعد از مهلت مقرر هیچگونه اعتراضی قابل قبول نمی باشد.

در واقع این اعتراض ها به این دلیل است که اگر احیانا شرکت یا فردی دارای برندی تجاری است و نام آن برند مشابه با اسم برند آگهی شده میباشد؛ به مراجع مربوطه اطلاع داده و اعتراض خود را ثبت نماید.

آیا بعد از ثبت آگهی مالک برند می تواند از آن استفاده نماید؟

تمامی مراحل ثبت اسم تجاری در بخش های فوق، ذکر گردید. اما پایان کار به انتشار آگهی نوبت اول ختم نمی شود. زیرا همانطور که ذکر شد، بعد از ثبت آگهی به مدت یک ماه مراجع قضایی منتظر اعتراض و یا شکایت افراد می مانند. در صورتی که یک ماه سپری شود و هیچ فرد حقیقی یا حقوقی از برند ثبت شده اعتراضی نداشته باشد؛ مالک این برند باید سایر مراحل ثبت اسم تجاری را پشت سر بگذارد. سپس می تواند از آن برند استفاده نماید. 

با گذشت یک ماه و در صورت مشاهده هیچگونه اعتراضی، پیامکی برای مالک برند ارسال میشود. در صورت دریافت این پیامک باید به اداره مالکیت معنوی کشور مراجعه کنید و تشکیل پرونده دهید. در این مرحله لازم است تمامی مدارک بارگذاری شده در سایت به صورت اصل و یا کپی برابر اصل همراه شما به اداره ارائه شود. سپس این مدارک در پرونده شما قرار می گیرد. در بین تمامی مدارک موجود، مهمترین مدرکی که باید به اداره مالکیت معنوی ارائه کنید، اظهارنامه می باشد.

مرحله بعدی پرداخت حق ثبت برند است. یعنی ثبت اسم تجاری نیاز به پرداخت هزینه دارد که باید در این مرحله توسط شما پرداخت شود. بعد از پرداخت هزینه آگهی، مجددا در یک روزنامه رسمی آگهی ثبت علامت تجاری شما چاپ می گردد و به همه اعلام می شود که هزینه ثبت برند پرداخت شده و این برند به نام شما ثبت شده است.

دقت داشته باشید هزینه چاپ آگهی نیز به عهده مالک برند می باشد. بعد از پشت سر گذاشتن تمامی این مراحل گواهی ده ساله برند به شما تحویل داده می شود. شما می‌توانید سند برند خود را از اداره مالکیت معنوی تحویل بگیرید.

قانون اساسی در رابطه با ثبت اسم تجاری یک برند چه می گوید؟

ثبت اسم تجاری در قانون اساسی دارای ماده های قانونی مختلفی می باشد. در این بخش به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

 طبق ماده ۵۷۶ قانون تجارت، ثبت اسم تجاری اختیاری می باشد مگر در مواردی که وزارت دادگستری ثبت اسم تجاری را الزامی بداند.

طبق ماده ۵۸۱ قانون تجارت، در صورتی که ثبت اسم تجاری از سوی دادگستری الزامی تلقی شود؛ باید در مورد مقرر مالک اقدام به ثبت برند تجاری نماید. در صورتی که اقدامات لازم جهت ثبت برند تجاری صورت نگیرد؛ اداره مالکیت معنوی شخصا اقدام به ثبت برند نموده و هزینه آن را به شکل سه برابر از مالک باز پس میگیرد.

همانطور که پیشتر ذکر شد، ثبت اسم تجاری موجب می‌شود تمامی مشتریان و رقبا در بازار آن برند را بشناسند و از ویژگی محصولات و خدمات مختص به آن برند آگاهی داشته باشند. پس در صورتی که مالک برند متوجه سوء استفاده از اسم تجاری شود؛ می تواند در دادگاه شکایت خود را ارائه کند. در واقع حق مالکیت یک اسم تجاری به عهده مالک آن است. پس اگر تعرضی نسبت به این مالکیت صورت بگیرد؛ قانون برای مالک حق اعتراض ایجاد کرده است.

در رابطه با استفاده از یک نام تجاری، ماده ۵۷۸ قانون تجارت می گوید: وقتی یک اسم تجاری ثبت می شود؛ هیچ شخص دیگری نمی تواند در همان حوزه از آن نام تجاری استفاده نماید.