مهریه در ازدواج موقت چگونه است؟

در اصل عقد موقت دارای دو رکن است (مدت معلوم  –تعیین مهریه )که در صورت رعایت نکردن این دو رکن عقد باطل می گردد.طرفین در عقد موقت برای ثبت عقد نیازی  نیست که به دفتر ثبت اسناد بروند و می توانند خودشان صیغه عقد را جاری کنند. 

 

مهریه :مالی است که مرد در هنگام وقوع عقد و نکاح به زن می پردازد یا مکلف به پرداخت آن می شود .

نکاح : بستن عقد زنا شویی .

صیغه :نکاح موقت زنی که برای مدت محدود و معین به عقد مردی در می آید .

قوانین آمره:قوانیی هستند که افراد نمی توانند بر خلاف آن با هم توافق نمایند.

 اعسار :برگرفته از عسر و به معنای سختی و نداشتن است.

 

عقد موقت دارای عنوانهای دیگری همچون نکاح منقطع و صیغه است که در جامعه حقوقی و اجتماعی ما این امر به رسمیت شناخته شده است برای عقد و نکاح دو رکن اصلی وجود دارد و آن تعیین مهریه و تعیین مدت است . شرایطی نیزدر عقد موقت وجود دارد که طرفین مکلفند آن را رعایت کنند: 

1-  در صورت باکره بودن خانم، پدر ویا جد پدری و یا دادگاه باید اجازه جاری شدن عقد را صادر کنند.

2-در مواد 1043و1044قانون مدنی سن ازدواج برای دختر به مانند ازدواج دائم 13 سال است.

3- در صورتی که خانم در عقد دائم کسی باشد  حتی اگر دین و مذهب ایشان نیزمتفاوت باشد عقد موقت با ایشان حرام است .

 

در نظام شرعی و حقوقی ما و با استناد به ماده 1075 قانون مدنی ،عقد موقت به رسمیت شناخته شده است و شرایط صحت آن علاوه بر شرایط صحت عمومی قرارداد ها {قصد و رضا ،اهلیت ،موضوع معیین ،مشروعیت }مشروط به وجود دو شرط دیگر است که عبارتند از :

1-تعیین مدت در عقد موقت الزامی است و که قانون گذار در مواد 1075،1076 قانون مدنی بیان نموده است .

2-به موجب ماده1095 قانون مدنی عدم تعیین مهریه موجب باطل شدن عقد و نکاح است .

و بنا بر این مهریه در عقد موقت نقش مهمی در صحت عقد داشته و تعیین مهریه در عقد موقت الزامی است .

 

مهریه در نکاه به مهرالمثل ،مهرالمتعه ،مهرالمسمی ،مهرالسنه تقسیم و بر اساس جدول محاسبه مهریه تعیین می شود :

1-مهرالمثل : در صورتی که مهریه زن در عقد ذکر نشده باشد و هیچ توافقی بین طرفین صورت نگرفته باشد .

2-مهرالمتعه : در ماده 1093 قانون مدنی هرگاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهرالمتعه است و برای اینکه مهرالمتعه به زن تعلق بگیرد دو شرط لازم است :

الف :مهریه در زمان نکاح مشخص نشده باشد 

ب :پیش از آنکه زن و مرد با هم ارتباط زناشویی داشته باشد  (برای تعیین مهرالمتعه وضعیت اقتصادی مرد مورد توجه است نه وضعیت اقتصادی زن) 

3-مهرالمسمی: مقدارمال معینی است که به توافق طرفین در هنگام عقد به عنوان مهریه زن معیین شده است که مرد باید به زن بپردازد .

4-مهرالسنه :مهریه ای است که رسول خدا (ص)آن را مهر تمام زوجات فرموده است و در واقع مهرالسنه از اقسام مهرالمسمی است .

 

 

1-توافق طرفین :توافق طرفین یعنی زوج و زوجه توافق می کنند که نوع عقد را از موقت به دائم تبدیل کنند .

2-بارداری زوجه : این مورد موجب ثبت ازدواج موقت به دائم است و جزء قواعد آمره محسوب می گردد

3-شرط ضمن عقد : شرطی است که توسط طرفین تعیین شده و مورد پذیرش هر دو طرف واقع شده است 

 

1-مالیت داشته باشد 

2-مشروعیت داشته باشد 

3-قابل تملک باشد 

 

مطالبه مهریه در عقد موقتی که به ثبت نرسیده باشد و تنها یک صیغه محرمیت خوانده و به آن اکتفا شده باشد دشوار است زیرا زن سند رسمی برای اثبات ازدواج خود ندارد در چنین شرایطی زن برای دریافت مهریه خود باید از سایر ادله مانند شهادت شهود و ...برای اثبات ازدواج خود استفاده نماید.اگر مهریه تا 20 میلیون تومان باشد زن باید برای مطالبه آن به شورای حل اختلاف داد خواست بدهد و اما اگر از 20 میلیون تومان بیشتر باشد برای مطالبه مهریه می بایست به دادگاه مراجعه کند .

 

در ازدواج موقت زن به محض اینکه عقد می کند می توان هر زمان که بخواهد مهریه را مطالبه کند و زمانی که ازواج موقت در دفتر ازواج به ثبت رسیده باشد مطالبه مهریه آسان است و زن می تواند به استناد به سند رسمی ازدواجش با مرد که در دفتر ازدواج ثبت شده است در خواست مطالبه مهریه کند و مهریه خود را دریافت کند .در این صورت  ابتدا زن باید به دفتر ازدواجی که در آن عقد موقت انجام شده و به ثبت رسیده است مراجعه کرده ودر خواست خود را مبنی بر صدور اجرائیه و ابلاغ آن به شوهر ارائه نماید در چنین شرایطی اگر مرد نتواند در مهلت مقرر مهریه زن را بپردازد امکان جلب ،توقیف اموال مرد و ممنوع الخروج شدن از کشور وجود دارد .

 

مهریه تعیین شده فقط تا 110 سکه تمام بهار آزادی و یا هم قیمت آن ضمانت اجرای جلب دارد و چنانچه مردی بصورت اقساط  و یا یکجا 110 سکه را پرداخت نماید و از پرداخت مابقی مهریه سر باززند  جلب و زندانی کردن وی امکان پذیر نمی باشد .بر همین اساس اگر حکم از سوی دادگاه صادر گردد شوهر وظیفه دارد ظرف مدت یکماه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه مربوطه بدهد در غیر این صورت با قطعی شدن حکم اعسار و عدم پیش پرداخت و یا اقساط مهریه امکان جلب شوهر به جهت مهریه میسرگردد.

 

مهریه ای است که زن هر زمان که آن را مطالبه کند مرد باید آن را  بپردازد و در صورت عدم پرداخت آن توسط مرد می توان از مراجع قضایی برای مطالبه آن اقدام کرد .

مهریه ای است که مرد هر زمان که توانایی مالی داشته باشد ملزم به پرداخت آن می شود .

مهمترین تفاوت و تشابه بین عقد موقت و دائم 

گرفتن مهریه در صیغه یا عقد موقت یا دائم حق مسلم و غیر قابل انکار زن می باشد مهریه در عقد موقت از شرایط صحت عقد است و عدم تعیین مهریه و مدت زمان عقد موقت موجب بطلان عقد می گردد احکام مهریه در عقد موقت  با عقد دائم مشابه بوده و صرفا در برخی موارد  با هم تفاوت دارند  شرط کردن عدم تعلق مهریه به زن در هر دو عقد  کاملا بلااثر و باطل است و زن در هر صورت مستحق مهریه خواهد بود .فقط در هنگام عقد موقت تعیین مهریه الزامی است و باید در ضمن نکاح مشخص گردد اما در عقد دائم طرفین می توانند تعیین مهریه را به بعد موکول کنند .

 

به هر حال ازدواج موقت نوعی ازدواج مورد پذیرش جامعه است واز آنجایی که این ازدواج تنها برای مدت معیین و مشخص منعقد می گردد اکثر مردم بر این باورند چون زمانی برای عقد موقت مشخص می شود نسبت به عقد دائم ارج و قرب آنچنانی ندارد و تفکرشان نیز این است که در عقد موقت خبری از مطالبه مهریه نیست و یا هیچ مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد که این تفکر کاملا اشتباه است .