نحوه اثبات مالکیت به چه صورت است؟

نحوه اثبات مالکیت از مهم ترین کارهایی است که افراد درگیر با دعاوی مالی با اطلاع از آن می توانند به حق قانونی خود برسند. دعاوی ملکی نیز به عنوان یک دعوای حقوقی مالی جزء این قبیل مسائل حقوقی محسوب می شوند. این گونه پرونده ها یکی از دشوارترین و پیچیده ترین پرونده های حقوقی به شمار می آیند. به همین دلیل بهره مندی از دانش و تجربه یک وکیل مجرب مانند وکیل ملکی بهترین گزینه خواهد بود. چرا که تخصص و اشراف کامل این متخصصین روند رسیدگی به پرونده را در مسیری مطلوب پیش می برد.

در دعاوی ملکی وجود ادله کافی، صحیح و دقیق فوق العاده اهمیت دارد. به خصوص این که این نوع دعاوی دارای انواع و اقسام مختلف هستند. علاوه بر این، نحوه درست دفاع کردن در دادگاه نیز بسیار مهم است. ولی متأسفانه افراد به دلیل عدم آگاهی نسبت به این موارد از عهده گرفتن حق خود بر نمی آیند. بنابراین ضروری ترین قدم هایی که در این زمینه باید برداشته شود را می توان 2 قدم زیر دانست:

1. کسب اطلاعات کافی در رابطه با نحوه اثبات مالکیت
2. استفاده از مشاوره ها و همراهی یک وکیل ملکی که در این رابطه از تجربه لازم برخوردار باشد

نحوه اثبات مالکیت چطور انجام می شود؟

نحوه اثبات مالکیت از راه های مختلف امکان پذیر است. گاهی بر سر مالکیت یک مال بین دو یا چند نفر اختلاف به وجود می آید. این راه ها که همان ادله اثبات دعوای حقوقی در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون مدنی هستند، تکلیف مال را مشخص می کنند. در این قبیل دعاوی حقوقی یکی از طرفین باید برای اثبات مالکیت خود روش هایی را که در این رابطه وجود دارد به کار ببرد. تنها در این صورت است که قادر می شود مالکیت مال مورد اختلاف را برای خود به اثبات برساند. راه هایی که در قانون برای این کار وجود دارد عبارت هستند از:

• اقرار
• سند
• شهادت
• اماره تصرف

اقرار

این نحوه اثبات مالکیت طبق ماده 202 قانون آیین دادرسی مدنی برای افراد قرار داده شده است. این روش را برای هر نوع اثبات مالکیت می توان مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال، مالکیت زن بر مهریه خود یکی از مصداق های این روش به شمار می آید. این قانون مدنی مربوط به زمانی است که فردی به دارای حق بودن طرف مقابل خود اقرار کند. در این شرایط نیازی به ذکر دلایل دیگر به منظور اثبات مالکیت وجود ندارد. به این ترتیب، فردی که مالی را تصاحب کرده اگر به تعلق مال به مالک اقرار کند، کار تمام است. به این معنی که اثبات مالکیت صورت گرفته است و مال مورد اختلاف نیز به مالک آن برگردانده می شود.

سند

این نحوه اثبات مالکیت بر اساس ماده 1283 قانون مدنی است. طبق این قانون، هر نوشته ای که در مقام دعوا یا دفاع بتوان به آن استناد کرد، سند نام دارد. در واقع می توان این روش را مهم ترین روش برای اثبات مالکیت به حساب آورد. سندهایی که در این روش مورد استفاده قرار می گیرند 2 نوع هستند:

• سند عادی: در رابطه با این نوع اسناد امکان انکار و تردید وجود دارد.
• سند رسمی: درباره این نوع اسناد فقط ادعای جعلی بودن امکان پذیر خواهد بود.

شهادت

طبق قانون آیین دادرسی مدنی به این نحوه اثبات مالکیت گواهی نیز می گویند. این راه ثابت کردن مالکیت را بند ب ماده 230 قانون آیین دادرسی مدنی مشخص کرده است. طبق این ماده قانونی، گواهی 2 مرد یا یک مرد و 2 زن برای اثبات مالکیت در دعاوی مالی مثل دعاوی ملکی کفایت می کند. ذکر این نکته لازم است که هر آن چه مقصود از آن مال باشد جزء دعاوی مالی قرار می گیرد.

اماره تصرف

اماره تصرف یا امارات نوعی دیگر از نحوه اثبات مالکیت به شمار می آید. این نحوه اثبات مالکیت بر اساس ماده 35 قانون مدنی اعمال می شود. طبق این ماده قانونی یکی از دلایل مالکیت تصرف مال به عنوان مالكيت است. امارات یعنی فردی مالی را به صورتی تصرف کند که از نظر عرف او را مالک آن مال می شناسند. مثلاً کشاورزی که دور زمینی حصار کشیده، آبیاری روزانه آن را انجام می دهد و مراقب محصولات آن است. این مثال کشاورز یک نمونه برای اماره تصرف محسوب می شود. البته توجه به 2 نکته فوق العاده مهم در این رابطه ضرورت دارد. این 2 نکته عبارت هستند از:

تصرف به عنوان مالکیت باشد

فقط تصرف اگر به عنوان مالکیت باشد می توان آن را یک نوع از نحوه اثبات مالکیت به حساب آورد. بنابراین تصرف یک فرد بر مالی به عنوان نماینده و یا وکالت از طرف دیگری، به این قانون ارتباط ندارد. در واقع تصرف او هیچ دلیلی مبنی بر مالکیت او به شمار نمی آید. طبیعی است که با این شرایط برای اثبات مالکیت نیز هیچ گونه اثری نخواهد داشت.

تصرف قانونی باشد

یکی دیگر از نکاتی که باید برای تصرف وجود داشته باشد، مشروع و قانونی بودن تصرف است. یعنی تصرف با منشأ نامشروع و غیر قانونی به عنوان نحوه اثبات مالکیت در نظر گرفته نمی شود. بر این اساس است که تصرف سارق بر مال مسروقه به هیچ وجه دلیلی برای مالکیت او نیست.

کلام آخر درباره نحوه اثبات مالکیت

نحوه اثبات مالکیت به هر آن چه که به عنوان مال در تملک کسی می تواند قرار بگیرد، ارتباط دارد. بنابراین هم می تواند درباره اثبات مالکیت یک ملک باشد، هم در رابطه با اموال منقول و غیر منقول. به همین دلیل است که طیف گسترده ای از موارد حقوقی را شامل می شود. بدیهی است تنها وکلا دانش و اطلاعات کافی در رابطه با قوانین مربوط به این حوزه ها را دارا هستند. بنابراین هوشمندانه ترین راه برای رسیدن به نتیجه سریع و مطلوب کمک گرفتن از یک وکیل با تجربه است.

وکلا به اصطلاح با چم و خم کار به خوبی آشنایی دارند و بارها به چنین دعاوی رسیدگی کرده اند. بنابراین هم زمان با آشنایی با نحوه اثبات مالکیت بهترین کار سپردن انجام همه امور به یک وکیل مجرب است. وکلا در بهترین مسیر حرکت می کنند، دقیق ترین ادله را به دست می آورند و به موقع آن ها را ارائه می دهند. چرا که آن ها روال کارهای حقوقی را سال ها تجربه کرده اند و به آن ها تسلط کامل دارند.

کلمات کلیدی: مدارک لازم برای اثبات مالکیت، عدم استماع دعوی اثبات مالکیت، پس گرفتن زمین تصرف شده، اثبات مالکیت زمین بدون سند و اثبات مالکیت با سند اصلاحات ارضی