نحوه مطالبه چک از طریق اجرای ثبت
چک از جمله اسناد تجاری پرکاربرد برای معاملات روزمره و تجاری می باشد.
در قانون تجارت از واژه اسناد تجاری استفاده شده است،اسناد تجاری اسنادی هستند که تو جا در روابط تجاری از آنها استفاده می کنند.
چک یکی از اسناد تجاری می باشد.
در ماده ۳۱۰ قانون تجارت چک این گونه تعریف شده است: « چک نوشتهای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محالعلیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار مینماید.»
با توجه به این تغییر سه عنصر صادر کننده چک دارنده چک و محال علیه وجود دارند.
حال اگر صادر کننده چک از پرداخت کل یا بخشی از مبلغ چک امتناع کند و چک وصول نشود دارنده چک می تواند اقدام به مطالبه وجه چک نماید که این مطالبه میتواند از طریق اجرای ثبت و یا از طریق دادگاه باشد در این مقاله می خواهیم مطالبه وجه چک از طریق اجرای ثبت را مورد بررسی قرار دهیم.
برای اینکه بتوان وجه چک را از طریق اجرای ثبت وصول کرد باید به ماده ۲ قانون صدور چک توجه داشت.
ماده ۲ قانون صدور چک: «چکهای صادر عهده بانکهایی که طبق قوانین ایران در داخل کشور دایر شده یا میشوند همچنین شعب آنها در خارج از کشور در حکم اسناد لازمالاجرا است و دارنده چک در صورت مراجعه به بانک و عدم دریافت تمام یا قسمتی از وجه آن به علت نبودن محل یا به هر دلیل دیگری که منتهی به برگشت چک و عدم پرداخت گردد میتواند طبق قوانین و آییننامههای مربوط به اجرای اسناد رسمی وجه چک یا باقیمانده آن را از صادرکننده وصول نماید.
برای صدور اجراییه دارنده چک باید عین چک و گواهینامه مذکور در ماده ۴ و یا گواهینامه مندرج در ماده ۵ را به اجرای ثبت اسناد محل تسلیم نماید.
اجرای ثبت در چه مواردی اجرائیه صادر میکند:
اجراء ثبت در صورتی دستور اجرا صادر میکند که مطابقت امضای چک به نمونه امضای صادرکننده در بانک از طرف بانک گواهی شده باشد...»
طبق این ماده :
۱. باید چک جز اسناد لازم الاجرا باشد به عبارتی چک صادر عهده بانکها هایی باشد که طبق قوانین ایران در کشور دایر شده اند موسسات اعتباری شامل این موارد نمی شوند.
همچنین شعب بانک هایی که طبق قوانین در ایران دایر شدهاند،و شعب آنها در خارج از کشور میباشند.
۲ . دارنده چک باید به بانک مراجعه و کل یا بخشی از مبلغ چک را وصول نکند.
۳ . برای صدور اجراییه، داشتن گواهینامه عدم پرداخت وجه چک از بانک الزامی می باشد،برای دریافت این گواهینامه طبق ماده ۴ قانون صدور چک بانک مکلف است در صورت عدم پرداخت چک، بنا به درخواست دارنده چک فورا غیر قابل پرداخت بودن آن را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت کند و با دریافت کد رهگیری و درج آن در گواهینامه ای که مشخصات چک و هویت و نشانی کامل صادرکننده در آن ذکر شده باشد علت یا علل عدم پرداخت ها را صریحاً قید و آن را امضا و مهر و به متقاضی تسلیم نماید.
باید توجه شود که گواهینامه حتماً دارای کد رهگیری و مهر شخص حقوقی باشد و گرنه در مراجع قضایی و ثبتی به آن ترتیب اثر داده نمیشود.
همچنین در این گواهی نامه باید مطابقت یا عدم مطابقت امضای صادر کننده چک با امضای موجود در بانک ،از طرف بانک تایید شود.
۴ . همراه داشتن اصل و فتوکپی برابر با اصل شده چک برگشتی.
۵ . کارت ملی متقاضی
۶. و در نهایت دریافت فرم تقاضای صدور اجراییه چک از اداره ثبت و تکمیل آن.
موارد فوق باید به اداره ثبت محلی که بانک صادر کننده گواهی عدم پرداخت در آن قرار دارد تحویل داده شود.
پس از صدور اجرائیه ،این اجراییه برای دارنده چک ابلاغ می شود،دارنده چک موظف است ظرف مدت ۱۰ روز پس از صدور چک نسبت به پرداخت مبلغ تعیین شده که تمام یا بخشی از مبلغ چک است اقدام کند و در صورت نداشتن مبلغ به معرفی اموال خود اقدام لازم را به عمل آورد در صورتی که ظرف ۱۰ روز هیچ اقدامی از طرف صادر کننده چک صورت نپذیرد دارنده چک می تواند توقیف اموال صادر کننده چک را به اداره ثبت ارائه کند.
همانطور که بیان شد درخواست اجراییه ممکن است نسبت به قسمتی از وجه چک انجام شود این مورد زمانی می باشد که بخشی از چک پرداخت شده باشد و بخشی دیگر پرداخت نشده باشد که در این صورت صدور اجراییه نسبت به مابقی مبلغ امکان پذیر است، نه کل مبلغ چک و بانک ،گواهی عدم پرداخت مابقی مبلغ پرداخت نشده را به دارنده چک می دهد.( ماده ۵ قانون صدور چک « (اصلاحی ۱۳۹۷/۸/۱۳) در صورتی که موجودی حساب صادرکننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد، به تقاضای دارنده چک بانک مکلف است مبلغ موجودی در حساب را به دارنده چک بپردازد و دارنده با قید مبلغ دریافت شده در پشت چک، آن را به بانک تسلیم نماید. بانک مکلف است بنا بر درخواست دارنده چک فوراً کسری مبلغ چک را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی وارد نماید و با دریافت کد رهگیری و درج آن در گواهینامهای با مشخصات مذکور در ماده قبل، آن را به متقاضی تحویل دهد. به گواهینامه فاقد کد رهگیری در مراجع قضائی و ثبتی ترتیب اثر داده نمی شود...»)
باید توجه شود که مطالبه چک از طریق اجرای ثبت بسیار سریع تر از مطالبه آن از طریق دادگاه می باشد چون اجرای ثبت یک مرجع ترافعی نمیباشد همچنین از طرفی تعداد بالای پرونده در دادگاه ها موجب طولانیتر شدن این مدت می شود از طرفی در اجرای ثبت نیاز به انجام مراحل دادرسی همچون ثبت دادخواست نمی باشد .
نکته قابل توجه این است که اجراییه در مورد چک های وعده دار پس از رسید موعد صادر خواهد شد و چک های بانکی وعده دار قبل از رسیدن موعد پرداخت، در اجرای ثبت قابل رسیدگی نمی باشند.
ولی باید این نکته هم مد نظر داشت که هزینه اجرای ثبت بسیار بیشتر از هزینه دادگاه میباشد و این مبلغ معادل ۵ درصد کل مبلغ چک می باشد که معمولاً مبلغ بسیار زیادی می شود.
همچنین متقاضی باید بتواند اموالی از بدهکار را ظرف مدت یک سال به اداره ثبت معرفی کند که در غیر این صورت هزینه اجرایی که معادل ۵ درصد وجه چک می باشد از دارنده چک دریافت میشود.
در پایان نتیجه می شود که مطالبه چک هم از طریق دادگاه و هم از طریق اجرای ثبت امکان پذیر می باشد اما مطالبه وجه چک از طریق اجرای ثبت بسیار سریع تر است مطالبه چک از طریق دادگاه میباشد اما در مطالبه وجه چک از طریق اجرای ثبت متقاضی همواره باید به این نکته توجه کند که آگاهی از اموال بدهکار داشته باشد در غیر این صورت مبلغ پنج درصد کل وجه چک از او دریافت می شود
سلام من جکی دارم که برگشت خورده ایا سود شامل ی شود
دوشنبه ، 16 خرداد 1401
سلام کاربر گرامی وقت بخیر. خسارت تاخیر تادیه شامل چک شما خواهد شد