وجه جنس مرجوع شده چه زمانی به حساب شخص می آید؟

هیچ کس نمی تواند از ضرورت مطلق فناوری در زندگی روزمره ما فرار کند. هر یک از ما آنقدر به تکنولوژی وابسته هستیم که بدون آن نمی توانیم کاری را به راحتی انجام دهیم. فناوری به این دلیل مهم است که در تمام زمینه های زندگی استفاده می شود. 

هنگامی که به برنامه روزانه خود فکر می کنید و همه ابزارهای فناوری را که فقط در یک روز مصرف می کنید را بشمارید، متوجه خواهید شد که فناوری چقدر مهم است؛ زمانی که از تلفن همراه خود استفاده می کنید، تلویزیون تماشا می کنید، رانندگی می کنید، و از رایانه یا هر ماشین الکتریکی استفاده می کنید. در واقع روز به روز بسته به فناوری چه در حین ارتباط یا حمل و نقل یا جستجو برای هر گونه اطلاعات یا حتی سرگرمی در حال افزایش است.

انسان ها نیز با انقلاب در فناوری فضایی به ماه رسیده اند. فناوری نه تنها می تواند به زمان حال کمک کند، بلکه می تواند آینده را نزدیک تر کند. از این رو، فناوری در زندگی ما انکارناپذیر است.

با رشد و توسعه تکنولوژی در عصر کنونی، و ضرورت استفاده از آنها در زندگی فعلی کسب و کارهای آنلاین فراوانی به وجود آمده اند. افراد نیز با توجه به سبک زندگی و مشغله های فراوانی که دارند ترجیح می دهند که خریدها و ضروریاتشان را از طریق اینترنت و به صورت آنلاین انجام بدهند. انجام خرید به صورت آنلاین مزایای زیادی دارد از جمله : صرفه جویی در وقت و زمان، تنوع در انتخاب و محصولات گسترده، یافتن کالاهای ارزان در فروشگاههای تازه تاسیس و نوپا.

با توجه به مزایای خرید آنلاین در زندگی های کنونی، همه افراد در زندگی خود حداقل یکبار هم که شده کالای اینترنتی خرید کرده اند و بارها برای همه ما پیش آمده که از نتیجه خرید خود راضی نبوده ایم حال به هر دلیلی اگر بخواهیم کالایی را که از طریق اینترنتی و یا حتی حضوری خریداری کرده ایم پس بدهیم تکلیف چیست؟

جواب این سوال بسیار مهم است زیرا برخی از خریدها ممکن است مبلغ بسیار بالایی داشته باشند و نتوان از آنها چشم پوشی کرد. این در صورتی است که اکثر فروشندگان از پس گرفتن کالای خریداری شده خودداری میکنند.

حالت های مختلف گرفتن هزینه کالا با رسید

روشها و حالات مختلفی برای پس گرفتن هزینه کالا وجود دارد که باید در مورد آنها به صورت مفصل حرف زد. شاید تصور کنید که مواقعی طرف صحبت از پس گرفتن وجه کالای خریداری شده با استناد به رسید کالا می شود، ذهنمان بگونه ای تصور کند که خریدار می خواهد کالا را پس داده و وجه پرداختی خود را پس بگیرد، اما در این بخش از مقاله قصد داریم شما را با حالت های مختلفی از پس گرفتن هزینه کالا آشنا کنیم.

• گاهی پیش می آید که شخصی یا مغازه داری، قرارداد خرید و فروش می بندد و ممکن است در این قرارداد نحوه پرداخت، به صورت یکجا در مدتی معین و یا به صورت قسطی باشد. حال اگر مشتری پس از دریافت کالای خریداری شده، در موعد مقرر اقدام به پرداخت هزینه کالاها نکند. در این مواقع فروشنده می تواند پول خود را از خریدار تقاضا کند و اگر به پرداخت ثمن معامله اقدام نکند، فروشنده میتواند ضمن تقدیم دادخواست و با در دست داشتن قرارداد فی مابین و رسید کالاها با حکم محاکم قضایی هزینه خود را از خریدار پس بگیرد.
• اما گاهی نیز ممکن است پس از خرید آنلاین و دریافت سفارش متوجه شوید که کالایی که برایتان ارسال شده معیوب بوده و ایراداتی دارد که شما را از خرید پشیمان کند و یا ممکن است در ارسال کالا اشتباهی به وجود آمده باشد و کالای ارسالی همان کالایی نباشد که شما سفارش داده اید. به طور مثال: شما از یک فروشگاه اینترنتی یک کت و شلوار رسمی سفارش داده اید اما کالایی که به دست شما میرسد یک ست راحتی است، در این صورت شما میتوانید با استناد به رسید خرید خود که مبلغ خرید و نوع کالا و قیمت و حتی تاریخ و روز در آن درج شده است هزینه خود را پس بگیرید.

اهمیت اخذ یا دریافت رسید

توصیه میشود در تمامی خریدها چه به صورت حضوری و یا اینترنتی از فروشنده بخواهید که رسید خرید را به شما بدهد، حتی اگر خودتان فروشنده هستید حتما برای مشتری رسید صادر کنید.

شاید حجم خریدهای روزانه این موضوع را برای شما بی اهمیت کرده باشد و دیگر به رسید خریدهای خود توجه نکنید اما اهمیت رسید، خود را در آنجا نشان میدهد که خریدار از خرید خود منصرف شده و میخواهد کالای خریداری شده را پس بدهد و میخواهد هزینه پرداختی را پس بگیرد و یا برعکس در مواقعی که خریدار ادعای مبلغی بیش از وجه پرداختی میکند.

داشتن رسید میتواند ادعای او را رد کند. گرچه رسید کالا یک سند عادی محسوب می شود اما به راحتی میتواند در دادگاه  و محاکم قضایی موجب اثبات دعوای خریدار و فروشنده بشود.

رسید کالا چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

رسید کالا برای اینکه بتواند در دادگاه و محاکم قضایی جهت اثبات ادعا و پس گرفتن پولتان به شما کمک کند بایستی داری ویژگی هایی باشد که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد:

• قیمت کالای خریداری شده
• نام و نام خانوادگی خریدار و فروشنده
• نحوه دریافت وجه کالا
• مشخصات و ویژگی های کالا به صورت دقیق
• تاریخ روز و ساعت خرید
• شماره فاکتور و یا رسید
• امضای فروشنده و خریدار( در تمامی اسناد رسمی و عادی آنچه موجب می شود سند رسمیت پیدا کند و قابلیت استناد داشته باشد، امضای طرفین است )

برای مطالبه هزینه کالا چه زمانی می توان اقامه دعوا کرد؟

پس دادن کالای خریداری شده به معنی فسخ قرارداد خرید و فروش میباشد. بنابراین پولی را که بابت خرید کالا پرداخت کرده اید را بایستی از فروشنده پس بگیرید، و این یک دین است بر عهده فروشنده که بایستی به شما پرداخت نماید.

به استناد قانون مدنی: یکی از اصول اساسی و مهم برای پس گرفتن هزینه کالا یا همان طلب خود این است که دین شما حال باشد؛ این بدین معناست که شما برای پس گرفتن هزینه کالا به فروشنده مهلتی نداده باشید. به طور مثال: شما لباسی را از فروشگاهی خرید کرده اید و پس از خرید پشیمان شده و کالا را پس داده اید و قرارداد خود را به صورت ضمنی فسخ نموده اید و برای پس گرفتن هزینه کالا به فروشنده مهلت داده اید. به این نوع دین که بر عهده فروشنده است دین مدت دار میگویند و این دین حال نمیباشد.

اینگونه مواقع باید منتظر بمانید تا موعد دین فرا رسد و سپس از فروشنده دین خود را مطالبه نمایید و اگر فروشنده پس از مطالبه شما پرداخت را انجام ندهد شما می توانید با استناد به رسید خرید کالا و اینکه کالا را پس داده اید، دین خود را از طریق محاکم قضایی و یا دادگاه از فروشنده مطالبه نمایید.

به موجب قانون مدنی از دیگر شروط پس گرفتن دین خود از فروشنده که بایستی به آن دقت کنید، این است که دین شما منجز باشد بدین معنی که شما برای دریافت هزینه کالا هیچ قید و شرطی را برای فروشنده تعیین نکرده باشید یا پس گرفتن هزینه کالا را منوط به وقوع امری نکرده باشید که درغیر از این صورت تا زمان حصول شرط و وقوع امر مذکور نمی توانید دین خود را مطالبه نمایید.

توافق خریدار و فروشنده

طبق ماده ۱۰ قانون مدنی اصل بر این است که افراد آزاد هستند نوع و محتویات قرارداد خود را تا جایی که خلاف قوانین و اخلاق حسنه نباشد خودشان تعیین کنند.

با استناد به همین ماده میتوان گفت که اگر خریدار و فروشنده در حین معامله خود توافقاتی مبنی بر عدم پس گرفتن و تعویض کالا نمایند، خریدار به هیچ  وجهه نمی تواند به موجب رسید کالا را پس دهد، اما اگر قراردادی در این خصوص منعقد نکرده باشند. مطابق قانون، کالا با استناد به رسید پرداختی، قابل پس دادن و استرداد میباشد.

برای گرفتن هزینه کالا به کدام مرجع مراجعه نماییم؟

دادگاه های حقوقی و شوراهای حل اختلاف مراجع صالح برای مطالبه و وصول طلب میباشند. بنابراین اگر هزینه کالا و دین شما کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد بایستی دعوای خود را در شورای حل اختلاف مطرح نمایید اما اگر دین شما بیشتر از ۲۰ میلیون تومان باشد بایستی دعوای خود را در محاکم حقوقی مطرح نمایید.

درخصوص دادگاه صالح به لحاظ صلاحیت محلی نیز می توان گفت که چون مستند دعوا رسید یا فاکتور کالا میباشد و این سند یک نوشته ی عادی میباشد با توجه به مبلغ کالا دادگاه یا شورای حل اختلاف، محل اقامت خوانده، محل انعقاد قرارداد یا تنظیم رسید و محل اجرای تعهدات متعهد است.

قوانین مربوط به استرداد کالا و پرداخت هزینه کالا

قانون مدنی در مورد استرداد کالا به مقرراتی در مورد فسخ قرارداد هایی از قبیل: فسخ عقد بیع و پس دادن کالا و گرفتن هزینه کالا اشاره مینماید که شامل هر دو، خرید حضوری و خرید آنلاین می شود.

گستردگی و تنوع کاربران در فضای مجازی و وجود کسب و کارهای نوپا و با وجود سابقه ای که از طریق آن فعالیت دارند و همچنین رشد و رونق خریدهای اینترنتی در این سالها، قانون گذار بر آن شده تا قانونی تحت عنوان قانون تجارت الکترونیک وضع نماید. در قانون تجارت الکترونیک مقررات متعددی در خصوص استرداد کالا آمده است.

با ستناد به ماده ۳۷ قانون تجارت الکترونیک: در هر معامله از راه دور مصرف کننده باید حداقل 7 روز کاری، وقت ‌برای انصراف (‌حق انصراف) از قبول خود بدون تحمل جریمه و یا ارائه دلیل داشته باشد.‌ تنها هزینه تحمیلی بر مصرف‌کننده هزینه باز پس فرستادن کالا خواهد بود.

طبق ماده ۳۸ قانون تجارت الکترونیک - شروع اعمال حق انصراف به ترتیب زیر میباشد:

‌الف – درصورت فروش کالا، از تاریخ تسلیم کالا به مصرف کننده و درصورت ‌فروش خدمات، از روز انعقاد.

ب – در هر حال آغاز اعمال حق انصراف مصرف کننده پس از ارائه اطلاعاتی‌ خواهد بود که تأمین کننده طبق مواد (۳۳) و (۳۴) این قانون موظف به ارائه آن است.

همچنین به موجب ماده ۳۳ قانون تجارت الکترونیک: فروشندگان کالا و ارائه دهندگان خدمات بایستی اطلاعات مؤثر در‌ تصمیم‌گیری مصرف‌کنندگان جهت خرید و یا قبول شرایط را از زمان مناسبی قبل از عقد ‌در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند. حداقل اطلاعات لازم، شامل موارد زیر می‌باشد:

‌الف – مشخصات فنی و ویژگی های کاربردی کالا و یا خدمات.

ب – هویت تأمین کننده، نام تجاری که تحت آن نام به فعالیت مشغول می‌باشد و‌ نشانی وی.

ج – آدرس پست الکترونیکی، شماره تلفن و یا هر روشی که مشتری در صورت نیاز ‌بایستی از آن طریق با فروشنده ارتباط برقرار کند. ‌

د – کلیه هزینه‌ هایی که برای خرید کالا بر عهده مشتری خواهد بود (‌ ازجمله قیمت ‌کالا و یا خدمات، میزان مالیات، هزینه حمل، هزینه تماس )

‌هـ – مدت زمانی که پیشنهاد ارائه شده معتبر می‌باشد.

‌و – شرایط و فرایند عقد از جمله ترتیب و نحوه پرداخت، تحویل و یا اجرا، فسخ، ‌ارجاع، خدمات پس از فروش.

مطابق ماده ۳۴ همین قانون - تأمین‌کننده باید به طور جداگانه ضمن تأیید اطلاعات مقدماتی، ‌اطلاعات زیر را ارسال نماید:

‌الف – آدرس محل تجاری یا کاری تأمین کننده برای شکایت احتمالی.

ب – اطلاعات راجع به ضمانت و پشتیبانی پس از فروش.

ج – شرایط و فراگرد فسخ معامله به موجب مواد (۳۷) و (۳۸) این قانون.

‌د – شرایط فسخ در قراردادهای انجام خدمات.

ماده ۳۷ قانون تجارت الکترونیک در ادامه چنین بیان می دارد که:

به محض استفاده مصرف کننده از حق انصراف، تأمین کننده مکلف است‌ بدون مطالبه هیچ‌گونه وجهی عین مبلغ دریافتی را در اسرع وقت به مصرف کننده مسترد ‌نماید.

طبق همین بند از قانون، تمامی فروشندگان موظف میباشند که به حق انصراف، مصرف کننده احترام بگذارند و کالایی را که به هر دلیلی مورد رضایت او واقع نشده است را بدون اینکه مبلغی را از خریدار دریافت کنند، از او پس بگیرند، و تمام هزینه دریافتی در هنگام خرید کالا را به حساب مشتری واریز نمایند، لازم به ذکر است که برخی از کالا ها بخاطر شرایط خاصی که دارند قابل استرداد و پس گرفتن نمیباشند.

به طور مثال : بعضی از کالاها با یکبار استفاده و یا امتحان شدن؛ دیگر بهداشتی و قابل استفاده برای سایرین نمیباشند بدین خاطر در بند د ماده ۳۷ قانون تجارت الکترونیک آمده است که حق انصراف مصرف کننده در مواردی که شرایط خاصی بر نوع کالا و خدمات ‌حاکم است، اجرا نخواهد شد. موارد آن به موجب آئین‌ نامه‌ای است که در ماده (۷۹) قانون تجارت الکترونیک آمده است، میباشد. در ادامه مقاله به این موارد خواهیم پرداخت:

خریدار کالا یا همان مصرف کننده در موارد زیر به علت شرایط خاص کالا و خدمات، فاقد حق انصراف به شرح مندرج در بند “د” ماده (۳۸) قانون تجارت الکترونیکی خواهد بود مگر اینکه طرفین به نحو دیگری توافق نمایند:

1. در مورد خدمات، درصورتی که با توافق مصرف کننده ارائه آن قبل از پایان 7 روز کاری شروع شده باشد.
2. ارائه خدمات برای تحویل مواد غذایی یا سایر کالاهایی که مورد مصرف روزانه دارند.
3. کالا یا خدماتی که قیمت آنها توسط نوسانات بازارهای مالی تعیین می شود و خارج از اختیار تامین کننده است
4. کالاهای ساخته شده با مشخصات فردی مصرف کننده که به طور واضح جنبه شخصی دارند یا اینکه به دلیل طبیعت آنها نمی توانند بازپس داده شوند و یا اینکه به سرعت قابلیت فساد و خرابی دارند.
5. نوارهای صوتی و تصویری و نرم افزارهای رایانه ای بسته بندی شده که به وسیله مصرف کننده باز شده باشند.
6. روزنامه، نشریه و مجلات مطابق تعریف قانون مطبوعات

چه کالاهایی را می توان با استناد به رسید پس داد و هزینه کالا را دریافت نمود؟

در صورتی که توافقی در خصوص عدم پس گرفتن کالا بین خریدار و فروشنده وجود نداشته باشد، میتوان گفت که تمامی کالاها بجز آن دسته از کالاهایی که دارای شرایط خاص میباشند مانند: کالاهای آرایشی و بهداشتی،کالاهای شخصی، مواد غذایی و کالاهای مشابه امکان پس دادن ندارند و نمیتوان هزینه کالا را پس گرفت.

رسید کالا باید چه ویژگی هایی داشته باشد تا بتوان در دادگاه به آن استناد کرد؟

رسید کالا بایستی دارای مشخصاتی از جمله: نام و نام خانوادگی فروشنده و خریدار، قیمت کالا، مشخصات کامل کالا، نحوه دریافت هزینه ی کالا، امضا فروشنده و خریدار، تاریخ و ساعت خرید و شماره رسید یا فاکتور باشد تا بتوان در دادگاه به آن استناد نمود.