در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
وصیت نامه دستی
از آنجایی که افراد پس از مرگ دیگر توانایی تصمیم گیری برای اموال و امور خود را ندارند ترجیح می دهند قبل از آنکه مرگ به سراغشان بیاید تکلیف امور و اموال خود را مشخص کرده و آن ها را به اشخاص مدنظر بسپارند. یکی از روش هایی که می توان با استفاده از آن تکلیف اموال و امور را برای بعد از مرگ مشخص کرد به جا گذاشتن وصیت نامه است.
وصیت نامه ها انواع گوناگونی دارند مانند وصیت نامه دستی، وصیت نامه سری، وصیت نامه رسمی و وصیت نامه شفاهی. هر یک از این وصیت نامه ها دارای ضوابط و قوانین خاصی هستند که ما در ادامه قصد داریم به شرایط وصیت نامه دستی بپردازیم.
وصیت نامه دستی چیست؟
همانطور که گفته شد وصیت نامه ها انواع مختلفی دارند که هر شخص با توجه به شرایط خود یکی از این وصیت نامه ها را بکار خواهد گرفت.
در بسیاری از مواقع پس از فوت شخص، وراث بر سر اموال و اعمال شخص فوت شده دچار اختلاف می شوند؛ از این رو یکی از بهترین روش ها برای عدم به وجود آمدن اختلاف میان آن ها تنظیم وصیت نامه است.
وصیت نامه دستی یکی از مهم ترین انواع وصیت نامه ها به شمار می رود که کاربرد زیادی دارد. از آنجایی که این نوع وصیت نامه سندی عادی به حساب می آید برای نگارش آن باید ضوابط و قوانین خاصی را رعایت کرد.
وصیت نامه مذکور به دست خود شخص و با دست خط او نوشته می شود. همچنین پس از تنظیم این نامه، شخص وصیت کننده آن را امضا می کند. لازم به ذکر است وصیت کننده می تواند در مورد اموری چون عبادات خود، اموال، مراقبت از فرزندان، مراقبت از دارایی ها و... در وصیت نامه صحبت کند.
اعتبار وصیت نامه دستی
احتمالاً این سوال برای شما نیز پیش آمده است که آیا وصیت نامه دست نویس اعتبار دارد؟ در جواب این سوال باید بدانید برای آنکه یک وصیت نامه دستی از اعتبار برخوردار شود باید دارای شرایط و قواعد خاصی باشد.
در قانون به وضوح اشاره شده در صورتی که وصیت نامه دارای شرایط زیر باشد یک سند عادی به حساب آمده و دارای اعتبار خواهد بود.
- وصیت نامه دارای امضا باشد.
- شخص با خط خود آن را تنظیم کرده باشد.
- وصیت نامه توسط شخصی که اهلیت دارد نوشته شود.
- تاریخ تنظیم وصیت نامه بر روی آن نوشته شده باشد؛ با ذکر روز، ماه و سال.
شرایط وصیت نامه دستی
همانطور که گفته شد برای آنکه وصیت نامه دستی از اعتبار لازم برخوردار شود باید دارای ضوابط خاصی باشد. همچنین برای تنظیم وصیت نامه دستی رعایت نکاتی و وجود شرایطی نیز لازم است که در ادامه قصد داریم به این شرایط و نکات اشاره کنیم.
- وصیت نامه باید با رضایت وصیت کننده و بدون اکراه و اجبار نوشته شود.
- مواردی که در وصیت نامه ذکر می شود باید منفعت به دنبال داشته و جایز باشند.
- وصیت کننده هنگامی که وصیت نامه را می نویسد باید به بلوغ رسیده و دارای اهلیت باشد.
- اموال و املاکی که در وصیت نامه در رابطه با آن ها صحبت شده باید در اختیار و مالکیت وصیت کننده باشند.
- ذکر تاریخ نگارش وصیت نامه همراه با سال، ماه و روز دقیق و با دست خط خود شخص ضروری است.
- اموالی که در وصیت نامه به آن ها اشاره می شود باید دارای قابلیت انتقال باشند و در صورتی که جز اموال موقوفه به حساب بیایند قابل اعتبار نخواهند بود.
- وصیت نامه ای که دارای امضای وصیت کننده نباشد دارای اعتبار نیست.
- وصیت کننده باید سواد داشته باشند تا بتواند با خط خود وصیت نامه دستی را بنویسد؛ در صورتی که شخص دیگری آن را نگارش کند وصیت نامه معتبر نخواهد بود.
نحوه نگارش وصیت نامه دستی
در مطالب قبل به شرایطی که موجب می شود یک وصیت نامه از اعتبار برخوردار باشد اشاره کردیم. لازم است گفته شود در مسئله نحوه نگارش وصیت نامه نیز لازم است به همین نکات اشاره کنیم.
برای آنکه یک وصیتنامه دستی از اعتبار لازم برخوردار باشد، باید به دست خود شخص وصیت کننده نگارش شده و در آخر پس از نگارش تمام موارد، امضای وصیت کننده دیده شود. همچنین اگر تاریخ تنظیم نامه نیز در وصیت نامه نوشته شده باشد از اعتبار برخوردار خواهد بود.
نکات مذکور توسط قانون مدنی کشور ذکر شده که این قانون فلسفه این نکات را جلوگیری کردن از سوء استفاده سودجویان از وصیت نامه می داند. از این رو حتی اگر یکی از این چند شرط و نکات وجود نداشته باشند وصیت نامه قابل اجرا نخواهد بود و اعتبار ندارد.
تنفیذ وصیت نامه دستی
شاید برایتان جالب باشد بدانید که شخص قبل از فوت می تواند درباره همه اموال خود تصمیم گیری کرده و وصیت کند اما تنها یک سوم وصیت تنظیم شده پس از مرگ، نافذ محسوب می شود و دو سوم آن برای آنکه اجرا شود نیاز به رضایت و اجازه ورثه دارد. این دو سوم در قانون مازاد شناخته می شود.
در ماده ۸۴۳ قانون مدنی کشور راجب این مسئله صحبت شده که می گوید: « وصیت به زیاده بر ثلث ترکه، نافذ نیست؛ مگر به اجازه وراث و اگر بعضی از ورثه اجازه دهد، فقط نسبت به سهم او نافذ است. »
با توجه به این ماده لازم به ذکر است، بحث تنفیذ زمانی مطرح می شود که وصیت کننده برای بیش از یک سوم مال خود وصیت کرده باشد. اگر غیر این باشد تنفیذ نیاز نیست.
لازم به ذکر است تنفیذ این نوع وصیت نامه بدین گونه است که وارثان همه رضایت خود را مبنی بر مازاد بودن دارایی اعلام می کنند.
در برخی مواقع ممکن است همه وارثان نسبت به تنفیذ وصیت نامه رضایت نداشته باشند؛ در این صورت تنفیذ تنها برای وارثانی که به تنفیذ اجازه داده اند انجام می شود و برای اشخاصی که از آن رضایت ندارند انجام نخواهد شد.
سخن آخر
در این مقاله تلاش کردیم شما را با جواب سوالاتی که درباره وصیت نامه دستی مطرح می شود آشنا کنیم. در مطلب گفته شده تعریف وصیت نامه دستی، اعتبار وصیت نامه، شرایط وصیت نامه دستی، نحوه نگارش آن و همچنین نحوه تنفیذ وصیت نامه دستی به شما معرفی شد.
همچنین گفته شد در صورتی که هر یک از نکات نگارش وصیت نامه رعایت نشود، آن نامه یک سند به حساب نخواهد آمد و دارای اعتبار نخواهد بود. امیدواریم مطالب مذکور برایتان مفید و کاربردی واقع شده باشد.
چنانچه نیاز به مشاوره متنی در این زمینه دارید میتوانید به سایت مشاوره حقوقی آنلاین وکیلوند مراجعه نمایید.