عقد وکالت
عقد وکالت در قانون مدنی:
اقسام عقد وکالت :
وکالت بلاعزل :
انواع وکالت بلاعزل:
انجام امور وکالتی:
موارد کاربرد وکالت بلاعزل :
مواردی که باید در وکالت نامه بلاعزل رعایت شود:
علل انحلال وکالت بلا عزل
همان طور که ذکر نمودیم، وکالت بلا عزل دارای تبعات مختلفی است، در ادامه تعدادی از علل انحلال این نوع از قرارداد وکالت را جهت آشنایی شما عزیزان، بیان می کنیم:
انحلال وکالت با سفاهت وکیل یا موکل: یکی از دلایل از بین رفتن و انحلال وکالت بلا عزل، سفاهت وکیل یا موکل است، مخصوصاً اگر عقد مذکور در ارتباط با مسائل مالی منعقد شده باشد.
انحلال وکالت با انجام موضوع وکالت توسط موکل: در صورتیکه موکل پس از اعطا وکالت بلا عزل به وکیل، خودش تمام امور مربوط به موضوع عقد را انجام دهد، وکالت منحل می شود؛ زیرا دیگر موضوعی برای انجام وجود ندارد. مثلاً وکیل، وکالت بلا عزل و وظیفه فروش خانه موکل را داشته باشد و موکل خانه خود را بفروشد.
انحلال وکالت با از بین رفتن موضوع وکالت: یکی دیگر از مهم ترین دلایل انحلال وکالت بلا عزل، از بین رفتن موضوع وکالت است؛ مثلاً موکل به وکیل، وکالت بلا عزلِ فروش خانه خود را داده باشد و آن خانه قبل از فروش با حوادثی همچون زلزله، آتش سوزی و... از بین برود.
انحلال وکالت با اقاله: این مورد از دلایل انحلال وکالت بلا عزل در جایی است که وکیل و موکل با رضایت دو طرفه خودشان، خواستار انحلال یا فسخ عقد باشند.
انحلال وکالت با اتمام زمان تعیین شده در قرارداد: چنانچه مدت معینی برای وکالت بلا عزل در نظر گرفته شده باشد و عقد مذکور مدت دار باشد، با اتمام مدتِ آن، عقد نیز منحل خواهد شد.
انحلال وکالت با ممنوعیت وکیل از وکالت: در صورتی که وکیل از انجام امور وکالتی منع و از منصب وکالت عزل شده و اجازه هیچ گونه فعالیت وکالتی نداشته باشد، به لحاظ قانونی وکالت کردن او ممنوع بوده و عقد مذکور فسخ خواهد شد.
وکالت بلا عزل در طلاق
طبق قانون حق طلاق با شوهر است؛ اما وکالت بلا عزل در طلاق این امکان را به زوجه می دهد که تحت هر شرایطی و با هر دلیلی از زوج طلاق بگیرد. به عبارت دیگر اختیار طلاق و زمان آن در این نوع از وکالت، به اراده و خواست زوجه بستگی خواهد داشت.
برای طلاق از زوج لازم است زوجه با در دست داشتن مدارکی همچون شناسنامه، کارت ملی و عقد نامه یا رونوشت آن به دادسرا مراجعه نماید و درخواست خود را به آن مرجع تقدیم کند.
وکالت بلا عزل در حضانت
وکالت بلاعزل در حضانت معمولا توسط یکی از زوجین و در مواقعی که آن ها لازم بدانند، به طرف مقابل اعطا می شود؛ مطابق قانون در صورتی که قرارداد های خصوصی مخالف قوانین نباشند، نافذ می باشند و این قاعده در خصوص وکالت مذکور نیز صدق می کند.
به طور کلی طبق قانون اعتبار وکالت بلا عزلِ حضانتِ فرزند دختر تا 9 سالگی و فرزند پسر تا 15 سالگی بوده و بعد از آن تعیین حضانت فرزندان با خودشان است؛ اما چنانچه هر گونه مشکلی در این خصوص یا در وکالت نامه زوجین به وجود آید، مرجع دادسرا برای رسیدگی به آن اختلاف صلاحیت دارد. مثلا حضانت فرزندان تا سن 7 سالگی با مادر است و او می تواند با انعقاد وکالت نامه بلا عزل، حضانت فرزندان را به پدر واگذار کند.
ابطال وکالت بلا عزل طلاق
همان طور که بیان کردیم، وکالت بلا عزل به زوجه این اختیار را می دهد که هر زمان خواست از زوج طلاق بگیرد؛ اما امکان ابطال وکالت بلاعزل طلاق در صورت وجود شرایطی وجود دارد.
روش هایی که منجر به ابطال وکالت طلاق می شود، شامل اقاله کردن وکالت (فسخ توافقی زوجین) استعفای زن از وکالت در طلاق، فوت زوج یا زوجه، مجنون شدن زوج یا زوجه و انقضای مدت تعیین شده برای وکالت (در مواردی که مدت مشخصی مدنظر بوده) می باشد.
نکته: سفاهت وکیل یا موکل در امور مالی موجب ابطال وکالت بلا عزل می شود؛ اما از آن جا که طلاق ارتباطی با امور مالی ندارد، سفاهت زوج یا زوجه موجب ابطال آن نخواهد شد.
ابطال وکالت بلا عزل حضانت
وکالت بلا عزل حضانت یکی از مهم ترین انواع عقد وکالت است؛ اما روش هایی برای ابطال این نوع از وکالت نیز وجود دارد که شامل فوت یا جنونِ پدر یا مادر وکالت دهنده و وکالت گیرنده، اقاله و استعفای پدر یا مادر از حضانت می باشد.
همچنین طبق ماده 1173 قانون مدنی: هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی، هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند. موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:
اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار، اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء، ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی، سوءاستفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد، فحشاء، تکدی گری و قاچاق و تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.
با توجه به مفاد ماده مذکور، دادگاه برای مصلحت کودک می تواند از والد سلب حضانت کند و چنانچه مصادیق فوق در دادگاه اثبات شود، وکالت بلاعزل حضانت پدر یا مادر باطل خواهد شد.
نمونه وکالت نامه بلا عزل
در این قسمت یک نمونه وکالت نامه بلاعزل که مربوط به فروش ملک است را جهت آشنایی بیشتر شما عزیزان آورده ایم:
موکل: آقای/ خانم ..... فرزند ..... به شماره شناسنامه ..... متولد ..... صادره از ..... به شماره ملی ..... ساکن ......................
وکیل: آقای/ خانم ..... فرزند ..... به شماره شناسنامه ..... متولد ..... صادره از ..... به شماره ملی ..... ساکن ......................
مورد وکالت: مراجعه به ادارات شهرداری، ثبت اسناد و املاک، دفاتر اسناد رسمی، آب، برق، گاز، امور اقتصادی و دارائی، سازمان نظام مهندسی و دیگر ادارات و مراجع و مقامات ذیربط و ذی مدخل جهت انجام کلیه امور ساختمانی و اداری و قانونی راجع به شش دانگ ... به پلاک ... واقع در بخش ... ثبت شده به شماره ... دفتر ... صفحه ... و اخذ مجوزات و استعلامات لازمه و تادیه کلیه هزینه ها و مخارج قانونی و تعمیر و مرمت و بازسازی رقبه و اخذ و دریافت پروانه ساختمانی از هر نوع و به هر نحو و انعقاد قرارداد با مهندسین به هر نحو و ترتیب و سپردن هرگونه تعهد و تصدیق امضاء و اخذ و دریافت هر میزان و مقدار مصالح ساختمانی و قیام و اقدام به تمامی تشریفات لازمه و تشکیل پرونده و تعقیب و پیگیری پرونده های متشکله و سپس در صورت فقد هر گونه منع قانونی فروش و انتقال قطعی سهمی موکل در رقبه یاد شده یا جمیع متعلقات و لواحق و توابع آن و آب و برق و گاز منصوبه به هر شخص ولو خود وکیل و به هر قیمت و شرط و نحو و ترتیب و اسقاط کافه خیارات ولو خیار غبن به هر درجه و مقدار و تسلیم مبیع و قبض ثمن و سپردن هرگونه تعهد و ضمانت کشف فساد. ضمنا موکل ضمن عقد خارج لازم حق عزل وکیل و ضم وکیل را به مدت پنج سال از خود سلب و ساقط نمود.
حدود اختیارات: وکیل مرقوم دارای اختیارات تامه در خصوص مورد وکالت و لوازم آن از جمله حق توکیل به غیر ولو کرارا می باشد و اقدام و امضاء وی به جای اقدام و امضاء موکل معتبر است. مدلول این سند فقط در نفس وکالت موثر است.