وکیل پایه یک دادگستری کیست و چه وظایفی دارد؟

وکیل پایه یک دادگستری به کسی اطلاق می شود که در آزمون کارآموزی کانون وکلا دادگستری قبول شده باشد همچنین در پایان دوره کارآموزی در آزمون اختبار کانون وکلا پذیرفته شده و پروانه وکالت پایه یک دادگستری را از کانون وکلا اخذ می نماید. ارائه یک نسخه از وکالت نامه، امکان مشاوره با وکیل، حضور در جلسات دادگاه، دفاع از حقوق موکل در حدود متعارف و اطلاع موکل از دریافت ابلاغیه ها به ویژه در مورد آرای صادره از جمله مه مترین وظایف وکیل پایه یک دادگستری است.

با وجود اینکه افراد عادی بدون داشتن وکیل پایه یک دادگستری می توانند به مراجع قضایی دادخواست تقدیم کنند و از طریق این مراجع پیگیری پرونده باشند، اما چون این افراد فاقد دانش حقوقی و تجربه کافی می باشند، در بسیاری از مواقع این امر می تواند منجر به شکست در دعوا و تضییع حقوق قانونی افراد شود. بنابراین، بسیار مهم است که افراد وکیل با تجربه را انتخاب کنند تا احتمال چنین پیامدهایی را به حداقل برسانند و شانس موفقیت خود در پرونده های قضایی را افزایش دهند.

وکیل پایه یک دادگستری از آن دسته مفاهیمی است که با وجود کاربرد گسترده آن در جامعه، هنوز برای بسیاری از افراد مبهم است، موضوع اینجاست که این افراد مفهوم وکیل پایه یک دادگستری را با مفاهیم مشابهی مانند کارآموز وکالت یا مشاور حقوقی و وکیل قوه قضاییه اشتباه می گیرند.

در این مقاله می توان مفهوم وکیل پایه یک دادگستری را به طور کامل درک کرد، در وهله اول این سوال مطرح شود که وکیل پایه یک دادگستری کیست، در ادامه به تفاوت وکیل دادگستری با وکیل قوه قضاییه و کارآموز وکالت می پردازیم و در انتها به مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری و این که او چه وظایفی دارد خواهیم پرداخت.

وکیل پایه یک دادگستری کیست؟

اگر در گذشته مشکل حقوقی داشتید ممکن است به جست و جوی وکیل برای اخذ راهنمایی و دریافت مشاوره پرداخته باشید، اصطلاحات تقریباً مشابهی باید برای شما ظاهر شده باشد، مانند جمله وکیل پایه یک دادگستری و وکیل قوه قضاییه و وکیل تلفنی. به همین دلیل است که در این قسمت از مقاله به توضیح مفهوم وکیل پایه یک دادگستری می پردازیم و در قسمت بعدی، به بیان تفاوت وکیل پایه یک دادگستری و وکیل قوه قضاییه می پردازیم.

افرادی که در رشته حقوق، فقه و حقوق و یا حوزه تحصیل کرده و می خواهد وارد شغل وکالت شود باید در آزمونی به نام آزمون وکالت شرکت کند. از جمله نهادهایی که در کشور ما آزمون وکالت برگزار می کند، کانون وکلای دادگستری است.

پس از قبول شدن فرد در آزمون وکالت کانون وکلای دادگستری، در نتیجه فرد از کانون وکلا پروانه ای دریافت می کند که به آن پروانه کارآموزی می گویند. کارآموز کانون وکلا دادگستری باید مدتی زیر نظر کانون وکلا، آموزش حرفه وکالت را ببیند، که به این دوره زمانی، دوره کارآموزی می گویند.

پس از پایان دوره کارآموزی، در صورتی که کارآموز وکالت کلیه تکالیف کارآموزی را به درستی انجام داده باشد، ملزم به شرکت در آزمون نهایی کانون وکلا می باشد. به چنین آزمونی، که به آن آزمون اختبار می گویند، در دو مرحله کتبی و شفاهی برگزار می شود و کارآموزانی که قبول می شوند پروانه وکالت پایه یک دادگستری دریافت می کنند و از این رو به عنوان وکیل پایه یک دادگستری شناخته می شوند. در نتیجه برای پاسخ به این سوال که وکیل پایه یک دادگستری کیست؟ میتوان گفت:

وکیل پایه یک دادگستری، به وکیلی گفته می شود که در آزمون کارآموزی کانون وکلا دادگستری قبول شده، دوره کارآموزی وکالت را با موفقیت به پایان رسانده و او همچنین در پایان دوره کارآموزی، در آزمون اختبار کانون وکلا قبول شده و بدین ترتیب از کانون وکلا پروانه وکالت پایه یک دادگستری را دریافت می کند.

درک تفاوت وکیل پایه یک دادگستری با وکیل قوه قضاییه

پس از اینکه مفهوم وکیل پایه یک دادگستری را توضیح دادیم و مفهوم آن روشن شد، در ادامه تفاوت وکیل دادگستری با وکیل قوه قضاییه را توضیح خواهیم داد.

ما دو نهاد در کشورمان داریم که هر ساله آزمون وکالت را برگزار می کنند. آن دو نهاد عبارتند از: کانون وکلای دادگستری و مرکز وکلای قوه قضاییه. پس از قبولی در هر یک از این دو آزمون، قبول شدگان باید طبق مقررات نهاد مربوطه دوره کارآموزی را بگذرانند تا پس از گذراندن این دوره، با گذراندن آزمون نهایی، پروانه وکالت دریافت کنند. با توجه به توضیحاتی که ارائه کردیم و تعریف وکیل پایه یک دادگستری که در قسمت قبل گفته شد، در نتیجه می توان وکیل دادگستری را اینگونه تعریف کرد:

وکیل قوه قضاییه، وکیلی است که در آزمون وکالت قوه قضاییه شرکت کرده و در این آزمون قبول شده، سپس با موفیت دوره کارآموزی وکالت را به اتمام رسانده و پس از گذراندن دوره کارآموزی، در آزمون نهایی وکالت با حد نصاب نمره را دریافت کرده وی توانسته پروانه وکالت را دریافت و عنوان وکیل قوه قضاییه را اخذ نماید.

درک تفاوت وکیل پایه یک دادگستری با کارآموز وکالت

یک مفهومی که اغلب با مفهوم وکیل پایه یک دادگستری اشتباه گرفته می شود و سؤال می شود، مفهوم کارآموز وکالت است. در تشریح تفاوت وکیل پایه یک دادگستری با کارآموز وکالت باید توجه داشت که:

کارآموز وکالت، به فردی می گویند که در آزمون کارآموزی کانون وکلا دادگستری پذیرفته شده و پروانه کارآموزی به وی اعطا شده است. علیرغم اینکه، این فرد در برخی از پرونده های حقوقی حق وکالت دارد و رسما وکیل محسوب می گردد، اما در واقع کارآموز وکالت است و قبل از قبولی در آزمون نهایی وکالت کانون وکلا، یعنی آزمون اختبار، وکیل پایه یک دادگستری نیست و اختیاراتش محدودتر از وکیل دادگستری است.

در عوض، وکیل پایه یک دادگستری به شخصی گفته می شود که دوره کارآموزی را با موفقیت گذرانده و در آزمون نهایی کانون وکلا یعنی آزمون اختبار موفق به کسب حد نصاب قبولی شده در نتیجه، او پروانه وکالت پایه یک خود را از کانون وکلا دریافت کرده است.

مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری

مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری، یکی از خدماتی است که اکثر اعضای جامعه حداقل یک بار آن را دریافت کرده یا به دنبال آن بوده اند. اهداف مختلفی برای مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری وجود دارد که برخی از این اهداف به شرح زیر است:

1- اغلب اوقات، افرادی که پرونده های حقوقی در دادگستری دارند استطاعت مالی کافی برای گرفتن وکیل را ندارند. این افراد برای درک نکات حقوقی دخیل در پرونده خود و افزایش شانس پیروزی خود در آن دعوای حقوقی، مشکلی برای مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری ندارند.

2- برخی دیگر برای انتخاب وکیل به مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری مراجعه می نمایند. افراد مورد نظر قصد دارند با مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری، اطلاعات کلی حقوقی پرونده خود را به دست آورند و در صورت توافق با وکیل مورد نظر، قرارداد وکالت انعقاد می نمایند و او پیگیری پرونده حقوقی آنها را عهده دار می شود.

3- با این حال، افرادی هستند که پرونده حقوقی در دادگستری ندارند، تنها هدف آن ها از مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری دریافت اطلاعات تخصصی در مورد حقوق خود و جلوگیری از مشکلات و دعاوی حقوقی آینده است. به عنوان مثال، شرکتی که قصد دارد یک قرارداد حقوقی مهم منعقد کند، برای انعقاد صحیح قرارداد و جلوگیری از مشکلات بعدی از مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری استفاده می کند.

اگرچه تعرفه مشاوره وکیل دادگستری به اندازه هزینه قرارداد وکالت با وکیل پایه یک دادگستری بالا نیست، با این حال باید توجه داشته باشید که با توجه به میزان تجربه کاری و شهرتی که ممکن است وکیل مدنظر شما داشته باشد، گاهی اوقات می تواند مبلغ حق مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری قابل توجه باشد، که بهتر است قبل از مراجعه به دفتر وکیل و مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری از مبلغ آن اطلاع پیدا کنید.

وظایف وکیل پایه یک دادگستری

طبق ماده 76 آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری که در سال 1400 به تصویب رسیده است، وظایف وکیل پایه یک دادگستری را مشخص کرده است. بر اساس این ماده، مهم ترین وظایف وکیل پایه یک دادگستری عبارتند از:

1- وکیل پایه یک دادگستری برای صلح و سازش بین طرفین درگیر در پرونده، پیش از طرح دعوا و پس از آن در تمام مراحل دادرسی برای موکل خود تلاش کند.

2- این وظیفه وکیل است که متن وکالت نامه و قرارداد مالی را به طور کاملا شفاف با موکلو ذکر رقم دقیق حق الوکاله منعقد کرده و به موکل یک نسخه از وکالت نامه را تحویل بدهد.

3 - وکیل پایه یک دادگستری برای اسنادی که از موکل دریافت می کند، باید رسید به موکل ارائه کند.

4- وکیل مجاز به پذیرش هیچ گونه وجوه یا مال یا سند از موکل نیست، مگر در موارد دیگری که توافق شده باشد.

5- وکیل مکلف است به محض انعقاد قرارداد وکالت با موکل، دادخواست، شکواییه و لوایح مربوط به پرونده حقوقی موکل را تنظیم کند، در جلسه های دادرسی حاضر باشد مگر در موارد عذر موجه عدم حضور وکیل و همچنین پرونده قضایی موکل را در حدود متعارف پیگیری کند.

6- وکیل پایه یک دادگستری باید تمام ابلاغیه های مربوط به پرونده قضایی موکل را به خصوص در مواقعی که رای صادره در مهلت قانونی، دریافت کرده و مشاهده نماید و به موکل این ابلاغ ها را اطلاع دهد.