آسیب به دندان‌ها یکی از اتفاقات سختی است که می‌تواند در اثر حوادث رانندگی، درگیری‌ها یا حوادث ورزشی رخ دهد. این آسیب‌ها جدای از درد، بر زیبایی و توانایی جویدن غذا اثر مستقیم می‌گذارند. قانون برای جبران این صدمات، مبالغی را تحت عنوان دیه مشخص کرده است. مبلغ دیه هر سال تغییر می‌کند. در این مقاله، به شکل کامل و بسیار ساده، دیه شکستگی دندان جلو، دندان عقب، دیه دندان پوسیده، دیه دندان روکش شده و آسیب به ریشه را بر اساس نرخ دیه سال ۱۴۰۴ بررسی می‌کنیم. هدف، آگاهی شما از حقوق قانونی تان در این شرایط است.
دیه شکستگی دندان چیست و در چه مواردی تعلق می‌گیرد؟
دیه شکستگی دندان، پولی است که قانون برای جبران خسارت وارد شده به دندان‌های فرد آسیب دیده مشخص کرده است. هر زمان که در اثر یک حادثه، چه عمدی (مانند نزاع) و چه غیرعمدی (مانند تصادف رانندگی یا قصور پزشکی)، دندان شخصی دچار آسیب، شکستگی یا کندگی کامل شود، فرد مقصر باید دیه آن را پرداخت کند.
قانون بین انواع دندان‌ها تفاوت قائل شده است. دندان‌های جلو به دلیل اثری که در زیبایی صورت دارند، دیه سنگین‌تری نسبت به دندان‌های عقب دارند. همچنین، وضعیت دندان پیش از حادثه، در مبلغ نهایی دیه اثرگذار است. برای مثال، دیه دندان پوسیده با دیه دندان سالم یکسان محاسبه نخواهد شد. برای راحتی کاربران، امکان محاسبه دیه آنلاین انواع شکستگی دندان فراهم شده است.
انواع دیه شکستگی دندان و میزان آن
آسیب به دندان‌ها شکل‌های گوناگونی دارد. گاهی دندان به طور کامل از ریشه کنده می‌شود. گاهی بخشی از تاج دندان می‌شکند اما ریشه باقی می‌ماند. در مواردی هم ممکن است دندان فقط لق شود. قانون برای هر یک از این حالت‌ها، دیه متفاوتی مشخص کرده است.
دیه لق شدن دندان جلو
دیه لق شدن دندان جلو اگر در اثر یک ضربه، مثلا در تصادف رانندگی یا زمین خوردن، دندان جلویی فرد لق شود اما از دهان خارج نگردد، این آسیب مبلغ دیه ثابتی ندارد. در اصطلاح حقوقی، به این نوع جبران خسارت «ارش» گفته می‌شود.
ارش مبلغی است که قاضی بر اساس نظر کارشناس رسمی (پزشکی قانونی) تعیین می‌کند. کارشناس بررسی می‌کند که این لق شدن چند درصد به کارایی دندان آسیب زده است و بر همان اساس، دادگاه مبلغی را به عنوان ارش مشخص خواهد کرد.
دیه دندان پوسیده
بسیاری تصور می‌کنند که اگر دندانی پیش از حادثه پوسیده باشد، دیگر دیه‌ای به آن تعلق نمی‌گیرد. این یک باور کاملا غلط است. دندان پوسیده نیز دیه دارد، اما مبلغ آن کاهش می‌یابد.
بر اساس قانون (تبصره ۲ ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی)، اگر دندانی پیش از حادثه دچار عارضه (مانند پوسیدگی) بوده باشد، به همان اندازه‌ای که پوسیدگی داشته، از دیه کامل آن کم می‌شود.
برای مثال: دیه کامل یک دندان جلو در سال ۱۴۰۴، ۸۰ میلیون تومان است. اگر پزشکی قانونی تشخیص دهد این دندان پیش از ضربه، ۳۰ درصد پوسیدگی داشته است، فرد مقصر مسئول جبران ۷۰ درصد باقی مانده است. یعنی ۳۰ درصد از دیه (۲۴ میلیون تومان) کم می‌شود و فرد آسیب دیده ۵۶ میلیون تومان دریافت خواهد کرد.
دیه دندان روکش شده
دندان‌هایی که قبلا عصب‌کشی شده و روکش دارند، یا دندان‌هایی که به طور کامل ایمپلنت هستند، دیگر دندان "زنده" به حساب نمی‌آیند. به همین دلیل، دیه مقدر و ثابت (یعنی ۸۰ میلیون برای دندان جلو یا ۴۰ میلیون برای دندان عقب) ندارند.
آسیب به دندان روکش شده یا ایمپلنت، مشمول «ارش» است. در عمل، قاضی معمولا هزینه جایگزینی و ترمیم آن روکش یا ایمپلنت را بر اساس نظر دندانپزشک متخصص یا کارشناس پزشکی قانونی به عنوان ارش در نظر می‌گیرد.
دیه شکستگی ریشه دندان
گاهی اوقات ضربه به صورتی است که تاج دندان (قسمت نمایان) سالم می‌ماند، اما ریشه دندان در داخل فک می‌شکند. این مورد نیز «ارش» دارد.
میزان ارش بستگی مستقیم به نظر پزشکی قانونی دارد. اگر آسیب به ریشه به شکلی باشد که دندانپزشک تشخیص دهد دندان دیگر قابل نگهداری نیست و باید کشیده شود، این وضعیت معادل «از دست رفتن کامل دندان» تلقی می‌شود. در این حالت خاص، قاضی ممکن است حکم به پرداخت دیه کامل دندان (۸۰ میلیون برای جلو یا ۴۰ میلیون برای عقب) بدهد.
نحوه محاسبه دیه دندان در سال ۱۴۰۴
مبنای تمام محاسبات دیه اعضای بدن، مبلغ دیه کامل انسان است. قوه قضاییه نرخ دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۴ در ماه‌های غیر حرام (ماه‌های عادی) را ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان (معادل شانزده میلیارد ریال) اعلام کرده است. دیه دندان‌ها به صورت کسری از این عدد محاسبه می‌شود.
-
دیه دندان‌های جلو (۱۲ عدد): انسان ۱۲ دندان جلو دارد (شامل دندان‌های پیش، چهارتایی و نیش). دیه کنده شدن کامل هر یک از این دندان‌ها، یک بیستم دیه کامل است.
-
محاسبه ۱۴۰۴: ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان تقسیم بر ۲۰ = ۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
-
دیه دندان‌های عقب (۱۶ عدد): انسان ۱۶ دندان عقب دارد (شامل دندان‌های آسیاب). دیه کنده شدن کامل هر یک از این دندان‌ها، یک چهلم دیه کامل است.
-
محاسبه ۱۴۰۴: ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان تقسیم بر ۴۰ = ۴۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
جدول خلاصه دیه انواع آسیب دندان (بر مبنای دیه کامل ۱.۶ میلیاردی ۱۴۰۴)
|
نوع آسیب |
میزان دیه مقدر (ثابت) |
مبلغ به تومان |
|
کنده شدن کامل هر دندان جلو |
یک بیستم دیه کامل |
۸۰,۰۰۰,۰۰۰ |
|
کنده شدن کامل هر دندان عقب |
یک چهلم دیه کامل |
۴۰,۰۰۰,۰۰۰ |
|
سیاه شدن دندان جلو (بدون افتادن) |
دو سوم دیه دندان جلو |
حدود ۵۳,۳۳۳,۰۰۰ |
|
سیاه شدن دندان عقب (بدون افتادن) |
دو سوم دیه دندان عقب |
حدود ۲۶,۶۶۶,۰۰۰ |
|
شکستگی (حفظ ریشه)، لق شدن، آسیب به دندان پوسیده یا روکش‌دار |
ارش (مبلغ ثابت ندارد) |
(تعیین توسط پزشکی قانونی) |
تاثیر ماه‌های حرام بر دیه دندان (در صورت وجود تغییر)
این یک نکته حقوقی بسیار مهم و تخصصی است که اغلب افراد در مورد آن اشتباه می‌کنند. درست است که مبلغ دیه کامل در ماه‌های حرام (محرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) افزایش می‌یابد و به ۲ میلیارد و ۱۳۳ میلیون تومان می‌رسد.
اما این افزایش دیه (که به آن تغلیظ دیه می‌گویند) طبق قانون، فقط برای جرم «قتل» (از بین رفتن جان انسان) اعمال می‌شود. افزایش دیه در ماه‌های حرام، شامل دیه «اعضای بدن» و «جراحات» (مانند شکستگی دست، پا یا دندان) نمی‌شود.
بنابراین، دیه شکستگی دندان شما چه در ماه محرم رخ دهد و چه در ماه اردیبهشت، هیچ تغییری نمی‌کند و مبنای محاسبه آن همان ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان است.
دیه دندان در تصادفات و نقش بیمه
بخش زیادی از آسیب‌های مربوط به دندان، در حوادث رانندگی اتفاق می‌افتد. طبق قانون، بیمه شخص ثالث راننده مقصر، موظف است تمام خسارت‌های جانی و مالی وارد شده به شخص ثالث (فرد آسیب دیده) را جبران کند.
شرکت بیمه مبلغ دیه را مشخص نمی‌کند. شرکت بیمه موظف است دقیقا همان مبلغی را که دادگاه بر اساس نظر پزشکی قانونی تعیین کرده است، به فرد آسیب دیده پرداخت کند. برای دریافت دیه از بیمه، باید مدارک کامل شامل گزارش پلیس (کروکی)، گواهی پزشکی قانونی و رای نهایی دادگاه را به شرکت بیمه تحویل دهید.
مراحل قانونی دریافت دیه دندان
برای اینکه بتوانید دیه دندان آسیب دیده خود را به طور کامل دریافت کنید، باید مراحل قانونی زیر را طی کنید:
-
ثبت گزارش پلیس: بلافاصله پس از حادثه (چه تصادف و چه نزاع)، به پلیس اطلاع دهید و گزارش رسمی (کروکی در تصادفات یا گزارش ۱۱۰ در نزاع) تهیه کنید.
-
ثبت شکایت: به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه و شکایت خود را ثبت کنید.
-
ارجاع به پزشکی قانونی: مهم‌ترین مرحله، دریافت نامه معرفی‌نامه رسمی از دادسرا یا کلانتری برای مراجعه به سازمان پزشکی قانونی است.
-
معاینه در پزشکی قانونی: در پزشکی قانونی، متخصصان میزان دقیق آسیب (کندگی، شکستگی، لقی، درصد آسیب به ریشه و...) را بررسی و ثبت می‌کنند.
-
دریافت گواهی: پزشکی قانونی گواهی رسمی صادر می‌کند که در آن نوع و درصد آسیب مشخص شده است.
-
صدور رای قاضی: شما این گواهی را به دادگاه تحویل می‌دهید و قاضی بر اساس آن و سایر شواهد (گزارش پلیس)، حکم به پرداخت دیه یا ارش می‌دهد.
نکات مهم هنگام مطالبه دیه دندان
در مسیر دریافت دیه دندان، توجه به چند نکته می‌تواند از ضایع شدن حق شما جلوگیری کند:
-
مدارک پزشکی خود را کامل نگه دارید: تمام عکس‌های رادیولوژی (O.P.G) و سوابق دندانپزشکی خود، چه قبل و چه بعد از حادثه، را حفظ کنید. این مدارک برای ارائه به پزشکی قانونی و اثبات میزان سلامت دندان قبل از حادثه، بسیار تعیین کننده هستند.
-
اشتباه رایج؛ توافق زودهنگام: هرگز بلافاصله پس از حادثه، بدون مراجعه به پزشکی قانونی، بر سر مبلغی ناچیز توافق (سازش) نکنید. بسیاری از آسیب‌های دندان، مانند آسیب به ریشه، پنهان هستند و ممکن است ماه‌ها بعد خود را نشان دهند و منجر به از دست رفتن کامل دندان شوند.
-
کمک از متخصص: فرآیند دیه، به خصوص در محاسبه «ارش» برای دندان‌های پوسیده، روکش شده یا لق شده، بسیار فنی و پیچیده است. کمک گرفتن از یک وکیل درجه یک دیه که در این پرونده‌ها تخصص دارد، می‌تواند به شما در دریافت کامل حقوقتان کمک کند.
نتیجه‌گیری
قانون برای جبران آسیب به دندان‌ها در سال ۱۴۰۴ مبالغ مشخصی را تعیین کرده است. دیه کنده شدن کامل دندان جلو ۸۰ میلیون تومان و دندان عقب ۴۰ میلیون تومان است. اما در بیشتر موارد شکستگی، لقی، یا آسیب به دندان‌های پوسیده و روکش‌دار، مبلغ ثابتی وجود ندارد و «ارش» (متناسب با درصد آسیب) توسط پزشکی قانونی و قاضی تعیین می‌گردد. مهم است بدانید که دیه دندان در ماه‌های حرام افزایش پیدا نمی‌کند.
آسیب به دندان را جدی بگیرید و حتما از مسیر قانونی و مراجعه به پزشکی قانونی برای احقاق حق خود اقدام کنید. برای آگاهی دقیق از درصد آسیب و نحوه محاسبه ارش در پرونده شخصی خود، بهتر است از خدمات مشاوره حقوقی آنلاین یا تلفنی متخصصان بهره بگیرید.
-
آیا دندان شیری کودکان هم دیه دارد؟
بله. کندن هر دندان شیری در سال ۱۴۰۴، یک صدم دیه کامل (یعنی ۱۶ میلیون تومان) دیه دارد. اما نکته بسیار مهمی وجود دارد، اگر این کندن دندان شیری به شکلی باشد که پزشکی قانونی تشخیص دهد دندان دائمی دیگر در آن محل رشد نخواهد کرد، فرد مقصر باید دیه کامل دندان دائمی (یعنی ۸۰ میلیون برای جلو یا ۴۰ میلیون برای عقب) را پرداخت کند. شکستگی جزئی دندان شیری نیز ارش دارد.
-
دیه شکستن نوک دندان (پریدگی جزئی) چقدر است؟
این مورد ارش ندارد، بلکه دیه نسبی دارد. طبق قانون (تبصره ۱ ماده ۶۲۲)، شکستن مقداری از قسمت نمایان دندان، به همان نسبت از دیه کامل آن دندان، دیه دارد. برای مثال، اگر ۱۰ درصد از تاج یک دندان جلو (که دیه کاملش ۸۰ میلیون است) بشکند و بپرد، دیه آن ۱۰ درصد از ۸۰ میلیون، یعنی ۸ میلیون تومان خواهد بود.
-
دیه دندان روکش شده با دیه ایمپلنت چه تفاوتی دارد؟
از نظر حقوقی، تفاوت چندانی ندارند. هر دوی اینها چون دندان زنده (دارای حس و حیات) محسوب نمی‌شوند، دیه مقدر ۸۰ یا ۴۰ میلیون تومانی ندارند. برای آسیب به هر دو مورد ارش تعیین می‌شود. این ارش معمولا شامل هزینه‌های دندانپزشکی برای ترمیم یا تعویض آن روکش یا پایه ایمپلنت بر اساس نرخ روز است.
