در صورتیکه در رابطه با موضوع

جرم خیانت در امانت و شرایط تحقق آن
نیاز به وکیل دارید با شماره

02188501680

تماس حاصل فرمایید
جرم خیانت در امانت و شرایط تحقق آن

جرم خیانت در امانت و شرایط تحقق آن

شما در این مقاله میخوانید

جرم خیانت در امانت از جمله جرائم علیه اموال است که عموم مردم به دلیل عدم آگاهی حقوقی از آن با عنوان کلاهبرداری استفاده میکنند و باتوجه به امور روز مره زندگی مردم تحقق آن با عقدی از عقود امانی یا سپردن به عنوان امانت می تواند محقق شود که با توجه به شرایط پیچیده تحقق جرم خیانت در امانت در این مقاله به معرفی چگونگی جرم خیانت در امانت و جزئیات تحقق این جرم میپردازیم


جرم خیانت در امانت چیست؟

مستند قانونی: قانونگذار در قانون مجازات اسلامی در ماده 674 آورده است هر گاه اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته‌هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی‌اجرت، به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیاء مذکور، مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین آنها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
برای تحقق این جرم وجود عقود امانی لازم نیست و اساساً لزومی ندارد عقدی بین امین با مالک یا متصرف قانونی وجود داشته باشد. یعنی تحقق جرم خیانت در امانت منصرف به وجود عقد عاریه یا ودیعه یا عقود دیگر که وصف امانی دارند نیست و می تواند به صرف سپرده شدن به شخصی و استعمال آن مال به ضرر مالک محقق شود

شرایط جرم خیانت در امانت :

اولاً :خیانت در امانت در مورد هر کار بی اجرت و یا با اجرت است و قانونگذار با این قید خود را از محدوده عقود خارج کرده است بنابراین حتی اگر عقد امانی وجود داشته اما به دلیلی از بین رفته باشد بازهم جرم خیانت در امانت قابل تصور است
ثانیا: ملاک جرم خیانت در امانت ، امانت های قراردادی است یعنی مواردی که سپردن عرفی وجود دارد لذا همین مقدار که مال به دیگری سپرده شده کافی است.
ثالثاً: جرم خیانت در امانت هیچگاه شامل امانت های قانونی نمی شود بنابراین اگر کسی به موجب قانون امین قانونی محسوب گردیده حتی اگر رفتارهای خیانت در امانت را انجام دهد (مانند قیم یا متولی) مشمول جرم خیانت در امانت نمی شود 
رابعاً: جرم خیانت در امانت شامل امانت شرعی نیز نمی شود بنابراین هیچگاه نسبت به یابنده مال گمشده جرم خیانت در امانت قابل تحقق نیست زیرا اساساً نسبت به آن رکن سپردن وجود ندارد.

دو ویژگی در مورد رکن سپردن باید وجود داشته باشد: 
1- سپردن اعم است از مستقیم یا غیر مستقیم لذا همین مقدار که برای مثال کلید خانه خود را به دیگری میدهد یعنی آنرا به دیگری سپرده است اما صرف آنکه اشیاعی در تصرف دیگری بوده اند یعنی در حیطه تصرفاتش قرارداشته اند به معنای سپرده شدن به آن فرد نمی باشد 
2- منظور از رکن سپردن ،سپردن قانونی است لذا اگر فرد اموالی را سرقت کرده و سپس به ب سپرده است حتی اگر شخص ب آنها را بفروشد مشمول خیانت در امانت نمی شود زیرا ید سارق به عنوان ید سپارنده ید قانونی نبوده و بنابراین سپردن قانونی محسوب نمی شود خواه گیرنده مال به مسروقه بودن اموال علم داشته باشد یا خیر به هر حال خیانت در امانت نیست به دلیل مخدوش بودن رکن سپردن قانونی
نکته:  خیانت در امانت همیشه عمدی است و به نحو غیر عمدی قابل تحقق نیست

رفتارهای جرم خیانت در امانت:

1- استعمال: هرگونه استفاده کردن یا مصرف کردن
2- تصاحب: برخورد مالکان با مال امانی یعنی فقط مالک حق انجام آنرا دارد مثل فروختن مال یا مسترد نکردن آن 
3- تلف کردن: اعم از جزئی یا کلی فرق نمیکند (( لذا تلف شدن را شامل نمی شود ))
4- مفقود کردن: مفقود شدن نیست بلکه مفقود کردن است بطوری که از دسترس مالک خارج شود بدون آنکه از بین ببرد ((لذا مفقود شدن را شامل نمی شود))به همین دلیل چنانچه در اثر بی دقتی یا  بی توجهی یا سهل انگاری توسط امین مال مورد امانت مفقود شود جرم خیانت در امانت محسوب نخواهد شد   
 اولاً: چون مفقود شدن بوده نه مفقود کردن ثانیاً: جرم خیانت در امانت یک جرم عمدی است و هیچگاه به صورت غیر عمدی قابل تحقق نمی باشد.
نتیجه جرم یا همان قصد: ورود ضرر به مالک یا متصرف قانونی 

عنصر روانی خیانت در امانت : 

از آنجا که جرم مقید است علاوه بر سؤنیت عام سؤنیت خاص یعنی قصد ضرر زدن را نیز لازم دارد لذا صرف وارد شدن ضرر موجب تحقق جرم خیانت در امانت نمی شود مگر آنکه احراز شود مرتکب قصد ضرر زدن را نیز داشته است .

فوت امین یا امانت دار:

 اگر مال به کسی سپرده شده و سپس آن امین فوت کند چنانچه ورثه او با علم به اینکه مال امانی بوده است مال را تصاحب کنند بازهم خیانت در امانت محسوب نمی شود زیرا آن مال به ورثه سپرده نشده است 

جهیزیه زوجه در منزل زوج:

مطابق نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه 10/04/54 : زوج امانت دار جهیزیه محسوب نمی شود و اگر رسیدی هم وجود دارد دلالت بر حمل جهیزیه به منزل زوج می نماید و نه امین بودن زوج نسبت به آن لذا جرم خیانت در امانت در این مورد منتفی است.
  

قرض دادن مال:

چنانچه الف مالی را به ب قرض بدهد از آنجا که قرض از عقود تملیکی است  ب مالک آن مال شده است و حق هرگونه دخل و تصرف را دارد لذا هیچگاه جرم خیانت در امانت در قرض قابل تصور نمی باشد 
نکته: رابطه سپرده گذاران با بانک اصطلاحاً امانت خلاف قاعده می باشد که ماهیتاً شبیه قرض است و لذا بانک امین سپرده افراد نمی باشد و بنابراین وقوع جرم خیانت در امانت حتی اگر بانک از استرداد موجودی امتناع کند منتفی است و خیانت در امانت نیست.

عواید و منافع حاصل از مال:

عواید و منافع حاصل از مال  نیز به تبع خود مال سپرده شده به امین محسوب می شود ((یعنی ممکن است مال سپرده شده طی مدتی که به امانت داده شده است منافعی از آن حاصل شود ، این منافع نیز به تبع مال سپرده شده به امانت دار یا امین محسوب می شود)) و بنابراین نسبت به منافع مال نیز جرم خیانت در امانت قابل تحقق است.

استرداد مال :

اگر امین از استرداد مال امتناع کند و مطالبه حق الزحمه نگهداری مال را نماید اگرچه در ظاهر تصاحب کرده است جرم خیانت در امانت واقع نمی شود حتی اگر تصریح شده باشد که ضرر هم وارد شده زیرا وقتی امین حق الزحمه خود را مطالبه میکند یعنی قصد ضرر زدن (سؤنیت خاص) را ندارد لذا عنصر روانی مخدوش بوده و جرم واقع نشده است که اصتلاحاً به آن تقاص یا مقاصه میگویند.

مصرف معین رساندن:

چنانچه الف که مال را به ب سپرده است استرداد آن را نمی خواهد بلکه از او می خواهد که آن را به مصرف معینی برساند چنانچه اثبات شود ب آنرا به مصرف دیگری رسانده است جرم خیانت در امانت واقع شده است.

مجازات جرم خیانت در امانت :

بعد از تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در تاریخ 23/2/99 شاهد تقییرات مفصل قانون گذار در خصوص برخی مجازات از جمله مجازات جرم خیانت در امانت می باشیم 

کم کردن حبس

با توجه به  ماده 104 اصلاحی قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ ، جرایم قابل گذشت توسعه یافته است و همچنین به موجب تبصره ماده 104 حداقل و حداکثر مجازات های تعزیری در جرایم قابل گذشت به نصف، کاهش پیدا کرده است
و کیفری
و همچنین به موجب تبصره الحاقی به ماده ۱۸ این قانون، چنانچه دادگاه در حکم صادره مجازات حبس را به بیش از حداقل مقرر در قانون تعیین کند باید علت صدور حکم مجازات به بیش از حداقل را در حکم خود ذکر نماید

مشاوره حقوقی

همچنین به موجب تبصره الحاقی به ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ هرگاه در خصوص جرمی،حکم با مجازات حبس، به کمتر از نود و یک روز صادر شده باشد قاضی موظف به اعمال مجازات جایگزین حبس در خصوص آن مجازات می باشد.

وکیل کیفری

یکی از جرایمی که از موارد جرایم غیر قابل گذشت خارج گردیده و به موجب قانون فوق ، جزء جرایم قابل گذشت قرار گرفته است، خیانت در امانت موضوع ماده ۶۷۴ می باشد
 اما باید در نظر داشت: درست است که جرم خیانت در امانت مطابق قانون جدید  در زمره جرائم قابل گذشت قرار گرفته است  ولی گذست شاکی خصوصی و انصراف او از پیگیری در محاکم کیفری مانع از طرح دعوای حقوقی علیه امانت دار نیست.

نکته اینکه نظر به توضیحات فوق مجازات خیانت در امانت که در ماده 674 قانون مجازات اسلامی مدت آن شش ماه تا سه سال تعیین گردیده ، مطابق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب1399  عملاً به سه ماه تا یک سال و نیم کاهش یافته است 
لطفا کمی صبر کنید

میانگین 4.25 از 2 رای

آخرین مقالات
ایکون ترازو

سوالات مربوطه اخیر

05 فروردین 1403
وکیل پایه یک دادگستری

شکایت بابت خیانت در امانت

با سلام،در خصوص خیانت در امانت یک راننده سایپا که بار سیب ما را به صور...

25 اسفند 1402
وکیل پایه یک دادگستری

راهکار قانونی در فرض سوال

با سلام
بنده چکی به مبلغ 90میلیون تومان به عنوان ضمانت نزد شخصی گذاشته...

22 اسفند 1402
وکیل پایه یک دادگستری

شکواییه خیانت در امانت

با سلام خسته نباشید
بنده چند ماه قبل به شخصی از اشنایان یک عدد دریل و...

18 اسفند 1402
وکیل پایه یک دادگستری

خیانت در امانت نسبت به چک

سلام بنده به یکی از اقوام دو عدد چک هر کدام به مبلغ 300 میلیون داده ام...

15 اسفند 1402
وکیل پایه یک دادگستری

جرم خیانت در امانت توسط کارکر

سلام وقتتون بخیر خسته نباشید...
چند روز پیش برای یکی از دوستان یه مشکل...

14 اسفند 1402
وکیل پایه یک دادگستری

خیانت در امانت و استرداد اموال

باسلام
شخصی به مدت مشخصی خانه و وسایل خانه اش را به بنده سپرده بود و ر...

13 اسفند 1402
وکیل پایه یک دادگستری

خیانت در امانت و شراکت

با سلام وقتتون بخیر. یک نفر مغازه مکانیکی داشت به من گفت من شریک دارم...

14 اسفند 1402
وکیل پایه یک دادگستری

شکایت خیانت در امانت و بررسی آن

خسته نباشید
من یه ماشین داشتم میخواستم بفروشم
به یه به اصطلاح رفیق به...

09 اسفند 1402
وکیل پایه یک دادگستری

شکایت بابت خیانت در امانت در موردی که فرد از وکالت داده شده در مقابل ت...

سلام وقت به خیر.
همسر بنده با دوستش شریک بودن همسر من پارسال مبلغ 345...

05 اسفند 1402
وکیل پایه یک دادگستری

خیانت درامانت نسبت به اموال سپرده شده

سپردن اموال شخص به صورت امانت بهنزدیکترین فردخانواده ووعدم با زپس دادن...