مرجع صالح به رسیدگی شکایات از ادارات دولتی کجاست؟

یکی از دغدغه ها و مسائلی که در در جامعه وجود دارد و افراد برای به دست آوردن راه حل آن دچار تردید می شوند و با  مشکلات عدیده ای روبرو می شوند و گاها ضرر و زیان های جبران ناپذیری به آنها وارد می‌شود اهمیت دانستن این مسأله است که جهت احقاق حق خود و برای طرح دعوا به طرفیت ادارات دولتی به کجا باید مراجعه کنیم .

 

اگر مرجع صالح را درست تشخیص ندهیم باعث به وجود آمدن و صرف کردن بیهوده هزینه مالی و اتلاف وقت است بی آنکه از شما تظلم خواهی صورت گیرد .توصیه میشود جهت آگاهی در مورد مرجع صالح  نسبت به شکایت علیه ادارات دولتی به این مقاله دقت نمایید .

 

به طور کلی میتوان جهت طرح چنین شکایتی به دو دسته مرجع رجوع کرد و این مراجع حسب مورد دارای صلاحیت میباشند ؛

۱-دیوان عدالت اداری 

۲-سازمان بازرسی کل کشور

 

مطابق ماده ۱ قانون دیوان عدالت اداری ⬅️ در اجرای اصل يكصد و هفتاد و سوم (۱۷۳) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران بمنظور رسيدگي به شكايات، تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به مأموران، ادارات و آيين‌نامه‌هاي دولتي خلاف قانون يا شرع يا خارج از حدود اختيارات مقام تصويب‌كننده، ديوان عدالت اداري كه در اين قانون به اختصار «ديوان» ناميده مي‌شود زيرنظر رييس قوه قضائیه تشكيل مي‌گردد.

 

مطابق ماده ۲ دیوان عدالت اداری ⬅️ ديوان در تهران مستقر است و متشکل از شعب بدوی، تجدیدنظر، هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی می‌باشد. تشکیلات قضایی، اداری و تعداد شعب ديوان با تصويب رئيس قوه قضائيه تعیین می‌شود.

 

مطابق ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری ⬅️ صلاحيت و حدود اختيارات ديوان به قرار زير است:

 

۱- رسيدگي به شكايات و تظلمات و اعتراضات اشخاص حقيقي يا حقوقي از:

 

الف- تصميمات و اقدامات واحدهای دولتی اعم از وزارتخانه­ها و سازمانها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و شهرداری­ها و سازمان تأمین اجتماعی و تشکیلات و نهادهای انقلابی و مؤسسات وابسته به آنها.

 

ب- تصميمات و اقدامات مأموران واحدهای مذكور در بند «الف» در امور راجع به وظايف آنها.

 

۲- رسيدگي به اعتراضات و شكايات از آراء و تصميمات قطعي هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری و كميسيون‌هايي مانند كميسيون‌هاي مالياتي، هيأت حل اختلاف كارگر و كارفرما، كميسيون موضوع ماده (۱۰۰) قانون شهرداري‌ها منحصراً از حيث نقض قوانين و مقررات يا مخالفت با آنها

 

۳- رسيدگي به شكايات قضات و مشمولان قانون مدیریت خدمات کشوری و ساير مستخدمان واحدها و مؤسسات مذكور در بند (۱) و مستخدمان مؤسساتي كه شمول اين قانون نسبت به آنها محتاج ذكر نام است اعم از لشكري و كشوري از حيث تضييع حقوق استخدامي

 

 

سوال که مطرح است اینکه اگر در شهری دیوان عدالت اداری وجود نداشته باشد به کجا باید مراجعه کنیم آیا باید همه مردم به تهران مراجعه کنند ؟

برای پاسخ به این سوال باید با دفاتر اداری دیوان عدالت اداری آشنا شویم که قانونگذار  در ماده ۶ قانون دیوان عدالت اداری در مورد دفاتر اداری به شرح و توضیح پرداخته است ؛

 

ماده ۶ قانون دیوان عدالت اداری  ⬅️ به منظور تسهیل در دسترسی مردم به خدمات دیوان، دفاتر اداری دیوان در محل دادگستری یا دفاتر بازرسی کل کشور در هر یک از مراکز استانها تأسیس می‌گردد. این دفاتر وظایف زیر را به عهده دارند:

 

الف- راهنمایی و ارشاد مراجعان

 

ب- پذیرش و ثبت دادخواست‌ها و درخواستهای شاکیان

 

پ- ابلاغ نسخه دوم شکایات یا آراء صادر شده از سوی دیوان در حوزه آن دفتر که از طریق نمابر یا پست الکترونیکی یا به هر طریق دیگری از دیوان دریافت کرده‌اند.

 

ث- انجام دستورات واحد اجرای احکام دیوان در حوزه مربوط به آن دفتر.

 

 

 

چنانچه شکایت اداری از یک دستگاه دولتی دارید، میتوانید در بدو امر و پیش از طرح شکایت در دیوان، از طریق همان دستگاه دولتی و از طریق بازرسی به پیگیری درخواست خود بپردازید.

 

البته این امر نافی شکایت از طریق دیوان عدالت اداری نیست. روند شکایت در دیوان عدالت به شرح زیر میباشد:

 

✓ثبت دادخواست تنظیم شده در دفاتر الکترونیک قضایی

 

✓تعیین شعبه توسط رئیس شعبه اول یا معاون اجرایی وی با توجه به تخصص شعبه

 

✓ارجاع پرونده به شعبه مرجوعه

 

✓بررسی شرایط و صحت و نواقص دادخواست توسط مدیر دفتر شعبه مرجوع الیه

 

✓ارسال دادخواست به رؤیت ریاست شعبه جهت اخذ دستور ارسال دادخواست و ضمائم آن برای خوانده

 

✓پس از ارسال دادخواست و ضمائم آن برای خوانده، وی موظف است ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ دادخواست، پاسخ خود را ارسال نماید (عدم وصول پاسخ، مانع از رسیدگی نیست).

 

✓شعبه رسیدگی کننده پس از بررسی و تحقیق در خصوص جوانپ پرونده، رای بدوی را صادر می کند.

 

 

رسیدگی به شکایت در دیوان عدالت اداری، غیرترافی است؛ یعنی نیازی به حضور یک یا هر دو طرف دعوی نیست و رسیدگی به صورت تبادل لوایح انجام میگیرد، مگر اینکه شعبه توضیحات یک یا هر دو طرف پرونده را لازم بداند و این توضیحات در مسیر رسیدگی موثر باشند.

 

 

 

مرجع دیگری که میتوان جهت شکایت از ادارات دولتی به آنجا مراجعه کرد سازمان بازرسی کشور است که بر اساس ماده ۲ قانون تشکیل سازمان بازرسی، اعلامات و شکایاتی قابل رسیدگی است که در خصوص عملکرد شرکت ها و مؤسسات و ارگان های دولتی و یا مؤسسات و شرکت های عام المنفعه و سازمان هایی که تمام یا قسمتی ازسرمایه یا سهام آنان متعلق به دولت است یا دولت بنحوی از انحاء بر آنها نظارت یا کمک می نماید، باشد.

 

بنابراین شکایاتی که رسیدگی بدانها در صلاحیت سازمان بازرسی است، عبارتند از:

 

نقض قوانین

 

عدم انجام وظیفه

 

اطاله رسیدگی

 

عدم پاسخگویی یا ضعف در ارائه خدمات

 

تضییع اموال عمومی و دولتی، تخریب و آسیب رساندن به منابع طبیعی و محیط زیست، وجود فساد اداری و دیگر تخلفات اداری

 

توجه داشته باشید که رسیدگی به موارد زیر، خارج از صلاحیت سازمان بازرسی میباشد:

 

شکایت از مراجع قضایی، دیوان عدالت عداری

 

رسیدگی به شکایت از اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی

 

اعتراضات به آراء مراجع غیر قضایی نظیر کمیسیون های مالیاتی، شهرداری ها و هیات های حل اختلاف کارگری

 

رسیدگی به تخلفات مطبوعاتی

 

رسیدگی به تصمیمات شورای عالی انقلاب

 

رسیدگی به شکایت از روند انتخابات ریاست جمهوری، مجلس، خبرگان و شوراهای شهر و روستا

 

رسیدگی به تصمیمات دیوان محاسبات کشور و همچنین شورای نگهبان

 

 

 

برای ثبت شکایت در سازمان بازرسی باید مراحل زیر طی شود:

 

مراجعه به سامانه رسیدگی به شکایات و اعلامی سازمان بازرسی کل کشور به آدرس اینترنتی: https://.bazresi.ir

 

شرح کامل شکایت خود در قسمت مربوط به شکایت

 

پیوست نمودن مدارک، مستندات و کلیه ادله ای که ادعای شما را ثابت میکنند (مسئولیت قانونی مطالب اظهار شده بر عهده شاکی خواهد بود).

 

پس از ثبت شکایت، یک کد پیگیری برای شما ارسال میگردد؛ بوسیله این کد پیگیری در هر زمان میتوان از روند رسیدگی به شکایت آگاه شد.

 

چنانچه مرجع مورد شکایت از یک مورد بیشتر باشد (دو، سه یا چهار مورد)، شاکی باید از مراجع ذیربط به صورت جداگانه شکایت نماید.

 

چنانچه شکایتی توسط جمعی از اشخاص حقیقی مطرح گردد، جهت ثبت با عنوان شکایت، باید یک شخص به نمایندگی ذینفعان، مشخصات فردی خود را وارد نماید.

 

در غیر اینصورت شکایت مطورحه تنها به عنوان یک اعلامیه، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 

در خصوص شرکتهای حقوقی غیردولتی (خصوصی)، مدیرعامل یا شخص دیگری به عنوان نماینده شرکت مربوطه با ارائه مشخصات کامل خود میتواند شکایت را مطرح نموده تا مورد بررسی قرار گیرد.

 

نتیجه رسیدگی به اطلاع شاکی خواهد رسید؛ چنانچه بررسی موضوع خارج از وظیفه سازمان باشد، شکواییه بایگانی میشود و شاکی به مرجع صالح، هدایت خواهد شد. با تقاضای شاکی، ضمائم شکاییه با اخذ رسید به وی تحویل خواهد شد.

 

به اعلاماتی که هویت اعلام کننده معلوم نباشد، ترتیب اثر داده نمیشود؛ مگر آنکه به طور مدلل حاوی مساله مهمی بوده و سازمان، رسیدگی به آن را لازم و ضروری تشخیص دهد.