در صورتیکه در رابطه با موضوع

موصی له کیست؟ + نکات مهم حقوقی در وصیت نامه
نیاز به وکیل دارید با شماره

02188501680

تماس حاصل فرمایید
04 شهریور 1400
4.5
موصی له کیست؟ + نکات مهم حقوقی در وصیت نامه

موصی له کیست؟ + نکات مهم حقوقی در وصیت نامه

شما در این مقاله میخوانید



یکی از عقودی که در  قانون مدنی آمده است عقد وصیت است که در آن شخص موصی (وصیت کننده )وصیت می‌کند .
طرف دیگر عقد وصیت حسب مورد موصی له یا وصی است .
در عقد وصیت عهدی با وصی و در عقد وصیت تملیکی با موصی له روبرو هستیم .
قانون مدنی عقد وصیت را اینگونه تعریف کرده است ؛

تعریف قانونی وصیت 


ماده ۸۲۶ قانون مدنی

وصیت تملیکی عبارت است از اینکه کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند.
وصیت عهدی عبارت است از اینکه شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مامور مینماید.
‌وصیت کننده موصی، ‌کسی که وصیت تملیکی به نفع او شده است موصی له،‌ مورد وصیت موصی‌به و کسی که به موجب وصیت عهدی ولی بر مورد ثلث یا بر صغیر قرار داده میشود وصی نامیده میشود.


وصیت تملیکی

گاهی شخصی مال یا منفعتی از مال خویش را در وصیت‎نامه‌ خود برای دیگری وصیت می‌ کند، که به این نوع وصیت تملیکی می‌ گویند. در واقع، این نوع وصیت عمل حقوقی مجانی یا باصطلاح حقوقی غیر معوض است که اموال شخص متوفی پس از فوتش، به تملّک دیگری در می‌آید. لیکن در هر صورت این تملیک با قبول وصیت شونده در پی فوت وصیت کننده تحقق می یابد، گرچه در وصیت بر افراد نامحدود و غیر محصور قبول آنها شرط نیست.
نکته حائز اهمیت اینکه؛ قبول موصی له قبل از فوت موصی مؤثر نیست، زیرا موصی می تواند از وصیت خود منصرف شود. لیکن چنانچه موصی له وصیت را بعد از فوت موصی قبول کند و موضوع وصیت را قبض (تصرف) کند، دیگر نمی تواند وصیت را رد کند و بعبارت دیگر، تمّلک موضوع وصیت تحقق می یابد.

وصیت عهدی

گاهی شخص وصیت‌کننده از شخصی می‌خواهد تا عملی را برایش انجام دهد مثلاً وصیت می‌کند که بعد از مرگش بعضی از اموالش را وقف کند یا بدهی‌های وی را پرداخت کند این نوع وصیت در اصطلاح حقوق وصیت عهدی خوانده می‌شود.
کسی که مجری انجام وصیت قرار می‌گیرد در زمان زنده بودن وصیت کننده می‌تواند با این وصیت مخالفت کند و نپذیرد اما پس از مرگ وی، مجری باید به انجام آنچه که موضوع وصیت متوفی بوده عمل کند. به طور مثال ممکن است شخصی از وصی بخواهد یکصد میلیون به فلانی و خانه اش را به همسرش و یک حج نیابتی برای وی انجام دهند. بدیهی است این امکان وجود دارد که در زمان حیات موصی بلحاظ موانعی مانند خطر جانی نسبت به سفر حج مخالفت شود، لیکن بدون تردید بعد از فوت وی، باید پس از رفع مانع به موضوع وصیت عمل شود.


موصی له چه زمانی میتواند وصیت را رد یا قبول کند ؟


بر اساس ماده ۸۳۰ قانون مدنی قبول یا رد موصی له اینگونه تعیین شده است .

ماده ۸۳۰ قانون مدنی

نسبت به موصی‌له رد یا قبول وصیت بعد از فوت موصی معتبر است بنابراین اگر موصی‌له قبل از فوت موصی وصیت را رد کرده باشد ‌بعد از فوت میتواند آن را قبول کند و اگر بعد از فوت آن را قبول و موصی به را قبض کرد دیگر نمیتواند آن را رد کند لیکن اگر قبل از فوت قبول کرده ‌باشد بعد از فوت قبول ثانوی لازم نیست.


سوالی که در ادامه مطرح است اینکه اگر موصی له صغیر یا مجنون باشد ،قبول با رد وصیت با کیست ؟


مطابق ماده ۸۳۱ قانون مدنی 

ماده ۸۳۱ قانون مدنی

اگر موصی‌له صغیر یا مجنون باشد رد یا قبول وصیت با ولی خواهد بود.
چون وصیت عقدی مجانی و تماما به نفع محجور است ،پس ولی یا قیم میتواند آن را قبول کند .


تبعیض در وصیت 


 آیا موصی له میتواند وصیت را تبعیض کند ،یعنی قسمتی را قبول و قسمت دیگر را رد کند ؟

موصی‌له میتواند وصیت را نسبت به قسمتی از موصی به قبول کند در این صورت وصیت نسبت به قسمتی که قبول شده صحیح و‌نسبت به قسمت دیگر باطل میشود.
چون وصیت عقدی است مجانی پس تبعیض در آن راه دارد ،علی الاصول نمیشود ایجاب موجب را تبعیض کرد ولی در عقود مجانی میشود تبعیض کرد .


نحوه تصرف ورثه موصی در موصی به قبل از قبول موصی له چگونه است ؟


ورثه موصی نمی‌تواند در موصی به تصرف کند مادام که موصی‌له رد یا قبول خود را به آنها اعلام نکرده است. اگر تاخیر این اعلام موجب تضرر ورثه باشد حاکم موصی‌له را مجبور میکند که تصمیم خود را معین نماید.


شرایط موصی  (وصیت کننده ) چیست ؟


برا اساس ماده ۸۳۵ قانون مدنی 

موصی باید نسبت به مورد وصیت جائز التصرف باشد.
در مورد اهلیت موصی می توان به جائز التصرف بودن اشاره کرد : وصیت تصرف در اموال است. پس، موصی باید برای انشای وصیت اهلیت داشته باشد. ماده 835 قانون مدنی : موصی باید نسبت به مورد وصیت جائز التصرف باشد. مراد از جایز التصرف بودن موصی، اهلیت داشتن اوست، نه ورشکسته نبودن، زیرا ورشکسته می تواند اموال خود را وصیت کند، چون اجرای وصیت بعد از پرداخت طلب طلبکاران است و به این ترتیب، وصیت تنها در صورتی اجرا می شود که اموال موصی مازاد بر دیون او باشد. پس، وصیت با حق طلبکاران تعارض ندارد. همچنین، وصیت نسبت به مالی که در رهن قرار دارد، به همان دلیل صحیح است.


در ادامه به بررسی یک بحث بسیار مهم میپردازیم ؛

آیا میشود به موجب وصیت کسی را از ارث محروم کرد ؟
بر عکس همه چیزهایی که در تصورات عموم مردم جا افتاده است و میبینیم که در فیلم ها و سریال های تلویزیونی علی رغم اینکه مشاور حقوقی هم دارند که به اشتباه هنر پیشه ها  میگویند که تو را از ارث محروم میکنم در صورتی که از اساس و پایه  کلا همچین چیزی امکان پذیر نیست و خلاف قانون است ،
بر اساس ماده ۸۳۷ قانون مدنی 
اگر کسی به موجب وصیت یک یا چند نفر از ورثه خود را از ارث محروم کند وصیت مزبور نافذ نیست.
این قانون ،قانون امری است و توافق بر خلاف آن امکان پذیر نیست .

 اما ممکن است سوالی  در ذهن شما مخاطبان محترم گروه وکلا و مشاوران و کارشناسان حقوقی سایت وکیلوند نقش ببندد و آن اینکه ممکن است شخصی بخواهد اموال خودش را مثلا به یکی از فرزندانش بدهد تکلیف چیست ؟

راهکاری که در این خصوص ارایه میشود و وجود دارد این است که شخص باید در زمان حیات خود اموال خود را به موجب هبه یا صلح یا هر عقد دیگری بجز ارث به هر کس که میخواهد منتقل کند (نه به موجب ارث ، چرا که قواعد ارث آمرانه است و تکلیف ان با دادگاه است )
البته در قالب وصیت هم می‌تواند تا ثلث اموالش را به هر کدام که میخواهد منتقل کند.

رجوع از وصیت 


ایا موصی (وصیت کننده )میتواند از وصیت رجوع کند؟
موصی میتواند از وصیت خود رجوع کند.
اینکه موصی میتواند از وصیت خود رجوع کند به خاطر این است که عقد وصیت ،عقد جایز حکمی است .
پس موصی میتواند از وصیت رجوع کند ولو وصیت ضمن عقد لازم باشد یا اینکه شرط شود موصی نتواند رجوع کند باز هم وصیت قابل رجوع است .
در قانون دو عقد وجود دارد که جایز حکمی هستند ،یعنی در هر صورت قابلیت رجوع وجود دارد یکی عقد وصیت و دیگری عقد نامزدی .


اگر موصی ثانیاً وصیتی بر خلاف وصیت اول نماید وصیت دوم صحیح است.

اگر موصی وصیت کند که تا ثلث اموالم به حسن برسد و سپس چند سال بعد یک وصیت دیگر تنظیم کند و بگوید همان ثلث اموالم به محمد برسد ،کدام وصیت صحیح است ؟
وصیت اول یا وصیت دوم ؟

مطابق ماده ۸۳۹ قانون مدنی وصیت دوم صحیح است چون در بر گیرنده آخرین اراده موصی است .

در ادامه نمونه دادخواست تنفیذ وصیت نامه عادی در اختیار شما مخاطبان و کاربران محترم سایت وکیلوند اولین استارتاپ حقوقی ایران قرار خواهد گرفت ؛


نمونه دادخواست تنفیذ وصیت نامه عادی

خواهان: خانم/ آقای …/ کد ملی: …/ آدرس: …

خوانده: خانم/ آقای …/ کد ملی: …/ آدرس: …

وکیل: خانم/ آقای …/ کد ملی: …/ آدرس: …

خواسته: تقاضای تنفیذ وصیت نامه عادی

دلایل:

فتوکپی مصدق وصیت نامه

فتوکپی مصدق گواهی انحصار وراثت

شهادت شهود

ارجاع امر به کارشناس

مطلب مرتبط: نحوه ابطال وصیت نامه در دادگاه

ریاست محترم دادگاه
سلام علیکم با احترام به استحضار می رساند:
مادربزرگم بانو … در مورخ … در کمال صحت و سلامت وصیت نامه عادی را در حضور چند نفر از اقوام تنظیم و در آن … از ماترک را به اینجانب که نوه وی می باشم، وصیت کرده است.
بعد از فوت وی خوانده محترم از پذیرش وصیت نامه و عمل به مفاد آن خودداری می نمایند.
علی هذا، نظر به مراتب یاد شده و اوراق و ضمائم پیوست، تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر تنفیذ وصیت نامه عادی یاد شده را دارم.


مطلب مرتبط: نمونه وصیت نامه شرعی و قانونی

 مستندات قانونی مرتبط با دادخواست تنفیذ وصیت نامه عادی

صورتجلسه نشست قضائی استان گیلان/ شهر رشت مورخ ۱۳۹۱/۰۳/۳۰

آیا تنفیذ وصیت نامه عادی نسبت به مال غیرمنقول که مستند آن سند عادی است قابلیت رسیدگی دارد؟

نظر هیئت عالی
با لحاظ نظریه فقهای محترم شورای نگهبان در خصوص اعتبار وصیت نامه و ارائه حجت شرعی بر صحت مفاد وصیت نامه، رسیدگی دادگاه به نوشته ای که ادعا می شود وصیت نامه و منتسب به متوفی است بلااشکال بوده و در صورت اقرار اشخاص ذی نفع در ترکه به صحت وصیت، وصیت نامه با رعایت سایر مقررات قانون مدنی معتبر و نافذ خواهد بود.

 

صورتجلسه نشست قضائی استان کردستان/ شهر سرو آباد مورخ ۱۳۸۷/۰۳/۰۵

دعاوی تنفیذ وصیت‌نامه از حیث قابلیت استماع یا عدم استماع آن در محاکم، چگونه است؟

نظر هیئت عالی
در سؤال مطروحه صحبت از وصیت تملیکی شده است. در ماده ۸۲۶ قانون مدنی آمده: «وصیت تملیکی این است که شخص عین یا منفعتی از مال خود را برای زمان بعد از فوتش به دیگری به طور مجانی تملیک کند». این وصیت یکی از عقود می‌باشد. موصی مالی از خود را به موصیٌ‌‌له تملیک می‌کند و موصیٌ‌‌له نیز آن را قبول می‌کند.

بنابراین، ایجاب از طرف موصی و قبول از طرف موصیٌ‌‌له به عمل می‌آید لذا ممکن است دیگر وراث محقق شدن عقد وصیت را قبول نداشته باشند؛ در اینصورت موصیٌ‌‌له دادخواستی علیه دیگر ورثه به اثبات وصیت‌نامه تقدیم می‌کند و تنفیذ آن را درخواست می‌کند، این درخواست منافاتی با ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی ندارد؛ به لحاظ اینکه دادگستری مرجع تظلّمات عامه است ناگزیر از قبول دادخواست بوده و پس از رسیدگی به دعوا، حکم قانونی را صادر می‌کند..



نمونه دادخواست و رای تنفیذ وصیت نامه عادی 

ریاست محترم مجتمع قضایی”نام شهرستان محل اقامت خوانده”
با سلام احتراماً به استحضار می‌رساند:

آقای / خانم … که در تاریخ … مرحوم شده‌اند در تاریخ …  در کمال صحت و سلامت، وصیت نامه عادی را به نفع من تنظیم نموده و اینجانب نیز وصیت مذکور را بعد از فوت وی قبول کرده‌ام. نظر به اینکه خوانده /  خواندگان که جزو ورثه متوفی به موجب گواهی انحصار وراثت شماره ……. صادره از شعبه … دادگاه عمومی “نام شهرستان محل صدور گواهی انحصار وراثت” می‌باشند، از پذیرش وصیت نامه ابرازی مورخ … و عمل به مفاد آن امتناع می‌نمایند؛ فلذا صدور حکم به تنفیذ وصیت نامه عادی ابرازی فوق الذکر به استناد مواد ۲۷۶ الی ۲۹۹ قانون امور حسبی به انضمام جمیع خسارات و هزینه دادرسی مورد استدعاست.

محل امضاء –  مهر –  انگشت

«نمونه رأی تنفیذ وصیت نامه عادی»

طرف های دعوای تنفیذ وصیت نامه عادی

درتاریخ : …….. به شماره :………….

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رأی که در شعبه ۴۴ دادگاه تجدید نظر استان تهران صادر شده است درباره این موضوعات می باشد: تنفیذ وصیت نامه، موصی‌له، ورثه، وصیتوصیت، تنفیذ وصیت نامه، ورثه، موصی‌له

چکیده رأی

دعوی تنفیذ وصیت نامه عادی باید به طرفیت کلیه ورثه و همچنین موصی لهم اقامه شود.

رأی بدوی

در پرونده مطروحه ق.ب. به طرفیت ۱- گ. ۲- ع. ۳- ع. جملگی ب.که ورثه مرحوم ح.ب. می‌باشند؛ تنفیذ وصیت نامه عادی مورخ ۱۳ /۱۱/۱۳۸۶ با امضاء منتسب به متوفی را اقامه نموده است که مفاد و متن این وصیت نامه دلالت بر وصیت متوفی به نحوه تقسیم کل ما ترک خود پس از فوت به پنج سهم داشته و دارد که از جمله یک سهم از این پنج سهم، حسب متن این وصیت نامه به فرزندان شهید ع.ب. وصیت می‌شود و در جلسه رسیدگی نیز کاشف به عمل می آید که فرزندان شهید بزرگوار ع.ب.۳ فرزند و ایضاً یک همسر می‌باشند و دادگاه برابر با دادنامه منقوض به شماره ۹۱۰۰۱۲۰ – ۱۳/۲/۱۳۹۱ به این جهت که ورثه شهید نیز جزو موصی لهم می‌باشند
لطفا کمی صبر کنید

میانگین 4.5 از 1 رای

آخرین مقالات
ایکون ترازو

سوالات مربوطه اخیر

09 فروردین 1403
وکیل پایه یک دادگستری

مطالبه سهم الارث پدری

من خانم 29 ساله ای هستم که در سال 83 بعد از فوت پدرم سهم الارث مغازه...

08 فروردین 1403
وکیل پایه یک دادگستری

چگونگی دریافت کدملی متوفی

من کدملی پدر م راکه فوت شده را می خواستم بگیرم چه جوری بگیرم

06 فروردین 1403
وکیل پایه یک دادگستری

مشاوره در خصوص موضوع عنوان شده

مراجعه به هریک از مراجع قضائی و محاکم عمومی و دادگاه های حقوقی وکیفری...

05 فروردین 1403
وکیل پایه یک دادگستری

آیا برادر وخواهر ناتنی ارث می برند؟

سلام اقایی که داری فرزند نیست و پدر و مادر ندارد وارث آن خواهر و بر...

05 فروردین 1403
وکیل پایه یک دادگستری

آیا ارث هم جزو اموال زوج برای تنصبف محسوب میشود

سلام و خدا نیرو وکلای بزرگوار
سال 91 ازدواج کردیم
سال 94 به اختلاف خ...

05 فروردین 1403
وکیل پایه یک دادگستری

امکان ابطال تقسیم یا مطالبه کسری سهم

با توجه به سوال پرسیده شده و جواب جنابعالی این مطالبه به من تعلق می‌گی...

05 فروردین 1403
کارشناس حقوقی

جعل اقرار نامه واگذاری ارث

مدتی پیش برادرم با جعل یک اقرار نامه مدعی واگذاری ارث پدری توسط چهار ت...

04 فروردین 1403
وکیل پایه یک دادگستری

مطالبه سهم الارث احدی از وراث

سلام وقت بخیر
بنده 28ساله خانم هستم و پدربزرگ بنده که چندین سال پیش فو...

04 فروردین 1403
وکیل پایه یک دادگستری

میزان سهم الارث همسر پس از فوت

سلام مادر من قبل از پدرم به رحمت خدا رفته آیا نصف اموال پدرم به مادر...

04 فروردین 1403
وکیل پایه یک دادگستری

حجر و قیمومت فرزندان در خانواده

سلام خسته نباشید.
من 22سالمه وقتی خیلی بچه بودم(1ساله) مادرم ترکم کرده...