همه چیز درباره ی جرایم رایانه ای

نکته ای که در جرائم رایانه ای باید به آن توجه داشت این است که قانونگذار عنوان جرائم را بر اساس عملی که بر روی رایانه انجام می شود انتخاب کرده است مثلاً در کلاهبرداری رایانه ای رایانه فریب می خورد نه انسان همچنین در سرقت رایانه ای مالی برداشته نمی شود بلکه داده ای رایانه ای به سرقت می رود به همین دلیل شاید برخی از مصادیق جرائم رایانه ای در ظاهر با عنوان آن شبیه نباشد به عنوان مثال کلاهبرداری  رایانه ای بیش از آنکه شبیه کلاهبرداری ساده باشد شبیه سرقت ساده است .

ماده 729 قانون مجازات اسلامی : هرکس به طور غیرمجاز به داده‎ها یا سامانه‎های رایانه‎ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

نکته: در مورد دسترسی به داده ها یا سامانه های رایانه ای باید به این نکته توجه داشت که دسترسی به داده ها یا سامانه های رایانه ای که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است جرم دسترسی غیر مجاز است اما دسترسی به داده های سری جرم جاسوسی رایانه ای است.

ماده 731 قانون مجازات اسلامی : هرکس به طور غیرمجاز نسبت به داده‎های سری در حال انتقال یا ذخیره شده در سامانه‎های رایانه‎ای یا مخابراتی یا حامل های داده مرتکب اعمال زیر شود، به مجازات های مقرر محکوم خواهد شد:

الف) دسترسی به داده‎های مذکور یا تحصیل آنها یا شنود محتوای سری در حال انتقال، به حبس از یک تا سه سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال تا شصت میلیون (۶۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات.

ب) در دسترس قرار دادن داده‎های مذکور برای اشخاص فاقد صلاحیت، به حبس از دو تا ده سال.

ج) افشاء یا در دسترس قرار دادن داده‎های مذکور برای دولت، سازمان، شرکت یا گروه بیگانه یا عاملان آنها، به حبس از پنج تا پانزده سال.

تبصره ۱ـ داده‎های سری داده‎هایی است که افشای آنها به امنیت کشور یا منافع ملی لطمه می‎زند.

تبصره ۲ـ آیین‎نامه نحوه تعیین و تشخیص داده‎های سری و نحوه طبقه‎بندی و حفاظت آنها ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون توسط وزارت اطلاعات با همکاری وزارتخانه‎های دادگستری، کشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

نکته: جرم جاسوسی رایانه ای فقط در مورد داده های سری امکان تحقق دارد نه دیگر داده ها بنابر این دسترسی تحصیل شنود، در دسترس قراردادن یا افشای داده های دیگر (غیر از داده های سری) باعث تحقق جرم جاسوسی رایانه ای نیست و در صورت وجود سایر شرایط با جرایم دیگر منطبق است.

مطابق ماده 730 قانون مجازات اسلامی هرکس به طور غیرمجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانه‎های رایانه‎ای یا مخابراتی یا امواج الکترو مغناطیسی یا نوری را شنود کند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

نکته: در مورد شنود داده ها باید توجه داشت شنود داده های سری باعث تحقق جرم جاسوسی رایانه ای است (نه جرم شنود غیر مجاز)اما شنود دیگر داده ها باعث تحقق جرم شنود غیر مجاز است.

هرکس به قصد دسترسی به داده‎های سری موضوع ماده (۳) این قانون، تدابیر امنیتی سامانه‎های رایانه‎ای یا مخابراتی را نقض کند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد

چنانچه ماموران دولتی که مسوول حفظ داده‎های سری مقرر در ماده (۳) این قانون یا سامانه‎های مربوط هستند و به آنها آموزش لازم داده شده است یا داده ها یا سامانه های مذکور در اختیار آنها قرار گرفته است بر اثر بی‎احتیاطی، بی‎مبالاتی یا عدم رعایت تدابیر امنیتی موجب دسترسی اشخاص فاقد صلاحیت به داده‎ها، حامل های داده یا سامانه‎های مذکور شوند، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات و انفصال از خدمت از شش ماه تا دو سال محکوم خواهند شد.

هرکس به طور غیرمجاز مرتکب اعمال زیر شود، جاعل محسوب و به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد:

الف) تغییر یا ایجاد داده‎های قابل استناد یا ایجاد یا واردکردن متقلبانه داده به آنها.

ب) تغییر داده‎ها یا علائم موجود در کارتهای حافظه یا قابل پردازش در سامانه های رایانه‎ای یا مخابراتی یا تراشه‎ها یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده‎ها یا علائم به آنها.

نکته: عنصر مادی جعل رایانه ای تغییر یا ایجاد یا وارد کردن داده های مذکور در ماده است 

نکته: در جعل رایانه ای داده ای ایجاد می شود یا در آن تغییر ایجاد می شود یا به طور متقلبانه وارد می شود بنابراین اگر شخصی با استفاده از رایانه نوشته یا سندی مانند شناسنامه و.... را جعل کند مرتکب جعل ساده شده است (نه جعل رایانه ای)

قانون گذار در خصوص استفاده از داده ها یا تراشه ها یا کارت های جعلی را که با علم قبلی بوده است نیز جرم دانسته و مجازات آن مجازات مقرر در ماده 733 می باشد