در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
همه چیز در مورد حذف اسم همسر در شناسنامه
امروزه افراد زیادی با مراجعه به سازمان ثبت احوال یا وکلا قصد یافتن راه هایی برای تغییر نام یا سن خود در شناسنامه را دارند. همچنین حذف نام همسر سابق یکی دیگر از پرتکرارترین درخواست هایی است که روزانه شاهد آن هستیم. در این مقاله قصد داریم درباره چگونگی تغییر نام / سن / حذف نام همسر سابق در شناسنامه مطالب مفیدی را ارائه دهیم و مندرجات قانونی مربوط به آن ها را نیز ذکر کنیم. اگر شما هم سؤالاتی پیرامون این موضوعات دارید، حتماً این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
تغییر نام در شناسنامه طبق قانون
طبق ماده 20 قانون ثبت احوال: انتخاب نام با اعلام کننده است، برای نام گذاری یک نام ساده یا مرکب (حسین، محمد مهدی و مانند آن) که عرفا یک نام محسوب می شود، انتخاب خواهد شد.
تبصره1: انتخاب نام هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می گردد و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نام های زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است.
تبصره2: تشخیص نام های ممنوع با شورای عالی ثبت احوال می باشد و این شورا نمونه های آن را تعیین و به سازمان اعلام می کند.
تبصره 3: انتخاب نام در مورد اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است.
موارد جایز تغییر نام
در تبصره ها و متن ماده 20 قانون ثبت احوال تمامی نکات مربوط به تغییر نام ذکر شده است؛ با این حال برای فهم بهتر و دقیق تر در ادامه مواردی را که تغییر آن ها جایز است، ذکر خواهد شد:
- نام هایی که خلاف شئون حیثیت مقدسات اسلامی باشند؛ مانند اسامی آلات غیراسلامی و...
- القابی همچون خان، حاجیه سلطان و...
- نام هایی که مغایر با عرف، فرهنگ، مقدسات و... باشند؛ مانند لات، شاهدوست و...
- نام هایی که موجب تبلیغ فرهنگ غرب باشند؛ مانند ژاکاردو و...
- نام هایی که مفهوم تحقیر داشته باشند؛ مانند کنیز، گدا و...
- نام هایی که با جنسیت فرد همخوانی نداشته باشند؛ مانند نام اشرف برای افراد مذکر و...
- کلمات اضافی و فاقد لزوم در نام افراد؛ مانند کربلائی، مشهدی و...
- نام هایی که میان پدر یا مادر با فرزندان و خواهر یا برادر با یکدیگر، مشابه باشند.
- نام هایی که دارای غلط املایی یا شکل رسم الخط عربی هستند.
- نام افرادی که از سایر ادیان به سوی دین مبین اسلامی روی آورده اند.
- نام افرادی که جنسیت خود را تغییر داده اند یا دارای نام مستعار هستند.
- و...
شروط و مدارک مورد نیاز برای تغییر نام
طبق مقرراتی که درباره تغییر نام افراد وجود دارد؛ برخورداری از شروط و مدارکی که در زیر بیان شده است، جزء الزامات و ضروریات این کار محسوب می شوند:
- سن لازم برای تغییر نام 18 سال به بالا است و افرادی که کمتر از سن قانونی باشند، باید دارای حکم رشد باشند.
- در مورد افرادی که فاقد سن قانونی و حکم رشد هستند، پدر یا جد پدری می تواند با ارائه شناسنامه خود نسبت به این کار اقدام کند.
- برای تغییر نام افراد صغیر و محجور سرپرست قانونی آن ها می تواند با ارائه مدارک و مستندات لازم و احراز شده نسبت به این کار اقدام کند.
- برای تغییر نام مدارکی همچون اصل شناسنامه و دو نسخه از کپی آن لازم است.
- تکمیل و ارائه فرم درخواست تغییر نام یکی دیگر از مدارک مورد نیازِ این کار است.
- ارائه فیش بانکی واریز شده به نام سازمان ثبت احوال کشور در زمان تحویل سایر مدارک الزامی است.
تغییر سن در شناسنامه طبق قانون
طبق قانون و ماده واحده مصوب سال 1367 که در قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آن ها، تغییر سن در شناسنامه افراد ممنوع است و قاعده کلی عدم امکان تغییر تاریخ تولد افراد می باشد؛ اما در بعضی موارد و در صورت ارائه دلایل کافی که نشان دهنده مغایرت سن واقعی با سن مندرج در شناسنامه باشد، امکان تغییر سن یعنی کاهش یا افزایش آن وجود دارد. در رابطه با تغییر سن دو نکته وجود دارد که شامل: اولا تغییر سن افراد در صورت تایید فقط و فقط یکبار برای هر فرد ممکن است و دوما میزان تفاوت سن واقعی با سن شناسنامه ای تعیین کننده مرجع صالح برای پیگیری درخواست می باشد.
مراجع قانونی تغییر سن
تغییر سن افراد که شامل کمتر یا بیشتر بودن سن واقعی نسبت به سن شناسنامه ای آن ها است؛ اگر بالای 5 سال باشد، زیر نظر کمیسیون تشخیص سن که افراد آن شامل: فرماندار، رئیس اداره ثبت احوال، پزشک امین، مدیر عامل سازمان بهداری استان مربوطه، رئیس شورای اسلامی شهر مربوطه و با ریاست قاضی محل مربوطه است، مورد پیگیری و رسیدگی قرار می گیرد.
در این کمیسیون دلایل ارائه شده فرد که شامل: استشهاد نامه، برگه ولادت و... است، بررسی شده و در صورت تایید پزشک و قبول سایر مدارک و دلایل روند تغییر سن قابل انجام خواهد شد.
درصورتیکه تفاوت سن شناسنامه با سن واقعی فرد زیر 5 سال باشد، متقاضی می بایست از طریق دفاتر خدمات قضایی و با در دست داشتن مدارکی همچون: شناسنامه، کارت ملی، استشهادیه و گواهی ولادت دادخواستی متشکل از تغییر سن شناسنامه ثبت کند که این دادخواست توسط دادگستری یا دادگاه حقوقی محل زندگی او بررسی خواهد شد.
مراحل قانونی تغییر سن
در رابطه با مراحل قانونی تغییر سن در شناسنامه نیز طبق مطالبی که در بالا ذکر شد، اختلاف سن واقعی با شناسنامه اگر زیر 5 سال بود، فرد باید با تهیه مدارک مورد نیاز به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و درخواست تغییر سن خود را ثبت کند که در نهایت این درخواست در دادگستری محل زندگی او بررسی می شود.
برای تغییر سن در صورتیکه تفاوت سن واقعی با سن شناسنامه ای بالای 5 سال بوده باشد، فرد متقاضی با تهیه مدارکی همچون شناسنامه، کارت ملی، استشهادیه، برگه ولادت و هر مدرکی که ثابت کند سن مندرج در شناسنامه توسط کارمند ثبت احوال به اشتباه ثبت شده است، باید به اداره ثبت احوال صادرکننده شناسنامه خود مراجعه کرده و مدارک خود را ارائه کند.
بعد از طی شدن مراحل اداری فرد متقاضی از تاریخ بررسی پرونده خود مطلع خواهد شد؛ کمیسیون تشخیص سن و در صورت نیاز کمیسیون پزشکی مراجع مربوطه برای بررسی این پرونده می باشد. اعتراض به رای و نظر صادر شده در رابطه با افرادی که خواستار تغییر سن کمتر از 5 سال هستند، در دادگاه تجدید نظر و برای افرادی که درخواست تغییر سن بیشتر از 5 سال را دارند، در دیوان عدالت اداری انجام خواهد شد.
حذف نام همسر سابق در شناسنامه طبق قانون
با استناد به ماده 33 قانون ثبت احوال؛ کلیه وقایع ازدواج و طلاق یا وفات زوج یا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نکاح باید در دفاتر ثبت کل وقایع ثبت شود ولی در شناسنامه به شرح زیر انعکاس خواهد یافت: در المثنای شناسنامه مرد یا زن آخرین نکاح و طلاق یا بذل مدت و در صورت تعدد زوجات آن تعداد ازدواج که به قوت خود باقی است، منعکس خواهد شد. ازدواج و طلاق غیرمدخوله در المثنای شناسنامه درج نخواهد شد. در ادامه شروط مختلف حذف نام همسر سابق در شناسنامه و در وضعیت های مختلف را بررسی خواهیم کرد.
شروط حذف نام همسر در حالات مختلف
زمانی که یک آقا قصد حذف نام همسر سابق از شناسنامه خود را داشته باشد، شروط و حالات مختلفی برای آن وجود دارد که به شرح زیر است:
در حالت فوت همسر: اگر آقا همسر خود را از دست داده باشد، در صورتیکه قصد حذف نام او را داشته باشد، بعد از ازدواج مجدد امکان ارائه درخواست خود را خواهد داشت و این کار را از طریق ثبت احوال یا حتی یکی از دفاتر پیشخوان می تواند انجام دهد.
در حالت جدا شدن از همسر: درصورتیکه آقا ازدواج مجدد داشته باشد و آن را ثبت رسمی نیز بکند، امکان تعویض شناسنامه خود و حذف نام همسر سابق خود از آن را خواهد داشت.
زمانی که یک خانم قصد حذف نام همسر از شناسنامه خود را داشته باشد، این کار طبق شروط و در حالات مختلفی که در زیر ذکر شده، انجام می شود:
در حالت باکره بودن خانم: در این حالت یعنی زمانی که خانم بدون داشتن هیچگونه رابطه زناشویی با همسر خود از او طلاق گرفته باشد، با ارائه مجوز پزشکی قانونی می تواند درخواست خود را به ثبت احوال یا دفاتر پیشخوان ارائه کند.
در حالت باکره نبودن خانم: زمانی که خانمی باکره نباشد و قصد حذف نام همسر سابق خود از شناسنامه اش را داشته باشد؛ فقط در صورت ازدواج مجدد و ثبتِ نامِ همسر جدید خود، می تواند این کار را انجام دهد.
در حالت فوت همسر: اگر همسر خانمی فوت شده باشد، با ازدواج مجدد و بعد از ثبتِ نامِ همسر جدید وی امکان حذف نام همسر برای او ممکن خواهد شد.
شرایط و حالاتی که ذکر شد، برای خانم و آقایی که فاقد فرزند هستند قابل اجرا است؛ اما اگر فرزندی وجود داشت خانم و آقا طبق شروطی که ذکر شد و بعد از ثبت ازدواج جدید خود خواهند توانست نام همسر سابق خود را فقط از شناسنامه خود حذف کنند؛ درحالیکه اسم پدر یا مادر همچنان در شناسنامه فرزند وجود دارد و قابل حذف شدن نیست.
سخن نهایی
چگونگی تغییر نام / سن / حذف نام همسر سابق در شناسنامه موضوعاتی است که در سال های اخیر متقاضیان بسیار زیادی داشته است. انجام و پیگیری درخواست های از این قبیل باید طبق قانون و با رعایت شرایط و قوانین موجود باشد؛ زیرا در غیر این صورت امکان پذیر نخواهد بود. در این مقاله به شرح مفصلی از این موضوعات پرداختیم و مواد قانونی، شرایط و نحوه تغییر نام، تغییر سن و حذف نام همسر سابق از شناسنامه را به طور کامل بیان کردیم؛ امیدواریم به مطالعه این مطالب پاسخ تمام سوالات خود را دریافت کرده باشید.
