ماده ۱۸۸ قانون آیین دادرسی کیفری در مورد ممنوع الخروجی
- تا هنگامی که به متهم دسترسی حاصل نشده، بازپرس می تواند با توجه به اهمیت و ادله وقوع جرم، دستور منع خروج او را از کشور صادر کند.
- مدت اعتبار این دستور، شش ماه و قابل تمدید است.
- در صورت حضور متهم در بازپرسی و یا صدور قرار موقوفی، ترک و یا منع تعقیب، ممنوعیت خروج منتفی و مراتب بلافاصله به مراجع مربوط اطلاع داده می شود. درصورتی که مدت مندرج در دستور منع خروج منقضی شود این دستور خود به خود منتفی است و مراجع مربوط نمی توانند مانع از خروج شوند.
ماده ۲۴۷ قانون آیین دادرسی کیفری و ممنوع الخروجی
ماده ۲۴۷ قانون آیین دادرسی کیفری
- معرفی نوبه ای خود به مراکز یا نهادهای تعیین شده توسط بازپرس
- منع رانندگی با وسایل نقلیه موتوری
- منع اشتغال به فعالیت های مرتبط با جرم ارتکابی
- ممنوعیت از نگهداری سلاح دارای مجوز
- ممنوعیت خروج از کشور
مدت اعتبار ممنوع الخروجی چند ماه است ؟
ماده ۲۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری
دادستان کل کشور و ممنوع الخروجی
ماده ۲۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری
مراحل از بین رفتن ممنوع الخروج بودن
معمولا چه کسانی ممنوع الخروج بودن ممکن است مشمول حالشان شود ؟
- بدهکاران قطعی مالیاتی ، بدهکارانی که به موجب صدور حکم قطعی دادگاه یا صدور اجرائیه در اجرای ثبت سازمان ثبت اسناد و املاک ، بدهی آنها محرز شده است .
- افرادی که در خارج از ایران به خاطر تکدی ، ولگردی ، سرقت ، کلاهبرداری و هر عنوان دیگری دارای سوء شهرت شده باشند .
- افرادی که مسافرت آنها به خارج از کشور به تشخیص مقامات قضایی مخالف مصالح جمهوری اسلامی کشورمان ایران باشد ، کسانی که به موجب اعلام کتبی مقامات قصایی اجازه خروج از کشور را ندارند .
- افرادی که اخذ گذرنامه و خروج از کشور آنها به اراده فرد دیگری مانند ( پدر، شوهر و…) محول شده است اجازه ندارند از کشور خارج شوند .
استعلام ممنوع الخروجی
مراحل رفع ممنوع الخروجی
مراحل رفع ممنوع الخروجی نیز بر اساس دلایل آن متفاوت است و باید متناسب با دلیلی که موجب صدور حکم یا قرار ممنوع الخروجی شده، نسبت به مراحل برطرف کردن آن اقدام نمود. در ادامه مراحل این کار بر اساس دلایل آن ذکر خواهد شد:
در صورتیکه ممنوع الخروجی ناشی از اتهام ارتکاب به جرمی باشد و بازپرس پرونده مربوطه به دلیل عدم دسترسی به متهم او را ممنوع الخروج کند، از طریق معرفی خود به بازپرس میتواند دستور ممنوعیت خارج شدن خود از کشور را برطرف نماید.
در مواردی که بازپرس قرار مجرمیت و به تبع آن قرار ممنوعیت از کشور را برای شخصی صادر نموده باشد، شخص مذکور باید ظرف مدت 10 تا 20 روز نسبت به این قرار اعتراض کند تا با موافقت دادگاه بتواند ممنوع الخروج بودن خود را برطرف نماید.
چنانچه ممنوع الخروج بودن ناشی از عدم دسترسی و در اثر دستور قاضی اجرای احکام باشد، مراجعه به قاضی موجب رفع ممنوعیت او خواهد شد.
اگر ممنوع الخروجی فردی به علت بدهی های مالیاتی او بوده باشد، پرداخت بدهی موجب رفع آن می شود و رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور فقط برای یک مرتبه اجازه صدور دستور رفع ممنوعیت خروج از کشور را برای فرد در خصوص انجام مواردی همچون زیارت عتبات عالیات و مکه مکرمه، ضروریات درمانی، تسویه حساب و... خواهد داشت.
در مواردی که ممنوع الخروجی ناشی از عدم پرداخت مهریه یا سایر دیون باشد، پرداخت و تسویه آن بدهی ها یا تقدیم تامین به طلبکار، زمینه رفع ممنوعیت خروج از کشور را در دادگاه یا اجراییه ثبت فراهم می کند.
ممنوع الخروجی مشمولان نظام وظیفه در اثر تقدیم تأمین مناسب قابل رفع خواهد بود.
ممنوع الخروجی زنان و کودکان زیر 18 سال به ترتیب از طریق رضایت نامه (وکالت نامه) همسر و اجازه قیم یا ولی قابل رفع می باشد.
قرار ممنوعیت خروج از کشور
قرار ممنوعیت خروج از کشور یکی از اقدامات نظارتی تکمیلی است که توسط مقام قضایی صادر می شود و طریقه اجرای آن نیز به این نحو است که بعد از صدور قرار ممنوع الخروجی برای یک فرد، قاضی مربوطه قرار مذکور را به همراه مشخصات متهم، کد ملی و مدت زمان مد نظر (جهت منع خروج او) به دادستانی کل کشور به وسیله ابزار های مخابراتی و الکترونیکی یا کتباً اطلاع می دهد.
یک نکته قابل ذکر در رابطه با صدور قرار ممنوعیت خروج از کشور این است که در صورت ضرورت صدور قرار مذکور و مصادف شدن آن با ایام تعطیلات رسمی یا خارج از وقت اداری، مسئولیت صدور این قرار بر عهده قاضی کشیک خواهد بود.
اعتراض به قرار ممنوع الخروجی
نحوه اعتراض به قرار ممنوع الخروجی به دو شکل است که در زیر آن ها را مشاهده می کنید:
1. در صورتی که بازپرس صادر کننده قرار ممنوعیت خروج از کشور باشد: این قرار ظرف مدت 10 روز قابل اعتراض در دادگاه صالح می باشد.
2. در صورتی که دادگاه صادر کننده قرار ممنوعیت خروج از کشور باشد: این قرار ظرف مدت 20 روز قابل اعتراض در دادگاه تجدید نظر استان مربوطه خواهد بود.
روش های استعلام ممنوع الخروجی
برای استعلام ممنوع الخروجی روش های مختلفی وجود دارد و در ادامه تعدادی از این روش ها جمع آوری شده است:
استعلام با اپلیکیشن پلیس من: این اپلیکیشن امکان استعلام وضعیت ممنوع الخروجی را برای افراد فراهم می کند.
استعلام از سامانه ممنوع الخروجی مالیاتی: ورود به آدرس my.tax.gov.ir امکان استعلام ممنوعیت خروجی از کشورِ ناشی از بدهی های مالیاتی را فراهم کرده است.
استعلام از سامانه ثنا: در صورتیکه ممنوع الخروجی به دلایل قضایی یا کیفری باشد، از طریق مراجعه به سامانه ثنا می توان از وضعیت ممنوعیت خروج از کشور یا رفع آن با خبر شد.
استعلام از پلیس گذرنامه: چنانچه ممنوع الخروجی به دلیلی غیر از موارد فوق باشد، استعلام از پلیس گذرنامه موجب اطلاع از وضعیت ممنوعیت یا رفع و دلایل صدور آن خواهد شد.
ممنوع الخروجی بابت مهریه
عدم پرداخت مهریه که نوعی دین است، یکی از دلایل اصلی ممنوع الخروجی محسوب می شود؛ مطابق ماده 23 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی:
مرجع اجرا کننده رای باید به تقاضای محکوم له قرار ممنوع الخروج بودن محکوم علیه را صادر کند، این قرار تا زمان اجرای رای یا ثبوت اعسار محکوم علیه یا جلب رضایت محکوم له یا سپردن تامین مناسب یا تحقق کفالت مطابق قانون مدنی به قوت خود باقی است.
تبصره: در خصوص سفر واجب که وجوب آن از قبل ثابت شده باشد و سفر های درمانی ضروری، دادگاه موقتا به محکوم علیه اجازه خروج از کشور را می دهد.
در صورتیکه رای محکومیت مهریه زوج صادر شده باشد و او مهریه را پرداخت نکند، از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، پلیس راهور و بانک مرکزی استعلام به عمل می آید؛ چنانچه اموال وی برای پرداخت مهریه مکفی نبوده و حکم اعسار او نیز صادر نشده باشد، امکان تقاضای صدور قرار ممنوع الخروجی زوج برای زوجه وجود دارد.
نکته اول: امکان درخواست ممنوع الخروجی زوج توسط زوجه تنها زمانی وجود دارد که رای قطعی محکومیت او در دادگاه صادر شده باشد.
رفع ممنوع الخروجی بابت مهریه
در صورتی که عدم پرداخت مهریه موجب ممنوع الخروجی زوج شده باشد، روش هایی که در زیر ذکر شده است، موجب رفع ممنوعیت خروج از کشور خواهد شد:
• پرداخت مبلغ مهریه
• اثبات اعسار (ناتوانی مالی) زوج
• کسب رضایت از زوجه
• تقدیم تأمین مناسب یا کفالت
• قسط بندی مهریه
• در موارد خاصی که شغل زوج ایجاب کننده خروج او از کشور باشد، محرز شدن شرایط او باعث رفع ممنوع الخروجی اش خواهد شد.
• در مواردی که زوج برای امور درمانی مجبور به خروج از کشور باشد، می تواند با تقدیم تامین به دادگاه از کشور (به طور موقت) خارج شود.
نهادهای صدور ممنوع الخروجی
حکم یا قرار ممنوع الخروجی اشخاص توسط نهادهای مختلفی قابل صدور است که این نهاد ها شامل موارد زیر است:
دادسرا: این نهاد یکی از مهم ترین مراجع رسیدگی و صدور دستور ممنوع الخروجی است که اگر نتیجه بررسی ها بازپرس یا دادستان حاکی از متهم بودن شخصی باشد، زمینه ممنوع الخروج کردن او را (توسط دادستان کل) ایجاد می کند.
دادگاه حقوقی: دعاوی مالی که مربوط به بدهکاری افراد است، در این دادگاه ها رسیدگی می شود و در صورتی که حکم محکومیت بدهکار صادر شود، طلبکار می تواند تقاضای ممنوع الخروج کردن وی را به اجرای احکام تقدیم نماید.
اداره ثبت: طلبکاری که مطالبه ای در خصوص مهریه یا چک برگشتی و... دارد، می تواند تقاضای ممنوع الخروجی بدهکار را به اداره ثبت تقدیم کند تا از این طریق او را مجبور به پرداخت بدهی اش کند.
همچنین بانک مرکزی، اداره دارایی و سازمان تامین اجتماعی به منظور پیشگیری از فرار بدهکارانِ وام، تسهیلات، مالیات و بیمه باید تقاضای صدور دستور ممنوع الخروجی بدهکار را به دادستان کل تقدیم نمایند.