پیدا کردن مکان بدهکار
گاهی این امکان وجود دارد که شخصی به دیگری بدهکار شود، اما برای آنکه بدهی خود را نپردازد، فرار کند. در چنین شرایطی پیدا کردن مکان بدهکار فراری برای وصول طلب کار سخت و دشواری می‌شود. به عنوان مثال تصور کنید شما از شخصی طلبی به مبلغ 100 میلیون تومان دارید اما آن شخص در زمانی که متعهد به پرداخت شده فرار می‌کند. در این حالت شما سردرگم می‌شوید که چگونه به او دسترسی پیدا کرده و طلب خود را وصول نمایید. در شرایطی که بدهکار متواری شده طلبکار تنها می‌تواند علیه او شکایت کرده و حکم جلب او را بگیرد. البته در برخی از موارد هم امکان ردیابی بدهکار از روش‌های مختلف وجود دارد. البته در این صورت باید موارد مختلفی مثل هزینه نقطه زنی را در نظر داشته باشید.
یافتن بدهکار فراری موضوع مهمی است که این روزها مردم ممکن است زیاد با آن مواجه شوند. از همین جهت این مطلب را تهیه کردیم تا به نکات مهمی که در این زمینه لازم است بدانید اشاره کنیم. با ما همراه باشید.
آیا امکان ردیابی تلفن همراه بدهکار از طریق قانونی وجود دارد؟
این سوال مهم‌ترین و اصلی‌ترین موضوع این مطلب است. زمانی که بدهکاری فرار می‌کند طلبکار بسیار سردرگم می‌شود و به هر نحوی به دنبال راه چاره‌ای برای پیدا کردن مکان بدهکار می‌گردد. اگر از کمک وکیل تلفنی 24 ساعته رایگان کند حتما به او خواهد گفت که براساس اسناد و مدارکی که ثابت کننده بدهکاری شخص است، طرح دعوای مطالبه وجه کند.
در زمان تنظیم دادخواست مطالبه وجه لازم است که آدرس و مکان خوانده یا همان بدهکار را درج نمود. اما خواهان که آدرس بدهکار را ندارد باید چه کار کند؟ در این شرایط خواهان لازم است مکان خوانده را مجهول مکان اعلام نماید پروسه ردیابی متهم فراری شروع شود. این دادخواست در مرجع صالح اعم از آنکه شورای حل اختلاف باشد یا دادگاه حقوقی، مورد بررسی قرار می‌گیرد. حال اگر به هیچ نحوی امکان دسترسی و پیدا کردن آدرس فرد بدهکار وجود نداشت، دادگاه حکم به ردیابی بدهکار از طریق تلفن همراه را می‌دهد.
اداره حقوقی قوه قضائیه نیز یک نظریه مشورتی شماره ۷/۹۸/۶۴۲ مورخ ۱۳۹۹/۰۱/۳۰ در این زمینه صادر کرده که به شرح زیر است:
«پس از اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجراي محکومیت هاي مالی مصوب ۱۳۹۴به دستور قاضی مربوط هرگونه اقدام قانونی لازم براي دستگیري محکوم علیه از جمله ردیابی از طریق تلفن همراه جهت کشف محل اختفاء وي انجام می شود؛ زیرا دستگیري محکوم علیه از لوازم بازداشت وي است و اذن در شئی اذن در لوازم آن نیز هست.»
درمورد صدور حکم ردیابی تلفن همراه برای پیدا کردن مکان بدهکار چند نکته وجود دارد:
- اول آنکه دادگاه یا شواری حل اختلاف راسا حکم ردیابی تلفن همراه یا همان حکم جلب نقطه زنی بدهکار را نمی‌دهند. بلکه باید رای صادر شود و بعد خواهان از مرجع اجرای احکام تقاضا کند که برای یافتن آدرس بدهکار، تلفن همراه او را ردیابی کنند.
- توجه داشته باشید که دادگاه در مسائل حقوقی مانند یافتن آدرس بدهکار به راحتی حکم به ردیابی تلفن همراه را نمی‌دهد و بهتر است در این رابطه از یک موسسه حقوقی معتبر کمک بگیرید.
راه‌های پیدا کردن مکان بدهکار
برای آنکه بتوان شخصی را ردیابی کرد و او را زیر نظر گرفت، 3 راه وجود دارد که در ادامه آنها را توضیح خواهیم داد.
الف) استفاده از سخت افزارهایی مانند جی‌پی‌اس (GPS):
یکی از راه‌هایی که میتوان از طریق آن شخصی را ردیابی کرد، استفاده کردن از سخت‌افزارهایی مانند جی‌پی‌اس (GPS) است. جی‌پی‌اس هم در موبایل افراد وجود دارد و میتوان موبایل آنها را ردیابی کرد، هم اینکه میتوان آن را به صورت جداگانه تهیه نمود و به نحوی به آن را نزدیک شخص موردنظر قرار داد. به عنوان مثال دورن خودروی وی جاسازی‌اش کرد.
البته بهتر است که از جی‌پی‌اس‌های جداگانه استفاده نکنید و اگر خواستید بدهکاری که متواری شده است را ردیابی کنید، از طریق مراجع قضایی اقدام نموده و برای ردیابی متهم از طریق شماره همراه درخواست بدهید.
ب) نرم‌افزارهای جاسوسی تلفن همراه:
راه دیگری که برای پیدا کردن مکان بدهکار اصلا از سوی وکلای دادگستری توصیه نمی‌شود این است که فرد از نرم‌افزارهای جاسوسی بر روی گوشی شخص مورد نظر استفاده کند. البته اگر این نرم‌افزارها را بر روی گوشی خود نصب کنید، می‌توانید در صورت به سرقت رفتن آن، گوشی را ردیابی کنید. زمانی که این نرم‌افزار بر روی گوشی نصب شود، بدون آنکه علائمی نشان دهد، چت‌ها، پیامک‌ها و تماس‌های آن موبایل را ردیابی می‌کند.
البته بازهم تکرار می‌کنیم که انجام این کار از سوی وکلای اصلا توصیه نمی‌شود و حتما از طریق قانونی اقدام بفرمایید.
ج) بهره‌گیری از اطلاعات اپراتورهای تلفن همراه:
راه دیگری که برای پیدا کردن مکان بدهکار وجود دارد، بهره‌گیری از اطلاعات اپراتورهای تلفن همراه است. مراجع قانونی نیز برای یافتن مکان بدهکاران و یا مجرمان و متهمان از این روش استفاده می‌کنند. به این صورت که شماره تلفن فرد را از طریق اپراتور سرویس‌دهنده به عنوان مثال ایرانسل یا همراه اول را پیگیری نموده و به مکالمات او دسترسی پیدا کرد. پیامک‌های ارسال یا دریافت شده از این خط نیز تا 6 ماه در دسترس است.
به این نکته توجه داشته باشید این قاضی است که اختیار ردیابی مجرم، متهم و یا بدهکار از طریق اپراتورهای تلفن همراه را دارد. بنابراین افراد عادی نمی‌توانند بدون حکم قاضی به این اطلاعات دسترسی داشته باشند. قاضی نیز دستور پیگیری شخص از طریق اپراتورهای تلفن همراه را معمولا برای متهمان و مجرمان فراری صادر می‌کند و این حکم را برای بدهکاران مالی سخت‌تر صادر می‌کند.
صدور حکم جلب برای بدهکار متواری
صدور حکم جلب یک حق برای طلبکاران است که می‌توانند از طریق آن راحت به بدهکار دسترسی داشته و طلب خود را از وی صول کنند. زمانی که مردی مهریه همسر خود را پرداخت نمی‌کند و یا زمانی که شخصی چکی صادر کرده و اکنون مبلغ چک را نمی‌پردازد، اختلاف مالی رخ داده و قانون‌گذار نیز در اختلافات مالی این حق را برای طلبکار در نظر گرفته که بتواند تقاضای جلب بدهکار را بکند.
برای جلب بدهکار لازم است در وهله اول از طریق شورای حل اختلاف اقدام نموده و برای بدهکار یک اظهارنامه ارسال شود. چنانچه بدهکار اهمیتی به اظهارنامه ندهد و یا آنکه پیدا کردن مکان بدهکار سخت باشد، طلبکار می‌تواند شکایت کیفری علیه او مطرح نماید. در این حالت فرد مدیون به دادگاه احضار می‌شود تا تامین مناسبی برای پرداخت بدهی بدهد. اگر مدیون تامین مناسبی نداد، اموال او به درخواست طلبکار توقیف و از آن طلب او وصول خواهد شد.
در نهایت اگر بدهکار هیچ اموالی برای توقیف و وصول طلب نداشت، دادگاه حکم جلب او را صادر می‌کند. حکم جلب 2 نوع دارد؛ حکم جلب عادی و حکم جلب سیار. حکم جلب عادی زمانی صادر می‌گردد که خواهان یا شاکی آدرس و محل زندگی بدهکار را بداند. درصورتی که شاکی هیچ آدرسی از خواهان نداشته و یا بدهکار متواری باشد، قاضی حکم جلب سیار را صادر می‌نماید. در این حالت حکم جلب سیار به تمامی مراجع قضایی ارسال می‌شود و تا همکاری‌های لازم را برای یافتن بدهکار انجام دهند.
در چه شرایطی حکم جلب سیار صادر می‌شود؟
برای آنکه قاضی اقدام به صدور حکم جلب سیار و پیدا کردن مکان بدهکار کند، یکسری شرایط عام و خاصی وجود دارد و قاضی با در نظر گرفتن این شرایط این حکم را صادر می‌کند. در جواب این سوال که چگونه کلاهبردار را پیدا کنیم باید گفت شرایط لازم برای صدور حکم جلب سیار از قرار زیر است:
- برای صدور حکم جلب سیار لازم است اقدامات لازم برای شکایت کردن انجام شده باشد و شاکی شکایت خود را مطابق با قانون علیه شخص متواری ثبت کرده باشد. در غیر این صورت حکم جلب صادر نخواهد شد.
- دادگاه زمانی حکم جلب سیار علیه بدهکار متواری صادر می‌کند که برای او محرز شده باشد شخص به واقع بدهکار است. برای اینکار نیز شاکی باید اسناد و مدارک لازم دال بر بدهکار بودن شخص ارائه کند.
- درصورتی قاضی اقدام به صدور حکم جلب سیار می‌کند که شاکی آدرس بدهکار را نداشته و یا بدهکار فرار کرده باشد.
