بهترین راه برای پس گرفتن زمین از سازمان منابع طبیعی چیست؟
اجازه بدهید اینطوری بگوییم که دعوای پس گرفتن زمین از منابع طبیعی یعنی دعوای ادعای ملکیت شخصی نسبت به زمینی که ملی اعلام شده و در حال حاضر دولت مالک آن است. افزایش یافتن اینگونه دعاوی در مراجع، ما را بر آن داشت تا این مقاله را تهیه کنیم و تاجای ممکن اطلاعات کاملی در زمینه اراضی ملی، نحوه پس گرفتن آن از سازمان منابع طبیعی و اسناد و مدارکی که برای این کار لازم است، توضیحاتی ارائه دهیم. اگر شما هم در این زمینه سوال یا ابهامی دارید حتما تا پایان این مطلب را مطالعه کنید.
انقلاب سفید و ملی شدن اراضی
در بالا به این نکته اشاره کردیم که انقلاب سفیدی در دهه 40 شمسی رخ داد و موجب شد تا اصلاحات عظیمی در زمینه اراضی در کشور صورت بگیرد و این اصلاحات نیز منجر به تصویب قوانین جدید مثل قانون حفاظت و بهرهبرداری از مراتع و جنگلها یا قانون اراضی ساحلی شد. هدف این اصلاحات حمایت از منابع طبیعی و منافع آن برای دولت و ملت بود.
انجام این اصلاحات موجب شد تا زمینها و اراضی زیادی از مالکیت شخصی افراد خارج شده و تحت تصرف دولت قرار بگیرد. در نتیجه پس از این اصلاحات شاهد طرح دعاوی با عنوان تشخیص ملی نبودن اراضی شدیم.
در قانون حفاظت از جنگل ها و مراتع گفته شده که اگر زمین کشاورزی در تاریخ به تصویب رسیدن این قانون تحت کشت و آیش نباشد، جزو اراضی ملی حساب میشود. البته استثنائاتی را در این خصوص نام برده و در ماده 56 این قانون کمیسیونی را تعیین کرده تا به اعتراضات افراد مبنی بر ملی نبودن زمین رسیدگی کند.
با وجود آنکه سالهای زیادی از تصویب این قانون میگذرد ولی همچنان شاهد طرح دعاوی مبنی بر ملی نبودن زمین هستیم؛ چون بسیاری از زمینها به اشتباه طبق این قانون، ملی تشخیص داده شدهاند. اما بهتر است قبل از آنکه نحوه اعتراض برای پس گرفتن زمین از سازمان منابع طبیعی بپردازیم، تعریفی از اراضی ملی ارائه دهیم.
اراضی ملی کدام است؟
اراضی ملی همان زمینهای منابع طبیعی هستند و به موجب قانون ملی شدن جنگلها به زمینهایی گفته میشود که مالک مشخصی ندارند. به عبارت دیگر اگر یک زمینی مالک مشخص داشته و مالک نیز سند مالکیت ثبت شده در دست داشته باشد، آن ملک قابلیت ملی شدن ندارد؛ اما در صورتی که زمینی مالک معینی نداشته و یا صرفا فردی ادعای مالکیت نسبت به آن زمین دارد بدون آنکه سند به ثبت رسیده داشته باشد، آن زمین ممکن است ملی شود.
برخلاف آنچه که عموم تصور میکنند، زمینهای ملی محدود به خارج از شهر و حواشی شهرها نمیشود بلکه ممکن است یک زمینی در داخل شهر بدون مالک بوده و جزو اراضی ملی به حساب بیاید. تفاوتی که میان اراضی ملی داخل شهر و خارج از شهر وجود دارد این است که اراضی داخل شهر از سوی سازمان مسکن شهرسازی برای خانه سازی شهری مورد استفاده قرار میگیرد، ولی اراضی ملی خارج از شهر تحت مالکیت منابع طبیعی قرار میگیرد و کسی که ادعایی نسبت به آن دارد باید دعوای پس گرفتن زمین از سازمان منابع طبیعی مطرح نماید.
نکته: لازم به توجه است که شکل ظاهری زمین در تشخیص ملی بودن یا نبودن زمین تاثیر زیادی دارد. به بیان بهتر اگر یک زمینی با دخالت انسان تغییر شکل پیدا کرده و مثلا به حالت زمین کشاورزی درآمده و یا یک بنایی در آن ساخته شده باشد اما مالکی نداشته باشد، آن زمین احیا شده محسوب میشود و تحت شمول مقررات منابع طبیعی قرار نمیگیرد. پس گرفتن این زمینها پروسه جداگانهای دارد.
💠 لینک مرتبط: تغییر کاربری زمین زراعی به مسکونی 💠
تشخیص اراضی ملی از مستثنیات
عبارت تشخیص اراضی ملی از مستثنیات در پس گرفتن زمین از سازمان منابع طبیعی اهمیت زیادی دارد. این اصطلاح به این معناست که مراتع و اراضی که به موجب ماده 1 قانون ملی شدن جنگلها ملی شناخته شدهاند، از حیطه این قانون خارج شوند. البته کلمه مستثنیات در قانون ملی شدن جنگلها ذکر نشده ولی در بازنگریهایی که در سال 46 در ماده ۵۶ این قانون و در ماده ۲ قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی مصوب سال 71 انجام گرفت نام مستثنیات آمده است.
اراض ملی از مستثنیات را وزارت جهاد و سازندگی تشخیص میدهد که اداره این وزارت نیز برعهده سازمان منابع طبیعی است. بعد از آنکه این سازمان رای به مستثنیات بودن یک زمین بدهد، مالکیت شخص مدعی نسبت به آن زمین رسمی خواهد شد. چون عده زیادی از افراد زمینهای خود را به واسطه این طرح از دست دادند.
در پس گرفتن زمین از سازمان منابع طبیعی باید مستثنا بودن آن زمین از اراضی ملی را ثابت کرد که این خود یک امر چالشبرانگیز است. زیرا اراضی ملی جزو اموال دولت محسوب شده و متعلق به همه مردم است درنتیجه کسی حق ادعای مالکیت نسبت به آن را ندارد. ولی اگر کسی ادعای مالکیت و تشخیص اراضی ملی از مستثنیات کرد و ادعای او از سوی جهاد کشاوری رسمی شناخته شد، با اثبات صحت ادعای او، مالکیت زمین به فرد منتقل شده و حق خرید و فروش آن را پیدا خواهد کرد. البته در چنین دعاوی تخصصی بهتر است در کنار فرد یک وکیل متخصص ملکی حضور داشته باشد تا بتواند بر مبنای علم و تجربیات خود امور را پیگیری نماید.
آیا میشود از منابع طبیعی زمین خرید؟
منابع طبیعی به عنوان یکی از مهمترین سرمایههای هر کشور، نقش بسزایی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی دارند. این منابع شامل جنگلها، مراتع، آبها، معادن و سایر منابع زیرزمینی میشوند. با توجه به اهمیت استراتژیک و حیاتی این منابع، قوانین و مقررات سختگیرانهای برای حفاظت و بهرهبرداری از آنها وضع شده است. در این مقاله به بررسی امکان خرید زمین از منابع طبیعی و شرایط و ضوابط مربوط به آن پرداخته میشود.
یکی از مسائل مهمی که در رابطه با منابع طبیعی مطرح میشود، امکان گرفتن زمین از این منابع است. در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، زمینهای منابع طبیعی تحت مالکیت دولت قرار دارند و به همین دلیل اخذ این زمینها تابع قوانین و مقررات خاصی است. معمولاً امکان واگذاری مستقیم مالکیت این زمینها به افراد وجود ندارد و تنها در موارد خاص و با رعایت شرایط و ضوابط تعیین شده، امکان بهرهبرداری از آنها فراهم میشود.
درخواست زمین از منابع طبیعی
درخواست زمین از منابع طبیعی یکی از فرآیندهای قانونی و رسمی است که افراد، شرکتها و نهادها میتوانند با رعایت مقررات مربوطه اقدام به آن کنند. این درخواستها معمولاً برای اهداف خاصی همچون اجرای پروژههای عمرانی، کشاورزی، صنعتی و معدنی مطرح میشوند. برای اخذ زمین از منابع طبیعی، متقاضی باید مدارک و مستندات لازم را تهیه و به مراجع ذیصلاح ارائه دهد.
اخذ زمین از منابع طبیعی
فرآیند اخذ زمین از منابع طبیعی شامل مراحل مختلفی است که باید به دقت طی شوند. در مرحله نخست، متقاضی باید نیاز خود به زمین را به صورت دقیق و مستند توجیه کند. سپس، درخواست به همراه مدارک مربوطه به سازمانهای مسئول نظیر سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور ارائه میشود. این سازمانها پس از بررسی درخواست و انجام مطالعات لازم، نظر خود را در خصوص امکان واگذاری زمین اعلام میکنند. در صورت موافقت با درخواست، مراحل بعدی شامل عقد قرارداد و پرداخت هزینههای مربوطه انجام میشود.
خرید زمین منابع طبیعی
خرید زمین منابع طبیعی به طور مستقیم از دولت ممکن نیست و به جای آن، قراردادهای اجاره یا بهرهبرداری بلندمدت منعقد میشود. این قراردادها با رعایت قوانین و مقررات مربوطه تنظیم شده و متقاضی موظف به پرداخت مبلغ تعیین شده و انجام تعهدات مربوطه است. همچنین، نظارت دقیق بر نحوه بهرهبرداری از زمین و رعایت استانداردهای زیستمحیطی از جمله الزامات این قراردادها است.
حکم تصرف زمین منابع طبیعی
تصرف غیرقانونی زمینهای منابع طبیعی یکی از مشکلات جدی در بسیاری از کشورها است که به تخریب محیط زیست و کاهش منابع طبیعی منجر میشود. در قوانین ایران، تصرف زمینهای منابع طبیعی بدون اخذ مجوزهای لازم جرم محسوب شده و متخلفان با مجازاتهای سنگینی مواجه میشوند. احکام قضایی در این زمینه معمولاً شامل جریمههای نقدی، حبس و الزام به رفع تصرف و بازگرداندن زمین به حالت اولیه است.
فرم درخواست زمین از منابع طبیعی
برای رسمی کردن درخواست زمین از منابع طبیعی، متقاضیان باید از فرمهای استاندارد و تعیین شده استفاده کنند. این فرمها معمولاً شامل بخشهای مختلفی نظیر اطلاعات شخصی متقاضی، مشخصات زمین مورد نظر، هدف از درخواست و توضیحات تکمیلی است. تکمیل دقیق و صحیح این فرمها و ارائه مدارک مستند و معتبر، از الزامات اصلی جهت پذیرش درخواست است.
پس گرفتن زمین از منابع طبیعی: یک فرایند چالشبرانگیز
ادعای پس گرفتن زمین از منابع طبیعی زمانی مطرح میشود که زمینی به اشتباه جزو اراضی ملی شناخته شود. وقتی یک زمین جزو اراضی ملی شناخته شود، فرد مدعی دیگر هیچ گونه حقی نسبت به آن نداشته و نمیتواند تصرفی در آن داشته باشد. در چنین حالتی وی اقدام به پس گرفتن آن زمین از منابع طبیعی و طرح دعوی حقوقی میکند.
در طرح دعوای پس گرفتن زمین از سازمان منابع طبیعی باید مانند هر دعوای حقوقی دیگری یک خواهان و یک خوانده وجود داشته باشد. خواهان این دعوی به موجب نظریه اداره حقوقی قوه قضائیه به شماره ۱۶۳۶/۷ مورخ ۹/۸/۹۱ به استناد به تبصره ۱ ماده ۹ قانون افزایش بهرهوری بخش کشاورزی و منابع طبیعی مصوب ۱۳۸۹، همان کسی است که ادعای مالکیت زمین را دارد.
خواهان بعد از طرح دادخواست باید ثابت کند که زمین او جزو اراضی ملی نیست و علاوه بر آن باید برای مالکیت خود نسبت به آن زمین دلیل بیاورد. یعنی ثابت کند که وی قبل از تصویب قانون ملی شدن جنگلها و مراتع و یا در زمان آن، بر ملک تصرف داشته است. خوانده این دعوی سازمان منابع طبیعی است اما اگر این سازمان زمین مدنظر را به ارگان یا نهاد دیگری واگذار نموده، بهتر است قبل از آنکه قرار عدم استماع دعوی صادر شود، آن ارگان را هم در ردیف خواندگان قرار داد. بهتر است در این پروسه حتما یک وکیل ملکی در کنار شخص حضور داشته باشد، زیرا مسلما اطلاعات یک وکیل متخصص در این زمینه بیشتر است.
پسگیری زمینهای منابع طبیعی و تعارض مالکیت: یک تحلیل حقوقی
یکی از موضوعات مهم در حوزه حقوق زمین، مساله پسگیری زمینهای منابع طبیعی از اشخاص حقیقی یا حقوقی است. زمینهای منابع طبیعی، به عنوان بخشی جداییناپذیر از محیط زیست و میراث طبیعی یک کشور، تحت حفاظت قانون قرار دارند. با این حال، در برخی موارد، به دلایلی همچون اشتباه در تعیین حدود اراضی، تصرف عدوانی یا تغییر کاربری غیرمجاز، تعارضاتی بین مالکیت دولت بر این اراضی و ادعای مالکیت اشخاص به وجود میآید.
در اینگونه موارد، دولت موظف است با اتکا به قوانین و مقررات مربوطه، اقدام به پسگیری زمینهای تصرف شده نماید. برای این منظور، دولت باید بار اثبات را بر عهده گرفته و با ارائه مدارک کافی، مالکیت خود بر زمین مورد نظر را اثبات کند. این مدارک میتواند شامل اسناد مالکیت، نقشههای هوایی، گزارشهای کارشناسی و شهادت شهود باشد.
در خصوص گرفتن سند برای زمینهای منابع طبیعی باید گفت که این زمینها عموماً متعلق به دولت بوده و سند مالکیت به نام دولت صادر میشود. با این حال، اشخاصی که به صورت غیرقانونی در این اراضی سکونت یا فعالیت دارند، ممکن است ادعای مالکیت کرده و تقاضای صدور سند به نام خود را نمایند. در این موارد، دولت با استناد به قوانین و مقررات مربوطه، میتواند از صدور سند به نام این اشخاص جلوگیری کند.
تعارض مالکیت منابع طبیعی با اشخاص موضوعی پیچیده است که نیازمند بررسی دقیق حقوقی است. در اینگونه دعاوی، دادگاه با بررسی تمامی ادله و مستندات ارائه شده توسط طرفین، به صدور حکم مقتضی خواهد پرداخت.
در نهایت، حفظ زمینهای منابع طبیعی برای نسلهای آینده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. دولت موظف است با اتخاذ تدابیر لازم، از این اراضی حفاظت کرده و از هرگونه تصرف غیرقانونی آنها جلوگیری کند. اشخاص نیز باید نسبت به حقوق دولت بر اراضی ملی آگاهی داشته باشند و از هرگونه اقدامی که منجر به تضییع حقوق دولت شود، خودداری نمایند.
آیا منابع طبیعی میتواند سند ثبتی را باطل کند؟
در نظام حقوقی ایران، موضوع مالکیت و تصرف اراضی و منابع طبیعی از اهمیت بسیاری برخوردار است. یکی از سوالات مهم در این زمینه این است که آیا سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور میتواند سند ثبتی اراضی را باطل کند یا خیر. این موضوع دارای ابعاد پیچیدهای است که نیازمند بررسی دقیق حقوقی است.
طبق قوانین ایران، منابع طبیعی به عنوان اموال عمومی تلقی میشوند و در تملک دولت قرار دارند. اراضی ملی که شامل جنگلها، مراتع، آبها و سایر منابع طبیعی است، نمیتواند به مالکیت اشخاص حقیقی یا حقوقی درآید مگر با مجوز قانونی. این امر به منظور حفاظت از منابع طبیعی و جلوگیری از تخریب آنها صورت میگیرد.
با توجه به ماده 1 قانون حفاظت و بهرهبرداری از منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، تمامی اراضی ملی شده تحت نظارت و مدیریت دولت قرار دارند. بنابراین، هرگونه تصرف غیرقانونی در این اراضی میتواند منجر به ابطال سند ثبتی مربوطه شود. به عبارت دیگر، اگر سند ثبتی زمینی که به عنوان اراضی ملی شناخته شده است، به نام شخصی ثبت شود، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور میتواند با ارائه مدارک و مستندات قانونی، درخواست ابطال آن سند را به مراجع قضایی ارائه دهد.
زمین مرتع چیست؟
مرتعات به اراضی اطلاق میشود که دارای پوشش گیاهی طبیعی بوده و به طور عمده برای چرا و تعلیف دامها مورد استفاده قرار میگیرد. این اراضی به دلیل ویژگیهای اکولوژیکی و اقتصادی خاص خود، نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی و تامین منابع غذایی دامها دارند.
طبق ماده 2 قانون حفاظت و بهرهبرداری از منابع طبیعی، مرتع به زمینی اطلاق میشود که پوشش گیاهی آن به صورت طبیعی یا با دخالت انسان ایجاد شده و عمدتاً برای چرا و تعلیف دامها مورد استفاده قرار میگیرد. این اراضی میتواند به صورت جنگلی، بوتهزار، یا علفزار باشد.
از دیدگاه حقوقی، زمین مرتع به عنوان بخشی از منابع طبیعی ملی محسوب میشود و تحت مالکیت و مدیریت دولت قرار دارد. بهرهبرداری از این اراضی نیازمند اخذ مجوز از سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور است. هرگونه تصرف و بهرهبرداری غیرمجاز از اراضی مرتعی میتواند منجر به تعقیب قضایی و اعمال مجازاتهای قانونی شود.
خرید زمین از منابع طبیعی
خرید زمین از منابع طبیعی (قیمت خرید زمین از منابع طبیعی) موضوعی است که توجه بسیاری از سرمایهگذاران و افرادی که به دنبال توسعه کشاورزی و بهرهبرداری از منابع طبیعی هستند، جلب کرده است. با این حال، باید توجه داشت که خرید و فروش اراضی منابع طبیعی تحت مقررات و ضوابط خاصی قرار دارد.
طبق قوانین موجود، اراضی ملی و منابع طبیعی قابل واگذاری به اشخاص حقیقی و حقوقی نیستند مگر در موارد استثنایی که در قانون پیشبینی شده است. این موارد شامل واگذاری اراضی برای اجرای طرحهای عمرانی، کشاورزی، صنعتی و خدماتی است که با مجوز قانونی و تحت نظارت دولت انجام میشود.
قیمت خرید زمین از منابع طبیعی بر اساس معیارهای متعددی تعیین میشود. این معیارها شامل نوع زمین، موقعیت جغرافیایی، ارزش اقتصادی زمین، و نوع بهرهبرداری مورد نظر است. سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور پس از ارزیابی و بررسی دقیق، قیمتگذاری را انجام میدهد و شرایط واگذاری را تعیین میکند.
به طور کلی، خرید زمین از منابع طبیعی یک فرآیند پیچیده و زمانبر است که نیازمند رعایت قوانین و مقررات دقیق است. افراد علاقهمند به خرید این گونه اراضی باید با مراجعه به سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و ارائه مدارک و مستندات لازم، درخواست خود را ثبت کنند. پس از بررسی و تأیید درخواست، مراحل قانونی برای واگذاری زمین انجام میشود.
شرایط تغییر کاربری زمین به حالت مسکونی مشروط
تغییر کاربری زمین از حالت کشاورزی یا صنعتی به مسکونی نیازمند رعایت مجموعهای از قوانین و مقررات است که توسط نهادهای مختلف وضع میشود. این فرایند به منظور جلوگیری از بهرهبرداری نادرست از منابع طبیعی و حفظ تعادل اکولوژیکی ضروری است. بهطور کلی، شرایط تغییر کاربری زمین به حالت مسکونی مشروط عبارتند از:
ارزیابی زیستمحیطی:
نخستین گام در این فرایند، ارزیابی تأثیرات زیستمحیطی تغییر کاربری زمین است. این ارزیابی شامل بررسی اثرات احتمالی بر منابع آب، خاک، گیاهان و جانوران میباشد.
2.مطالعات اقتصادی و اجتماعی:
بررسیهای اقتصادی و اجتماعی برای تعیین تأثیرات تغییر کاربری بر جامعه محلی و اقتصاد منطقه انجام میشود. این مطالعات به منظور اطمینان از اینکه تغییر کاربری موجب توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی مردم میشود، انجام میشود.
3.مجوزهای قانونی:
برای تغییر کاربری زمین، اخذ مجوزهای لازم از نهادهای مربوطه الزامی است. این مجوزها شامل تأییدیههای شهرداری، وزارت راه و شهرسازی و سایر ارگانهای ذیصلاح میباشد.
برای تغییر کاربری زمین چه باید کرد؟
برای تغییر کاربری زمین، رعایت مراحل و الزامات قانونی ضروری است. این مراحل عبارتند از:
درخواست رسمی:
مالک زمین باید درخواست رسمی خود را به شهرداری یا نهاد مربوطه ارائه دهد. این درخواست باید شامل توضیحات کامل درباره نوع و هدف تغییر کاربری باشد.
ارائه مدارک:
متقاضی باید مدارک لازم شامل سند مالکیت، نقشههای زمین، و مطالعات اولیه زیستمحیطی و اقتصادی را ارائه دهد.
پرداخت هزینهها:
پرداخت هزینههای مرتبط با بررسی و ارزیابی درخواست نیز بخشی از فرایند است.
💠 مطلب مرتبط: مشاغلی که مجوز فعالیت در املاک مسکونی موقعیت تجاری دارند 💠
مراحل تغییر کاربری زمین به مسکونی مشروط
تغییر کاربری زمین به مسکونی مشروط به طی کردن مراحل مشخص و پیچیدهای است. این مراحل شامل موارد زیر است:
-
ثبت درخواست: ثبت درخواست تغییر کاربری نزد نهادهای ذیصلاح.
-
بررسی مقدماتی: بررسی اولیه درخواست و مطابقت آن با طرحهای جامع و تفصیلی شهری.
-
ارزیابی زیستمحیطی و اجتماعی: انجام مطالعات لازم برای بررسی تأثیرات زیستمحیطی و اجتماعی.
-
کسب مجوزها: اخذ مجوزهای لازم از نهادهای مختلف.
-
پرداخت هزینهها: پرداخت هزینههای مرتبط با فرایند تغییر کاربری.
هزینه تغییر کاربری زمین کشاورزی به صنعتی
هزینه تغییر کاربری زمین کشاورزی به صنعتی ممکن است بر اساس معیارهای مختلفی محاسبه شود. این معیارها شامل هزینههای اداری، هزینههای ارزیابی زیستمحیطی و اجتماعی، و هزینههای مرتبط با تهیه و ارائه مدارک مورد نیاز میشود.
هزینههای اداری:
این هزینهها شامل هزینههای ثبت درخواست و بررسی مدارک توسط نهادهای مربوطه میباشد.
هزینههای ارزیابی:
هزینههای مربوط به مطالعات و ارزیابیهای زیستمحیطی و اجتماعی.
هزینههای تهیه مدارک:
شامل هزینههای تهیه نقشههای زمین، سند مالکیت و سایر مدارک مورد نیاز.
محاسبه هزینه تغییر کاربری زمین بر اساس موارد فوق و شرایط خاص هر پروژه متفاوت است و باید توسط نهادهای ذیربط تعیین شود.
کدام مرجع برای پس گرفتن زمین صالح است؟
برای پس گرفتن زمین از سازمان منابع طبیعی باید در مرجع صالح طرح دعوی کرد. قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع مرجع صالح برای تشخیص اراضی ملی از مستثنیات را کمیسیون ماده 56 دانسته است. اگر این کمیسیون رایی مبنی بر ملی بودن یک زمین صادر کند، این رای قطعی است. اگر کسی به این رای اعتراض دارد باید در همین کمیسیون اعتراض خود را مطرح نموده و اگر اختلاف حل نشد، در دادگستری حل اختلاف انجام میگیرد.
اعضای این کمیسیون متشکل است از:
-
مدیر جهاد کشاورزی
-
رئیس اداره منابع طبیعی
-
نماینده امور اراضی
-
کارشناس جنگل و مرتع
-
یک قاضی دادگستری در مقام قاضی کمیسیون
-
و حسب مورد دو نفر از اعضای شورای اسلامی روستا یا عشایر آن محل
هیئت تشخیص این کمیسیون زیر نظر جهاد کشاورزی و با حضور 5 عضو از 7 عضو رسمیت پیدا میکند. رای صادر شده از سوی این کمیسیون رای در دادگاه بدوی و تجدیدنظر قابل اعتراض است.
مدارک لازم جهت اعتراض به اثبات مالکیت اراضی
اینکه خواهان برای ثابت کردن مالکیت خود نسبت به زمین چه سند و مدرکی ارائه میدهد ممکن است متفاوت باشد. ممکن است او سند مالکیت را مستند دعوی قرار دهد. البته راه دیگری هم وجود دارد این است که اصلاحات اراضی و مستثنیات اراضی ملی و همچنین شهادت شهود را مستند دعوی قرار داد.
علاوه بر مدارک اثبات کننده ملی نبودن زمین، باید نقشه مختصات UTM زمین را هم ارائه نمود. خواهان میتواند از دادگاه بخواهد که کارشناسی را تعیین کند تا این نقشه را تهیه نماید، ولی بهتر است این نقشه را از قبل تهیه و به دادخواست ضمیمه کرد.
به طور کلی برای پس گرفتن زمین از سازمان منابع طبیعی مدارک زیر مورد نیاز است:
-
تكميل فرم مربوط به اعتراض و ارائه آن
-
ارائه مدارک احراز هویت و احراز سمت (وكيل، قائممقام يا نماينده قانونی اصیل)
-
ارائه گواهی انحصاروراثت در صورت ورثهای بودن زمین
-
ارائه مدارک مالكیت مثل سند قباله قدیمی، استشهادیه محلی و اخذ امضای اهالی محل، گرفتن تایید ازشورای محل وروستا
-
ارائه نقشه با مختصات UTM ازمحل زمین
-
و در نهایت پاسخ استعلامات و دیگر مدارک مورد نياز
شرایط و مراحل پسگیری زمین از منابع طبیعی
پسگیری اراضی ملی از اشخاص، موضوعی است که در حقوق زمین و املاک از اهمیت ویژهای برخوردار است. این فرآیند، زمانی مطرح میشود که اراضی متعلق به دولت (منابع طبیعی) به صورت غیرقانونی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی تصرف شده باشد. برای پسگیری این اراضی، شرایط و مراحل خاصی وجود دارد که در ادامه به آنها پرداخته میشود.
شرایط پسگیری زمین از منابع طبیعی
برای پسگیری زمین از منابع طبیعی، باید شرایط زیر احراز شود:
اثبات دولتی بودن زمین:
سازمانهای دولتی ذیربط مانند سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری موظف هستند با ارائه اسناد و مدارک معتبر، مالکیت دولت بر زمین مورد نظر را ثابت کنند. این اسناد ممکن است شامل اسناد مالکیت، نقشههای هوایی قدیمی، گزارشهای کارشناسی و سایر مدارک مرتبط باشد.
تصرف غیرقانونی:
باید ثابت شود که تصرف زمین توسط شخص یا اشخاصی به صورت غیرقانونی و بدون مجوز قانونی صورت گرفته است. این امر ممکن است با ارائه شهادت شهود، گزارشهای محلی و سایر مدارک اثبات شود.
عدم وجود حق استفاده:
شخصی که زمین را تصرف کرده است، نباید هیچگونه حق قانونی برای استفاده از آن زمین داشته باشد. به عنوان مثال، اگر شخصی به صورت اجارهای از زمین استفاده میکرده است، پس از پایان مدت اجاره، دولت میتواند نسبت به پسگیری زمین اقدام کند.
مراحل پسگیری زمین از منابع طبیعی
پسگیری زمین از منابع طبیعی، معمولاً شامل مراحل زیر است:
تشخیص زمینهای تصرف شده:
سازمانهای دولتی موظف هستند به صورت دورهای نسبت به شناسایی اراضی تصرف شده اقدام کنند.
تهیه گزارش کارشناسی:
پس از شناسایی زمینهای تصرف شده، گزارش کارشناسی در خصوص وضعیت زمین و مالکیت آن تهیه میشود.
تعیین حدود اراضی:
حدود اراضی ملی با دقت تعیین و مشخص میشود.
اخطار به متصرف:
به متصرف زمین اخطار داده میشود تا ظرف مدت مشخصی نسبت به تخلیه زمین اقدام کند.
طرح دعوی در دادگاه:
در صورتی که متصرف به اخطار توجه نکند، دولت میتواند علیه وی در دادگاه طرح دعوی نماید. دادگاه پس از بررسی ادعاهای طرفین و ارائه دلایل، حکم مقتضی را صادر خواهد کرد.
اهمیت پسگیری زمینهای منابع طبیعی
پسگیری زمینهای منابع طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر به حفظ محیط زیست، جلوگیری از تخریب منابع طبیعی، حفظ حقوق دولت و جلوگیری از تصرف غیرقانونی اراضی کمک میکند. همچنین، با پسگیری این اراضی، میتوان از آنها برای مصارف عمومی و توسعه پایدار استفاده کرد.
شکایت از فروشنده زمین منابع طبیعی و لایحه دفاعیه علیه منابع طبیعی: یک تحلیل حقوقی
یکی از چالشهای حقوقی در حوزه املاک، موضوع فروش اراضی منابع طبیعی است. زمانی که فردی متوجه میشود زمینی که خریداری کرده، جزء اراضی منابع طبیعی بوده است، ممکن است به فکر طرح دعوی علیه فروشنده بیافتد. از سوی دیگر، سازمانهای مسئول منابع طبیعی نیز ممکن است علیه اشخاصی که به صورت غیرقانونی اراضی ملی را تصرف کردهاند، اقدام قانونی انجام دهند. در این شرایط، نگارش یک لایحه دفاعیه قوی برای طرفین دعوی از اهمیت بالایی برخوردار است.
شکایت از فروشنده زمین منابع طبیعی
در صورتی که فردی متوجه شود زمینی که خریداری کرده، جزء اراضی منابع طبیعی بوده است، میتواند علیه فروشنده به دادگاه مراجعه کند. در اینگونه دعاوی، خریدار میتواند مطالبه خسارت معادل مبلغ پرداختی و همچنین خسارات ناشی از عدم امکان استفاده از زمین را داشته باشد. برای اثبات ادعای خود، خریدار باید مدارک کافی مبنی بر دولتی بودن زمین را ارائه دهد. این مدارک میتواند شامل گواهی عدم خلاف از منابع طبیعی، نقشههای هوایی، و شهادت شهود باشد.
نمونه لایحه دفاعیه علیه منابع طبیعی
در مواردی که سازمانهای مسئول منابع طبیعی علیه اشخاصی که به صورت غیرقانونی اراضی ملی را تصرف کردهاند، طرح دعوی میکنند، این اشخاص میتوانند با ارائه لایحه دفاعیه از خود دفاع کنند. در این لایحه، باید دلایل و مستندات کافی برای اثبات ادعای مالکیت یا حق استفاده از زمین ارائه شود. برخی از دفاعیات رایج در اینگونه دعاوی عبارتند از:
-
سابقه تاریخی تصرف: ادعای اینکه تصرف زمین از مدتها قبل و قبل از تصویب قوانین مربوط به منابع طبیعی صورت گرفته است.
-
احیای زمین موات: ادعای اینکه زمین مورد نظر قبلاً متروکه بوده و توسط متصرف احیا شده است.
-
اشتباه در تعیین حدود اراضی: ادعای اینکه به دلیل اشتباه در تعیین حدود اراضی، بخشی از زمینهای ملی به اشتباه در اختیار متصرف قرار گرفته است.
-
وجود اسناد مالکیت: ارائه اسناد مالکیت یا سایر مدارک که نشاندهنده مالکیت متصرف بر زمین باشد.
نکات مهم در دعاوی مربوط به اراضی منابع طبیعی
-
اهمیت مشاوره حقوقی: به دلیل پیچیدگی قوانین و مقررات مربوط به اراضی منابع طبیعی، توصیه میشود که قبل از هرگونه اقدامی، با یک وکیل متخصص در این زمینه مشورت کنید.
-
جمعآوری مدارک: جمعآوری تمامی مدارک و مستندات مربوط به پرونده از اهمیت بالایی برخوردار است.
-
توجه به مهلتهای قانونی: باید به مهلتهای قانونی برای طرح دعوی و ارائه دفاعیات توجه شود.
-
کارشناسی زمین: در بسیاری از موارد، دادگاه برای تعیین وضعیت زمین و مالکیت آن، به کارشناسی زمین نیاز دارد.