رابطه مقعدی به تنهایی دلیل مستقیمی برای طلاق نیست، اما اگر این نوع رابطه سبب «عسر و حرج» (سختی و مشقت غیرقابل تحمل) برای یکی از زوجین، به خصوص زن، شود و عدم رضایت او در این نوع ارتباط جنسی اثبات گردد، دادگاه میتواند حکم طلاق را صادر کند. در حقیقت، قانون به خودی خود این عمل را دلیلی برای جدایی نمی‌داند، بلکه پیامدهای آزاردهنده و اجباری بودن آن است که مسیر قانونی طلاق را برای زن هموار می‌سازد. در چنین شرایطی، زن میتواند با اثبات این موضوع که ادامه زندگی مشترک برای او غیرقابل تحمل شده است، درخواست طلاق دهد.
بیشتر بخوانید: گناه عدم تمکین زن از شوهر
آیا رابطه از پشت باعث طلاق میشود؟
برای پاسخ به این پرسش، باید موضوع را از دو دیدگاه شرعی و قانونی بررسی کرد. از منظر شرعی، بسیاری از فقهای شیعه، رابطه مقعدی را حتی با رضایت زن، عملی مکروه (ناپسند) می‌دانند. اگر این رابطه بدون رضایت زن انجام شود، نظر اکثر مراجع بر حرام بودن آن است و حتی در برخی موارد، برای مرد دیه نیز تعیین میشود. این دیدگاه نشان می‌دهد که رضایت زن در چهارچوب روابط زناشویی از اهمیت بالایی برخوردار است.
از جنبه قانونی، هرچند در قوانین ایران ماده‌ای مشخص که صرفا به طلاق به دلیل رابطه مقعدی اشاره کند وجود ندارد، اما این موضوع میتواند تحت عنوان «همسرآزاری» و مصداقی از «عسر و حرج» قرار گیرد. بر اساس ماده ۱۱۰۳ قانون مدنی، زن و شوهر به حسن معاشرت با یکدیگر مکلف هستند. اصرار مرد به برقراری رابطه‌ای که زن از آن رضایت ندارد و برای او آزار جسمی یا روحی به همراه دارد، نقض آشکار این ماده است و به زن این حق را می‌دهد که برای رهایی از این شرایط، به دادگاه مراجعه کند.
حکم قانونی رابطه از پشت با همسر
حکم قانونی رابطه مقعدی میان زن و شوهر، به طور کامل به رضایت زن وابسته است. این موضوع را میتوان در دو حالت جداگانه تحلیل کرد:
-
رابطه با رضایت زن: اگر زن با میل و رضایت کامل خود به این نوع رابطه تن دهد، از نظر قانونی جرمی رخ نداده است و شکایتی قابل طرح نیست. با این حال، حتی در این حالت نیز از دیدگاه شرعی، بسیاری از مراجع تقلید این عمل را دارای کراهت شدید می‌دانند و توصیه به پرهیز از آن دارند.
-
رابطه بدون رضایت زن: چنانچه مرد، همسر خود را مجبور به برقراری رابطه مقعدی کند، این عمل مصداق بارز ظلم و اجحاف است. در این شرایط، زن میتواند به استناد ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی درخواست طلاق کند. این ماده به صراحت بیان می‌کند که اگر ادامه زندگی مشترک برای زن همراه با سختی و مشقت غیرقابل تحمل (عسر و حرج) باشد، او میتواند از دادگاه تقاضای طلاق کند. دادگاه پس از بررسی شواهد و احراز شرایط، میتواند مرد را مجبور به طلاق کند.
اثبات عدم رضایت در دادگاه اهمیت زیادی دارد. زن باید بتواند با ارائه شواهدی مانند گواهی پزشکی قانونی مبنی بر آسیب‌های جسمی، شهادت شهود (در صورت امکان) یا هر مدرک دیگری، به قاضی ثابت کند که این رابطه برخلاف میل او بوده و سلامت جسمی و روانی‌اش را به خطر انداخته است.
پیامدهای پزشکی و روانی
تکرار رابطه مقعدی، به ویژه اگر بدون رضایت باشد، میتواند آسیب‌های جدی به همراه داشته باشد. از نظر پزشکی، این عمل خطر بیماری‌های عفونی، آسیب به دریچه‌های مقعدی و مشکلات گوارشی را افزایش می‌دهد. از نظر روانی نیز، تحمیل چنین رابطه‌ای به زن میتواند به احساس تحقیر، افسردگی، اضطراب و کاهش شدید صمیمیت عاطفی منجر شود که خود این موارد، پایه‌های زندگی مشترک را سست می‌کند.
حکم رابطه از پشت در دوران عقد
از نظر بسیاری از فقهای شیعه، برقراری رابطه جنسی کامل، از جمله رابطه مقعدی، در دوران عقد (فاصله میان خواندن صیغه عقد تا شروع زندگی مشترک) حرام است و احتیاط واجب در ترک آن است. این دیدگاه بر حفظ حریم‌ها و آمادگی تدریجی زوجین برای شروع زندگی کامل استوار است. انجام این عمل در هر حالتی، سبب وجوب غسل جنابت بر هر دو طرف میشود. علاوه بر جنبه شرعی، از دیدگاه پزشکی نیز این رابطه به دلیل آسیب‌های احتمالی توصیه نمی‌شود و بهتر است زوجین تا زمان شروع رسمی زندگی مشترک از آن خودداری کنند.
حکم رابطه از پشت با نامحرم
رابطه مقعدی با فردی غیر از همسر شرعی (نامحرم)، از نظر قوانین ایران یک جرم سنگین به حساب میآید. این عمل بسته به شرایط، میتواند تحت عنوان «زنا» یا «لواط» بررسی شود که هرکدام مجازات‌های حدی و مشخص خود را در قانون مجازات اسلامی دارند. اگر این رابطه با زور و اجبار صورت گیرد، جرم «تجاوز به عنف» محقق میشود که مجازات آن بسیار شدید و شامل اعدام است. حتی اگر این رابطه با رضایت طرفین باشد، همچنان جرم تلقی شده و مجازات شلاق را به دنبال خواهد داشت.
سخن پایانی
همان‌طور که بررسی شد، رابطه مقعدی به خودی خود موجب طلاق نیست، اما اگر بدون رضایت زن و به شکل آزاردهنده باشد، یکی از مصادیق روشن «عسر و حرج» است که به زن حق درخواست طلاق می‌دهد. موضوع اصلی در این مسئله، رضایت و احترام متقابل در روابط زناشویی است. مسائل شرعی نیز عموما این عمل را ناپسند دانسته و در صورت عدم رضایت زن، آن را حرام می‌دانند.
مواجهه با چنین مشکلاتی در زندگی مشترک میتواند بسیار پیچیده و فرسایشی باشد. دریافت مشاوره حقوقی دقیق و تخصصی در این مسیر بسیار مهم است. سایت حقوقی وکیل‌وند با بهره‌گیری از وکلای متخصص در حوزه خانواده، آماده است تا شما را در تمامی مراحل قانونی، از مشاوره اولیه تا پیگیری پرونده در دادگاه، همراهی کند و به شما در دستیابی به حقوقتان یاری رساند.
