حضانت دختر بعد از 9 سالگی با کیست؟

یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین موضوعات پس از جدایی والدین، سرنوشت نگهداری و سرپرستی فرزندان است. قانون برای حمایت از کودکان، قواعد مشخصی را تعیین کرده است. طبق قانون مدنی، نگهداری از فرزند دختر تا پایان هفت سالگی به مادر سپرده می‌شود. اما سوال اصلی اینجاست که پس از این سن، مسئولیت دختر به چه کسی واگذار خواهد شد؟ پاسخ قطعی این است که پس از هفت سالگی، اولویت نگهداری از فرزند دختر به پدر داده می‌شود، اما این یک قاعده مطلق نیست. دادگاه همیشه یک اصل مهم‌تر را در نظر می‌گیرد و آن «مصلحت کودک» است.

بیشتر بخوانید: گرفتن حضانت فرزند از مادر

حضانت دختر از سن 7 تا 9 سالگی

دوره سنی بین هفت تا نه سالگی برای دختران یک بازه زمانی بسیار مهم و مشخص در قانون حضانت است. با تمام شدن هفت سالگی، اولویت قانونی برای نگهداری از دختر به پدر می‌رسد. این مسئولیت تا رسیدن دختر به سن بلوغ شرعی، یعنی نه سال تمام قمری، ادامه پیدا می‌کند.
در این دوره دو ساله، پدر مسئول اصلی نگهداری، تربیت و تأمین نیازهای فرزند دختر است. با این حال، حتی در این دوره نیز اصل «مصلحت کودک» حاکم است. اگر مادر بتواند در دادگاه ثابت کند که پدر صلاحیت لازم برای نگهداری از دختر را ندارد یا زندگی با پدر به سلامت جسمی و روحی فرزند آسیب می‌زند، می‌تواند درخواست ادامه حضانت خود را مطرح کند و دادگاه پس از بررسی دلایل و شواهد، مانند اثبات عدم صلاحیت اخلاقی پدر، اعتیاد، یا ناتوانی در مراقبت، می‌تواند حضانت را از پدر بگیرد و به مادر واگذار کند.
نکته بسیار مهم دیگر این است که پس از رسیدن دختر به سن نه سالگی، او از نظر قانونی به بلوغ رسیده است و دیگر تحت شمول قوانین حضانت قرار نمی‌گیرد. در این مرحله، خود دختر این حق را پیدا می‌کند که انتخاب کند می‌خواهد با کدام‌یک از والدینش زندگی کند. البته دادگاه همچنان بر این انتخاب نظارت دارد تا اطمینان حاصل کند که تصمیم دختر تحت فشار نبوده و به صلاح اوست.

گرفتن وکیل حضانت برای طی کردن مسیر قانونی و پیچیده گرفتن حضانت فرزند، به‌ویژه در بازه سنی حساس ۷ تا ۹ سالگی دختران، بسیار کمک‌کننده خواهد بود.

تکلیف حضانت دختر پس از 9 سالگی

بر اساس قانون، حضانت فرزند دختر تا سن هفت سالگی با مادر و از هفت تا نه سالگی بر عهده پدر است. اما پرسش اساسی این است که پس از ۹ سالگی، وضعیت نگهداری و حضانت دختر چگونه تعیین می‌شود؟

پاسخ به این پرسش در یک اصل قانونی کلیدی نهفته است: مفهوم حقوقی «حضانت» صرفاً تا رسیدن فرزند به سن بلوغ اعتبار دارد. به عبارت دیگر، زمانی که فرزند (اعم از پسر یا دختر) به سن شرعی بلوغ می‌رسد، دوره حضانت والدین بر او خاتمه می‌یابد.

طبق مقررات فعلی، سن بلوغ برای دختران، ۹ سال تمام قمری در نظر گرفته شده است. با رسیدن دختر به این سن، او از وضعیت «تحت حضانت» خارج می‌شود. پیامد قانونی این امر آن است که دختر نوجوان، خود این حق را به دست می‌آورد که انتخاب کند می‌خواهد با کدام یک از والدینش (پدر یا مادر) زندگی کند.

با توجه به این موضوع، گاهی مشاهده می‌شود که یکی از والدین برای گرفتن «حضانت» فرزند دخترِ مثلاً دوازده ساله خود اقدام می‌کند. چنین اقدامی از منظر حقوقی صحیح نیست، زیرا پس از ۹ سالگی، دیگر موضوعی به نام «حضانت» قانونی وجود ندارد که نیاز به پیگیری یا حکم دادگاه داشته باشد و این خودِ فرزند است که تصمیم‌گیرنده نهایی برای محل زندگی‌اش است.

نکته بسیار مهمی که نباید نادیده گرفته شود، تفکیک میان حق انتخاب محل زندگی و مسئولیت مالی است. حتی اگر دختر پس از ۹ سالگی تصمیم بگیرد که با مادرش زندگی کند، این انتخاب به هیچ عنوان مسئولیت پدر در قبال پرداخت نفقه را از بین نمی‌برد. پدر همچنان موظف به تأمین کامل مخارج و نفقه فرزند دختر خود تا زمان ازدواج او خواهد بود، صرف نظر از اینکه با کدام والد زندگی می‌کند.

برای اطلاع از آخرین قوانین مربوط به حضانت مطلب قانون جدید حضانت فرزند دختر را حتما مطالعه کنید. 

 شرایط گرفتن حضانت دختر

هر یک از والدین که بخواهد مسئولیت نگهداری از فرزند دختر را بر عهده بگیرد، باید شرایط خاصی داشته باشد. دادگاه این شرایط را به دقت بررسی می‌کند تا مطمئن شود که سلامت و آینده کودک به خطر نمی‌افتد. این شرایط تنها به توانایی مالی محدود نمی‌شود و جنبه‌های گوناگون شخصیتی و رفتاری والدین را در بر می‌گیرد. در ادامه مهم‌ترین این موارد توضیح داده شده است:
صلاحیت اخلاقی:
والدین باید از نظر اخلاقی شایستگی لازم را برای تربیت فرزند داشته باشند. مواردی مانند اعتیاد زیان‌آور به الکل یا مواد مخدر، فساد اخلاقی، و داشتن سوء پیشینه کیفری موثر می‌تواند باعث شود دادگاه فرد را برای نگهداری از کودک فاقد صلاحیت بداند.
سلامت جسمی و روانی:
 توانایی جسمی و سلامت روانی والدین برای نگهداری از کودک یک شرط اساسی است. اگر یکی از والدین دچار بیماری روانی شدید یا بیماری واگیردار سختی باشد که سلامت کودک را تهدید کند، ممکن است دادگاه حضانت را به او ندهد.
توانایی در تأمین نیازهای کودک:
هرچند پرداخت هزینه‌های زندگی فرزند (نفقه) در هر صورت به عهده پدر است، اما والدی که سرپرستی را بر عهده می‌گیرد باید توانایی عملی برای مراقبت از کودک را داشته باشد. این شامل اختصاص زمان کافی برای کودک، رسیدگی به امور تحصیلی و تربیتی او و ایجاد یک محیط امن و آرام برای زندگی است.
عدم ازدواج مجدد مادر (در شرایط خاص):
در گذشته، ازدواج مجدد مادر به طور خودکار باعث می‌شد حضانت از او گرفته شود. اما طبق قوانین جدید، صرف ازدواج مجدد باعث سلب حضانت نمی‌شود. دادگاه ابتدا بررسی می‌کند که آیا این ازدواج جدید به مصلحت کودک آسیب می‌زند یا خیر. اگر قاضی تشخیص دهد که زندگی با همسر جدید مادر برای کودک زیان‌آور است، ممکن است حضانت را به پدر واگذار کند.
اگر والدی که حضانت را بر عهده دارد، هر یک از این شرایط را از دست بدهد، طرف مقابل می‌تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه دلایل و مدارک، درخواست سلب حضانت از او و واگذاری آن به خود را ثبت کند.

نگاهی جامع به حضانت فرزند دختر

موضوع حضانت فرزند دختر پس از سن بلوغ یکی از پیچیده‌ترین مسائل حقوق خانواده است که به طور مستقیم با آینده و سلامت روانی کودک در ارتباط است. قانون تا هفت سالگی اولویت را به مادر می‌دهد و پس از آن تا سن نه سالگی، این اولویت به پدر منتقل می‌شود. با این حال، حرف آخر را همیشه «مصلحت کودک» می‌زند و دادگاه در صورت وجود اختلاف، با در نظر گرفتن تمام شرایط، تصمیم‌گیری می‌کند. پس از نه سالگی نیز این خود دختر است که انتخاب می‌کند با چه کسی زندگی کند.

با توجه به حساسیت این موضوع، دریافت مشاوره از متخصصان حقوقی و استفاده از یک وکیل حضانت می‌تواند به شما در درک بهتر قوانین و دفاع از حقوق خود و فرزندتان کمک کند. مجموعه حقوقی وکیل‌وند با بهره‌گیری از وکلای متخصص در حوزه خانواده، آماده است تا شما را در تمام مراحل قانونی مربوط به حضانت همراهی کند و مسیر دستیابی به بهترین نتیجه را برای شما هموار سازد.