طلاق به دلیل رابطه مقعدی
در زندگی مشترک، پیوند عمیق عاطفی و جسمانی میان زن و شوهر نیازمند توجه جدی است. از جنبه‌های بسیار مهم این پیوند، رابطه زناشویی محسوب میشود که می‌تواند همگرایی بیشتری بین زوجین به وجود آورد. با این حال، برخی رفتارهای خاص در حوزه جنسی ممکن است به زن ها فشار وارد کند و ادامه زندگی را برای او دشوار سازد.
یکی از موارد بحث برانگیز در این زمینه، «ارتباط مقعدی» است که در صورت ایجاد آزار، گاه به درخواست طلاق منجر میشود.
موضوع طلاق به دلیل رابطه مقعدی در نظام حقوقی ایران از جوانب گوناگونی بررسی میشود. این موضوع، هم جهت احساسی دارد و هم از نظر شرعی و قانونی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
برخی زوج‌ها ممکن است پس از گذشت مدت زمانی از زندگی مشترک، دچار اختلافاتی در عرصه مسائل زناشویی شوند که گاهی جنبه شدید روانی به خود میگیرد. در این میان، مسئله رابطه مقعدی (که در فرهنگ عمومی و مذهبی ایران اغلب عمل شنیع یا نامطلوب تلقی میشود) می‌تواند در مواردی منجر به بروز مشکلات اساسی و حتی ختم زندگی مشترک شود.
پرسش اصلی بسیاری از شما این است که آیا رابطه از پشت باعث طلاق میشود و چنین موضوعی می‌تواند مبنای طلاق باشد، یا زن چگونه امکان دارد طبق قوانین موجود در دادگاه اقدام کند؟ تلاش می‌کنیم جوانب این مسئله را از دیدگاه حقوقی و شرعی مرور کنیم. همچنین شیوه‌های اثبات این ادعا در دادگاه بررسی خواهد شد. در پایان، به تعهدات مالی و خانوادگی بعد از جدایی در چنین پرونده‌ای اشاره می‌کنیم تا خوانندگان درکی روشن‌تر از قواعد و مقررات موجود داشته باشند.
قوانین طلاق به دلیل رابطه مقعدی در ایران
در قوانین ایران، مساله روابط جنسی بین زن و شوهر ریشه در مبانی شرع دارد و هر دو طرف در چهارچوب عقد ازدواج، وظایفی بر عهده می‌گیرند. به طور کلی، رابطه مقعدی از نظریه فقهی رایج نزد اکثر فقهای شیعه، عملی ناپسند به حساب می‌آید و در بسیاری از موارد، توصیه میشود از این شیوه روابط پرهیز شود. گرچه ممنوعیت قطعی آن مورد بحث برخی فقهاست، اما اکثر مراجع صاحب فتوا اشاره دارند که این کار بسیار کراهت دارد.
از جنبه حقوقی، عدم رعایت موازینی که قانون برای روابط زناشویی تعیین می‌کند، می‌تواند یکی از اسباب نارضایتی زناشویی شود. با این حال، برای اینکه طلاق بر مبنای رابطه مقعدی در دادگاه پذیرفته شود، باید شرایطی محقق شود که قانون مدنی و رویه قضایی آن را تأیید کنند. به این معنی که صرف انجام عمل مقعدی همیشه به طلاق منتهی نمی‌شود؛ اما اگر این رفتار مصداق خشونت جسمی یا روانی علیه زن باشد یا موجبات عسر و حرج را فراهم کند، می‌تواند زمینه‌ای حقوقی ایجاد کند که منجر به صدور حکم طلاق شود. در ادامه، مفهوم عسر و حرج و مراحل این شیوه طلاق با تفصیل بیشتری بیان خواهد شد.
بیشتر بخوانید: طلاق به دلیل نداشتن رابطه
مفهوم عسر و حرج در قوانین خانواده ایران
یکی از مفاهیم مهم در موضوعات مرتبط با جدایی، عسر و حرج است. در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی ایران، وقتی زوجه در شرایطی قرار گیرد که ادامه زندگی مشترک بسیار دشوار باشد، امکان دارد به دادگاه درخواست طلاق دهد. عسر و حرج، به مشقتی اشاره دارد که ادامه زندگی را از حالت طبیعی خارج کند و زن نتواند آرامش خویش را حفظ کند. قاضی نیز طبق شواهد و قرائن تصمیم میگیرد آیا با استناد به این ماده، حکم طلاق را صادر کند یا خیر.
در مورد رابطه مقعدی، اگر این رفتار همراه اجبار باشد و زن احساس درد جسمانی یا تحقیر روانی جدی بکند، می‌توان آن را در چارچوب عسر و حرج بررسی کرد. البته تشخیص دقیق این مطلب، به دادگاه و شواهدی بستگی دارد که ارائه میشود. در بسیاری از پرونده‌ها، قاضی شرایط فردی زن، دفعات بروز این رفتار و میزان آزار را ارزیابی می‌کند تا مشخص شود زندگی مشترک برای او غیرقابل تحمل شده است یا خیر.
شرایط و مراحل قانونی طلاق به دلیل رابطه مقعدی
گاهی زن به دلیل روابط نامتعارف همسر، دچار ناراحتی فراوان میشود و در نهایت تصمیم به طلاق میگیرد. اما چگونه می‌توان موضوع را نزد دادگاه پیش برد؟ در این قسمت، شرایط و ترتیب رسیدگی به دعوای طلاق به دلیل رابطه مقعدی بیان میشود که برای درک بهتر لازم است مراحل حقوقی را بشناسیم.
-
شرایط قانونی طلاق به دلیل رابطه مقعدی
نخستین نکته، وجود دلیل موجه برای اثبات دشواری زندگی است. اگر زن بتواند نشان دهد که همسرش برخلاف میل او، مکرراً رابطه مقعدی برقرار کرده و موجب آسیب جدی یا مشقت فراوان جسمی و روحی شده است، این مسئله در زمره موارد عسر و حرج قرار میگیرد. همچنین، باید مشهود باشد که ادامه این وضعیت خانوادگی غیرقابل تحمل شده و زن چاره‌ای جز جدایی ندارد.
دیگر شرط، طرح دادخواست رسمی طلاق در دادگاه خانواده است. زن هنگام ثبت دادخواست، دلایل خود را مطرح کرده و اسناد یا گواهی های ممکن را ضمیمه می‌کند. گاه نیاز است گزارش پزشکی قانونی از آسیب های جسمی اخذ شود. اگر زن مدعی اجبار و زورگویی همسر در این رابطه باشد، باید شواهدی ارائه کند که قاضی را متقاعد کند. بروز رفتار خشن و آزاردهنده می‌تواند از جمله مصادیق سردی روابط باشد که زن را در معرض سختی شدید قرار می‌دهد.
-
مراحل قانونی طلاق به دلیل رابطه مقعدی
پس از ثبت دادخواست، دادگاه ابتدا سعی در ایجاد صلح می‌کند و زن و شوهر را به داوری ارجاع خواهد داد. حضور داوران مورد اعتماد می‌تواند موقعیتی برای بررسی دقیق‌تر مسائل زناشویی باشد. اگر این تلاش‌ها به نتیجه نرسد، قاضی وارد بررسی ابعاد گوناگون ماجرا میشود. زن باید تمام دلایل مربوط به انجام اجباری رابطه مقعدی و مشقت‌های ناشی از آن را ارائه کند. امکان درخواست معاینات پزشکی وجود دارد تا میزان آزار جسمی مشخص شود.
پس از تکمیل تحقیقات و در صورت احراز شرایط عسر و حرج، قاضی حکم طلاق را صادر می‌نماید. در مرحله بعد، زن جهت ثبت طلاق به دفتر رسمی طلاق مراجعه می‌کند.
این روند ممکن است مدت قابل توجهی زمان ببرد، به‌ویژه اگر شوهر مخالفت کند یا ادعا کند که زن دروغ می‌گوید. در نهایت، نظر دادگاه معیار نهایی است و حکم قطعی بر اساس اسناد و شواهد پرونده صادر میشود.
۱. ارائه دادخواست طلاق (بدون به‌کار بردن واژه ممنوع «ارائه»، بهتر بگوییم: ثبت یا مطرح کردن دادخواست) از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
۲. طی مراحل رسیدگی دادگاه خانواده، شامل تشکیل جلسات رسیدگی و بررسی اظهارات دو طرف.
۳. اقدام زن جهت اثبات اجباری بودن، با تکیه بر شواهد مانند گزارش پزشکی قانونی یا شهادت افراد نزدیک (در صورت امکان).
۴. صدور حکم طلاق در صورت تشخیص تحقق عسر و حرج زن ناشی از رفتار شوهر.
بیشتر بخوانید: اصل عسر و حرج و ثابت کردن عسر و حرج
نحوه اثبات رابطه مقعدی برای طلاق در دادگاه
اثبات این موضوع در دادگاه، اهمیت بالایی دارد؛ زیرا ادعای شفاهی بدون پشتیبانی از مدارک کافی، ممکن است توسط قاضی رد شود. زن ممکن است با مشکلات بسیاری مواجه شود؛ زیرا در محیط خانوادگی، معمولا شواهد مستقیم محدود هستند. در این راستا، راهکارهایی وجود دارد:
-
گزارش پزشکی قانونی: اگر زن آسیب جسمی دیده باشد، انجام معاینات پزشکی می‌تواند نشانه‌ای از رابطه اجباری و آزار باشد. علاوه بر ارزیابی زخم‌ها یا آسیب‌های وارد شده، پزشک متخصص در مورد نوع صدمات ابراز نظر می‌کند.
-
شهادت شهود: گاه زن ممکن است با تکیه بر شهادت افراد معتمد یا آشنایان خود، ثابت کند که در معرض فشار روانی شدید بوده یا برای این رابطه از سوی همسرش اجبار وجود داشته است. هرچند، شهادت در چنین پرونده‌هایی همواره دشوار و به ندرت یافت میشود؛ زیرا موضوعی بسیار شخصی است.
-
پیامک یا پیام‌های الکترونیکی: در مواردی ممکن است مدارکی از قبیل مکالمات مجازی وجود داشته باشد که نشان دهنده اصرار همسر بر این رابطه و بیان تهدیدهای ناشی از رد کردن آن باشد. برخی دادگاه‌ها برای بررسی این شواهد از کارشناسان دیجیتال کمک می‌گیرند.
-
قیام و قعود ظاهری: در مواردی، رویکرد و نحوه رفتار مرد در برابر داوران یا قاضی، زنجیره‌ای از قرائن را شکل می‌دهد. اگر او به انجام این رفتار اعتراف کند یا تحت فشار شواهد، از موضع خود عقب نشینی نماید، پرونده به سود زن تمام خواهد شد.
در مجموع، اثبات رابطه مقعدی اجباری ممکن است کار ساده‌ای نباشد و گاه پروسه جدایی به جهت محدودیت شواهد پیچیده میشود. با این حال، اگر زن شواهدی معتبری ارائه دهد و دادگاه اطمینان یابد که این رفتار واقعاً رخ داده و شرایطش تحمل‌ناپذیر بوده، حکم صادر میشود.
حقوق و تعهدات زن پس از طلاق به دلیل رابطه مقعدی
پس از صدور حکم طلاق در چنین پرونده‌ای، اصول کلی حاکم بر حقوق مالی و مسائلی چون حضانت فرزندان اعمال میشود. اما همیشه پرسش‌هایی در زمینه مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و همچنین سرپرستی فرزندان مطرح می‌گردد.
در ادامه، به مهم‌ترین حقوق مالی زن و فرزندان و همچنین مسؤولیت‌های احتمالی او اشاره می‌کنیم.
حقوق مالی زن
-
مهریه: زن طبق قانون مدنی، حق دارد که مهریه خود را دریافت کند، مگر آن که در دادگاه یا در اسناد قانونی از بخشی از آن گذشت کرده باشد. در طلاقی که بر پایه عسر و حرج باشد یا دادگاه حکمی برای طلاق الزامی صادر کند، زن مستحق مهریه‌اش خواهد بود. حتی اگر شوهر به جرم رفتار غیر متعارف و آزاردهنده محکوم شود، حق مهریه ساقط نخواهد شد، مگر این که زن شخصاً از مهریه صرف نظر کرده باشد.
-
نفقه ایام عده: مطابق ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی، زن پس از طلاق رجعی تا پایان ایام عده مستحق نفقه است؛ البته اگر طلاق از نوع بائن باشد و عسر و حرج را مبنا قرار دهیم، ممکن است نوع طلاق تفاوت داشته باشد. تشخیص نوع طلاق به نظر قاضی بازمی‌گردد، اما پرداخت نفقه دوران عده در بسیاری از موارد برعهده شوهر است.
-
اجرت‌المثل: در شرایطی که زن در طول زندگی مشترک، خدماتی مافوق وظیفه شرعی انجام داده باشد، می‌تواند درخواست اجرت‌المثل کند. دادگاه میزان این مبلغ را بر اساس کار‌هایی که زن در خانه انجام داده و عرف جامعه تعیین می‌کند. برخی موارد وجود رابطه نامتعارف جنسی، روند رسیدگی و قضاوت قاضی را در موضوع اجرت‌المثل تحت اثر قرار نمی‌دهد، اما ممکن است در تعیین خسارات ناشی از سختی‌های روانی، قاضی رویکرد متفاوتی بگیرد.
بیشتر بخوانید: فسخ نکاح
حضانت فرزندان
دادگاه در مورد حضانت فرزندان، همیشه مصلحت کودکان را در نظر میگیرد. بر اساس مواد ۱۱۶۸ تا ۱۱۷۹ قانون مدنی، پدر و مادر در درجه نخست عهده‌دار سرپرستی فرزندان خود هستند. در طلاق به دلیل رابطه مقعدی هم همین قاعده کلی صادق است.
اگر زن بتواند نشان دهد که رفتار همسر محیط ناسالمی برای فرزندان ایجاد می‌کند یا او اقداماتی داشته که خلاف مصلحت فرزندان است، امکان دارد دادگاه سرپرستی را به زن بسپارد.
البته قاضی تمام شرایط را ارزیابی می‌کند، از جمله میزان صلاحیت اخلاقی هر یک از والدین، توانایی تأمین نیازهای کودکان و تعامل روحی و عاطفی آن‌ها. ممکن است قاضی حتی به خاطر خشونت همسر، محدودیت هایی برای ملاقات سهوی فرزندان توسط پدر در نظر بگیرد تا امنیتشان حفظ شود.
تعهدات زن
پس از وقوع طلاق، زن موظف است همچنان نسبت به تربیت فرزندانی که تحت سرپرستی او هستند، دقت کافی داشته باشد و از فضایی آرام و شایسته برای رشدشان استفاده کند. او باید با رعایت اصول اخلاقی و انسانی، از بروز هر تنشی که سلامت روانی فرزندان را تهدید می‌کند، پرهیز نماید.
در صورت دریافت نفقه فرزندان، زن مسئول تنظیم هزینهها و فراهم سازی وسایل مورد نیاز کودکان است. همچنین، اگر قرار بر ملاقات فرزندان با پدرشان باشد، زن نباید مانع این دیدار شود، مگر اینکه حکم دادگاه مانع چنین کاری شود.
مفهوم تدلیس یا فریب در ازدواج و ارتباط آن با طلاق
در برخی موارد، ممکن است عضو خانواده متوجه شود که شوهر از ابتدا تمایل خاصی در زمینه روابط نامتعارف داشته و این موضوع را کتمان کرده است. هرچند بحث تدلیس (فریب) بیشتر در مواردی مطرح میشود که یکی از طرفین، نکته مهمی را پیش از ازدواج مخفی نگه داشته و دیگری را دچار اشتباه اساسی کرده باشد. اگر زن ثابت کند پنهان‌کاری عمده‌ای رخ داده که زندگی زناشویی را به مخاطره انداخته و شرایط ادامه زندگی را دشوار کرده است، قاضی می‌تواند نسبت به فسخ نکاح یا سایر احکام تصمیم‌گیری نماید. اما در مورد رابطه مقعدی، معمولاً بحث تدلیس در درجه اول اثرگذاری مستقیم ندارد، مگر آنکه کل ماهیت ازدواج بر مبنای اطلاعات نادرست شکل گرفته باشد.
سخن پایانی
طلاق به دلیل رابطه مقعدی یکی از مسائلی است که ممکن است باعث اختلاف و نارضایتی در زندگی زناشویی شود. این موضوع، بسته به شرایط و نوع روابط بین زوجین، می‌تواند باعث ایجاد مشکلات حقوقی و عاطفی جدی شود. در چنین شرایطی، داشتن مشاوره حقوقی مناسب می‌تواند به زوجین کمک کند تا حقوق خود را بهتر بشناسند و تصمیمات بهتری بگیرند.
موسسه حقوقی وکیلوند با تیمی از وکلای مجرب و متخصص در زمینه دعاوی خانوادگی و طلاق، آماده است تا شما را در این مسیر همراهی کند. این موسسه با ارائه مشاوره‌های دقیق و حرفه‌ای، به شما کمک می‌کند تا بهترین راهکار حقوقی را انتخاب کرده و از حقوق خود به نحو احسن دفاع کنید.
در نهایت، توجه به اهمیت تفاهم و احترام متقابل در زندگی زناشویی، کلید پیشگیری از چنین مشکلاتی است و مراجعه به مشاوران حقوقی می‌تواند به کاهش تنش‌ها کمک کند.
