در این متن می خوانید:
فرجام خواهی
فرجام خواهی چیست؟ فرجامخواهی به عنوان یک راه استثنایی (فوق العاده) برای رسیدگی به شکایات در مسائل حقوقی است و از طریق مقام عالی قضایی کشور ، یعنی دیوان عالی کشور اجرا می شود.
راههای فوق العاده برای طرح شکایت در امور حقوقی شامل اعتراض شخص ثالث، فرجامخواهی و اعاده دادرسی است. طبق قاعده موجود، حکمی که قطعی و لازم الاجرا باشد، غیر قابل تغییر تلقی می شود. با این حال، فرجامخواهی این قانون را به چالش می کشد، زیرا به دنبال فرجامخواهی، منجر به تحمیل شرایط ویژه برای اعمال آن می شود
ماهیت فرجام خواهی :
هدف از فرجامخواهی این است که مشخص شود آیا رای مورد درخواست فرجامی مطابق موازین شرعی و مقررات قانونی است یا خیر. این رسیدگی شکلی توسط دیوان عالی کشور انجام می شود، در حالی که رسیدگی ماهوی توسط دادگاهی که دیوان به آن ارجاع شده است انجام می شود.
آراء قابل فرجام :
فرجامخواهی فقط نسبت به حکم و قراری که از مرجع صالح قضایی صادر شده باشد قابل پیگیری است. از این رو، تمام آرا واجد شرایط فرجام نیستند. در عوض:
الف) آرایی که به دلیل غیرقابل تجدیدنظر بودن قطعی شده است شامل احکام خواسته بیش از 20 میلیون تومانی، احکام مربوط به اصل نکاح، طلاق و نسب و غیره است.
ب) آرایی که از طریق دادگاه تجدیدنظر قطعی شده و همچنان قابل اعتراض فرجامی است، شامل احکامی در مورد اصل نکاح ، طلاق، نسب و سایر موارد است
در موارد قرارها، امکان فرجام خواهی منوط به اصل حکم مورد فرجام است، مانند قرار رد دادخواست صادره از دادگاه تجدیدنظر.
احکام غیرقابل فرجام :
احکام خاصی وجود دارد که نمی تواند مورد فرجامخواهی قرار گیرد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
1. حکمی که در آن هم خواهان و هم خوانده قانون صراحتاً ایشان را از حق فرجامخواهی ساقط کرده است.
2. حکمی که بر اساس اقرار در دادگاه صادر شده است.
3. حکمی که طبق مقررات خاص قانون غیرقابل فرجامخواهی تلقی می شود.
ابرام رای :
«ابرام» به اعتبار رأی فرجامخواهی اشاره دارد که زمانی اتفاق می‌افتد که رأی با رعایت قوانین قابل اجرا و شرایط پرونده مربوطه صادر شود. پس از تایید، پرونده به دادگاهی که ابتدا رای را صادر کرده بود، اعاده می شود.
اشخاص دارای حق فرجامخواهی :
هر کسی این امتیاز را ندارد که از نهاد فرجامخواهی استفاده کند. در عوض، تنها افراد زیر حق فرجام دارند:
الف) طرفین درگیر در دادخواهی و نمایندگان قانونی انها (وکلا)
ب) دادستان کل کشور.
تاثیر درخواست فرجام بر اجرای حکم :
فرجام خواهی از طریق دادخواست با تسلیم آن به دادگاه صادرکننده رأی قطعی اعم از دادگاه بدوی یا تجدیدنظر انجام می شود. در مورد محکومیت‌های غیرمالی نیز در صورت دادن تأمین از سوی محکوم‌علیه، اجرای حکم تا صدور فرجامی به تعویق می‌افتد. اما این امر در مورد محکومیت های مالی صدق نمی کند، زیرا اجرای آنها به هیچ وجه به تأخیر نخواهد افتاد.
مهلت فرجامخواهی :
به فرجام خواه مهلت 20 روزه فرصت داده می شود تا از تاریخ ابلاغ رای صادر با تقدیم دادخواست فرجامخواهی نسبت به رای قطعی اعتراض کند. اما در صورت اقامت شاکی در خارج از ایران، این مهلت تا 2 ماه تمدید می شود.
توجه به این نکته ضروری است که در صورت انقضای مهلت تجدیدنظر و صدور رأی قطعی از سوی دادگاه بدوی، مهلت های مذکور از تاریخ انقضای مهلت تجدیدنظر محاسبه می شود.
مرجع صالح جهت رسیدگی به رای منقوض
به طور کلی، زمانی که تصمیمی (رای) از سوی دیوان عالی کشور نقض می شود، به شعبه دیگری در همان حوزه قضایی دادگاه ارجاع می شود، مگر اینکه رای به دلیل تحقیقات ناقص باطل شده باشد. در چنین مواردی، موضوع برای رسیدگی بیشتر به همان دادگاهی که در اصل تصمیم را صادر کرده است، ارجاع میشود.
رای اصراری چیست ؟
هنگامی که نقض حکم فرجام‌خواسته در دیوان عالی کشور، دادگاه رأیی را صادر می‌کند که به رأی اصلی پایبند بوده و برای آن دلیل ارائه می‌کند، از چنین تصمیمی به عنوان رای اصراری یاد میشود.
فرجام تبعی چیست ؟
فرجام تبعی، زمانی توسط فرجام‌خواه آغاز میشود که به دادخواست فرجامی با درخواست رسیدگی فرجامی که به‌طور خاص به بخشی از تصمیم که برای منافع خود مضر می‌دانند، فرجام تبعی می نامند.
فرجام خواهی از رای دادگاه تجدید نظر
فرجام خواهی به عنوان وسیله ای فوق العاده برای طرح شکایات و اعتراض از احکام دادگاه عمل می کند. این مجوز رجوعی است که در شرایط خاص و در شرایط خاص که توسط قانونگذار تعریف شده است به متقاضی داده می شود. در حالی که درخواست تجدیدنظر به منزله یک شکایت از طریق روال عادی است، به تجدیدنظرخواه این امکان را می دهد که در صورت اتخاذ تصمیم در مرحله اولیه، اعتراض خود را در دادگاه تجدید نظر تسلیم کند.
رسیدگی های فرجامی که در دیوان عالی کشور انجام می شود شکلی می باشد و در درجه اول ماهیت دعوا ندارند. دادگاه به جنبه های ماهوی پرونده نمی پردازد، بلکه بر تایید یا لغو مورد بررسی تمرکز می کند. پس از تصمیم گیری، دیوان عالی کشور پرونده را به مرجع صادر کننده صدور حکم ارجاع می دهد.
از سوی دیگر، رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر ماهوی است. هنگامی که پرونده ای به دادگاه تجدیدنظر ارجاع می شود، رسیدگی دقیق به اصل پرونده را انجام می دهد و بر اساس مطالب ماهوی و ادله ارائه شده رأی صادر می کند.
هنگامی که حکمی از سوی دادگاه بدوی صادر می شود، می توان آن را طی مراحل عادی در دادگاه تجدیدنظر، تجدیدنظر کرد. قانونگذار 20 روز مهلتی برای تجدیدنظرخواهی برای تجدیدنظرخواه در نظر گرفته است که در این مدت می تواند به رأی اعتراض کند. در صورتی که مهلت 20 روزه اولیه بدون ارائه درخواست تجدیدنظر سپری شود، مهلت 20 روزه اضافی برای درخواست تجدیدنظر اعطا می شود. این فرصتی را برای تجدیدنظرخواه فراهم می کند تا از حق تجدیدنظرخواهی خود استفاده کند حتی اگر مهلت اولیه را از دست داده باشد.
در واقع، اگر رأی توسط دادگاه تجدیدنظر صادر شود، مهلت تجدیدنظر عادی اعمال نمی شود. در این گونه موارد، تجدیدنظرخواه باید اعتراض خود را به رای صادره به صورت فوق العاده و به ویژه از طریق فرجام خواهی ابراز کند.
فرجام خواهی کیفری چیست
تمام اطلاعاتی که تاکنون در مورد فرجام خواهی مطرح شده است، مربوط به آراء صادره پرونده های مدنی یا حقوقی است. با این حال، تجدید نظر در امور کیفری دارای ماهیت و رویه های متمایزی است. فرجامخواهی از آراء کیفری نیز در دیوان عالی کشور مطرح می شود، اما در مرجع رسیدگی به اعتراضات در برخی موارد اختلاف وجود دارد. در موضوعات کیفری، اعتراضات مربوط به برخی امور در دادگاه تجدیدنظر رسیدگی می شود، در حالی که اعتراضات مربوط به سایر موارد توسط دیوان عالی کشور رسیدگی می شود. اعتراض مطروحه در دادگاه تجدیدنظر به عنوان، تجدیدنظرخواهی و اعتراض در دیوان عالی کشور به عنوان فرجامخواهی اطلاق می شود.
در واقع، بر خلاف موضوعات مدنی یا حقوقی که در آن رای می‌توان تجدیدنظرخواهی و مشمول فرآیند قابل فرجامخواهی می باشد، رویه‌های اعتراض به احکام کیفری متفاوت است. در حقوق جزا، دو روش متمایز برای اعتراض به این گونه احکام وجود دارد: فرجام خواهی و تجدیدنظرخواهی. این روش ها در مجاورت یکدیگر هستند و عمدتاً از نظر مقام مسئول رسیدگی به آنها متفاوت هستند. در موضوعات کیفری نمی توان به طور همزمان نسبت به همان رأی تجدیدنظرخواهی و فرجامخواهی کرد.
فرجام خواهی طلاق چیست
طبق ماده 367 قانون آیین دادرسی مدنی، طلاق از جمله مواردی است که قابل فرجام خواهی است. حق فرجام خواهی از حقوق ذاتی زوجین تلقی می شود و آنها می توانند ظرف 20 روز پس از تجدید نظر ، دادخواست فرجام خواهی ارائه کنند، مگر اینکه داوطلبانه از این حق چشم پوشی کنند.
در واقع، بنیان خانواده از اهمیت بالایی برخوردار است و تصمیمات مربوط به طلاق می تواند پیامدهای مهم و گسترده ای داشته باشد. برای قوه قضائیه بسیار مهم است که زمان کافی را برای طرف های درگیر در نظر بگیرد تا در رای و تصمیمات خود تجدید نظر کنند. قوه قضاییه با ارائه یک فرصت طولانی برای تجدید نظر در پرونده های طلاق، نیاز به بررسی دقیق شرایط را تشخیص داده و امکان بازنگری و تغییر احتمالی تصمیم اولیه را تشویق می کند.
دادخواست فرجام خواهی در پرونده طلاق از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا نشان دهنده فرصت نهایی برای زوج در فرآیند قضایی است. با توجه به ماهیت حیاتی آن، نوشتن دادخواست فرجام خواهی به مرحله ای مهم تبدیل می شود که تأثیر زیادی بر نتیجه پرونده طلاق دارد. این یک کار پیچیده است که مستلزم مشارکت یک متخصص ماهر است که درک جامعی از مسائل حقوقی، قوانین مربوطه، پیچیدگی‌های مرحله فرجام خواهی و مسائل حقوقی خاص مربوط به طلاق دارد. یک وکیل طلاق متخصص، فردی ایده آل برای این کار است. آنها دارای تخصص، دانش و تجربه لازم برای پیمایش در پیچیدگی های نوشتن یک دادخواست فرجام خواهی قانع کننده برای یک پرونده طلاق هستند. آشنایی آنها با اصول حقوقی، مواد پرونده مربوطه و الزامات خاص مرحله تجدیدنظر، آنها را برای رسیدگی مؤثر به این مسئولیت مجهز می کند. استفاده از خدمات یک وکیل طلاق با صلاحیت تضمین می کند که دادخواست فرجام خواهی به دقت تنظیم شده است، یک پرونده قوی از طرف موکل ارائه می شود و شانس نتیجه مطلوب در روند طلاق را به حداکثر می رساند.
قطعاً تأکید بر این نکته ضروری است که تجربه و تخصص وکیل در نگارش دادخواست فرجام خواهی در پرونده طلاق نقش اساسی در موفقیت احتمالی رأی نهایی دارد. یک وکیل بسیار ماهر و آگاه که به خوبی در قانون طلاق تسلط دارد و تجربه زیادی در رسیدگی به پرونده های مشابه دارد، می تواند شانس شما را برای دستیابی به نتیجه مطلوب به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
نکات مهم فرجام خواهی
در درخواست فرجام خواهی رعایت نکات زیر ضروری است:
· نام کامل: نام و نام خانوادگی شاکی (مشخصات فرجام خواه) را ذکر کنید و همپنین وکیل در صورتی که او دادخواست را ارائه کرده است.
· نام و نام خانوادگی، سایر مشخصات و آدرس فرجام دهنده.( طرف مقابل دعوا)
· حکم یا قراری که از آن درخواست فرجام قامه شده است.
· دادگاه صادر کننده رای.
· تاریخ ابلاغ رای.
· دلایل فرجام خواهی.
ایا فرجام خواهی مانع اجرای حکم است
ویژگی های فرجام خواهی
1- اثر اصلاحی
همانطور که قبلاً ذکر شد، درخواست فرجام خواهی عملکرد اصلاحی ندارد. به عبارت دیگر چنانچه دیوان عالی کشور رای صادره را ابرام نکرده و با آن مخالفت کند، اقدام به صدور رای جدید نخواهد کرد.
2- اثر عدولی
فرآیند فرجام خواهی فاقد ویژگی عدولی است. ویژگی عدولی آن است که دادگاه حکمی صادر کند و متعاقباً تصمیم قبلی خود را تجدید نظر از رای قبلی عدول کند. این ویژگی در واخواهی، اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث وجود دارد. اما از آنجایی که دیوان عالی کشور از صدور رأی منع شده است، از این طریق نمی توان از رأی اولیه عدول کرد.
3- اثر انتقالی
علاوه بر این، فرآیند فرجام خواهی دارای ویژگی انتقال نیست. منظور از ويژگي انتقال، قابليت انتقال پرونده همراه با تمامي جنبه هاي حقوقي و ماهوي آن به مرجع رسیدگی ديگري است. با این حال، هم دیوان عالی کشور و هم دادگاه تجدیدنظر فاقد صلاحیت رسیدگی ماهوی هستند. در نتیجه، از آنجایی که آنها صرفاً جنبه‌های شکلی رای را بررسی میکنند، می‌توان اظهار داشت که فرآیند فرجام خواهی شامل ویژگی انتقال نیست.
4- اثر تعلیقی
چهارمین ویژگی که فرجام خواهی فاقد آن است، اثر تعلیقی است. اثر تعلیق به وضعیتی اطلاق میشود که با درخواست اعتراض در دادگاه بالاتر، اجرای رای دادگاه تالی متوقف میشود. به عنوان مثال، درخواست تجدیدنظر خواهی مانع از اجرای تصمیم تجدیدنظر شده می شود. در حالی که قانونگذار صراحتاً اعلام کرده است که فرجام خواهی موجب توقف اجرای حکم نمی شود، اما استثنائات و مقرراتی وجود دارد که با این امر منافات دارد. به عنوان مثال، ماده 386 قانون آیین دادرسی مدنی یا ماده 22 قانون ثبت اجازه می دهد تا قبل از اجرای حکم، محكوم له و يا محكوم حسب مورد، تأمين گرفته مي‌شود.