حکم بیهوش کردن

بیهوش کردن‌

بیهوش کردن یک موضوع حیاتی در حقوق پزشکی است که به شکل گسترده ای برای انجام عملیات جراحی یا دیگر روش های درمانی استفاده می شود.

به عبارتی دیگه، از منظر حقوقی بیهوشی در همه موارد جایز است، به شرطی که ضرری برای فردی نداشته باشد و به قصد آزار یا اذیت او نباشد. آن ها به این نکته اشاره می‌کنند که بیهوشی می‌تواند در بسیاری از موارد، مانند عمل جراحی یا سایر اقدامات پزشکی، برای تسکین درد و اضطراب بیمار مفید باشد؛ همچنین استدلال می‌کنند که بیهوشی نوعی از اجبار محسوب نمی‌شود، زیرا بیمار رضایت خود را به طور ضمنی یا صریح به انجام عمل داده است.

ولی اگر احتمال داده شود که بیهوشی به صورت عمدی و با وارد کردن ضربه به سر دیگری یا خوراندن داروی بیهوشی به او، به قصد ارتکاب جرمی نظیر سرقت یا تجاوز و مواردی از این دست، نسبت به دیگری اتفاق افتاده است؛ می‌تواند انتها پذیر به جرم کیفری منجر شود. این عمل ممکن است به عنوان یک تجاوز به حریم شخصی و حقوق انسانی شناخته شود و ممکن است با جرایمی مانند آزار و اذیت جسمی یا جرم توهین به حقوق فرد محاکمه شود.

بنابراین در ادامه قصد داریم حکم حقوقی و کیفری بیهوش کردن را بررسی کرده و بگوییم که از لحاظ قانونی، بیهوش کردن بیماران درمان ناپذیر، بیهوشی فرد و رها کردن فرد بیهوش شده، چه مجازاتی دارد و چنانچه فردی در این حالت مرتکب جرمی شود، آیا مجازات خواهد شد یا خیر.

حکم‌ حقوقی بیهوش کردن چیست؟

همانطور که در قسمت قبل گفتیم، بیهوش شدن‌حالتی می باشد که فرد از حوزه آگاهی خود، خارج شده و به یک خواب عمیق، فرو می رود.

قانون مدنی در مورد بیهوش کردن دیگران عموماً چیزی ذکر نکرده است. اما در لا به‌ لای مواد قانون مجازات اسلامی و قانون مدنی، بسته به اعمالی که در شرایط بیهوشی یا بیهوش کردن رخ می‌دهد، تکلیف را مشخص کرده و حکم کیفری بیهوش کردن خود یا دیگری برای ارتکاب جرم را ذکر کرده است. در قسمت بعد به این موضوع خواهیم پرداخت.

در مورد حکم حقوقی بیهوش کردن خود یا دیگری نیز باید گفت که با وجود سکوت قانون‌ گذار، در قانون مدنی و سایر قوانین مرتبط با امور حقوقی، افراد مسئول اعمال خود هستند و نمی‌توانند با بهانه‌ های مختلف به حقوق دیگران لطمه وارد کنند. در حالتی که شخص برای انجام اعمال مجرمانه، خود را بیهوش کند یا به دیگری بسپارد که او را بیهوش کند، مسئول جبران خسارت‌ هایی است که در شرایط بیهوشی ایجاد کرده است.

اما اگر شخصی بدون اراده خود بیهوش شود و قصدی نداشته باشد و در همین حین، یعنی در بیهوشی، موجب ورود خسارت گردد، به دلیل فقدان قصد، مسئول جبران خسارت نخواهد بود. شایان ذکر است که در ماده ۱۹۵ قانون مدنی، معاملات انجام شده در حالت بیهوشی را به دلیل عدم وجود قصد که از شرایط اصلی صحت معاملات است، باطل دانسته است.

حکم کیفری بیهوش کردن چیست؟

قانون مجازات اسلامی به طور مستقیم به جرم بیهوش کردن اشاره نکرده است، اما نگران نباشید، این سکوت به معنای مجاز بودن این عمل نیست.

اگر در حالت بیهوشی مرتکب جرمی شوید، مجازات همان جرم در حالت هوشیاری برای شما در نظر گرفته خواهد شد.

اما اگر قربانی بیهوش باشد ماجرا فرق می‌کند. برقراری رابطه جنسی با فرد بیهوش بدون رضایت او، تجاوز جنسی محسوب می‌شود و مجازات سنگینی برای متجاوز در پی خواهد داشت و مجازات آن برای فرد متجاوز اعدام است.

طبق ماده ۶۸۰ قانون مجازات اسلامی، حمله به فردی که منجر به بیهوشی موقت او شود، مستوجب پرداخت دیه به خانواده مجنی علیه است و میزان دیه بر اساس مدت زمان بیهوشی تعیین می‌شود.

اما اگر فرد پس از بیهوشی ناشی از حمله جنایتکار فوت کند، مجازات این عمل پرداخت دیه به خانواده قربانی است.

نکته ی دیگری که وجود دارد آگاهی در بیهوشی است به این منظور که فرض کنید با آگاهی کامل، خود را به حالت بیهوشی می‌رسانید و در این حالت مرتکب جرم می‌شوید. قانون شما را از مجازات معاف نمی‌کند و بیهوشی نمی‌تواند بهانه‌ ای برای فرار از مسئولیت کیفری باشد.

حکم بیهوش کردن بیمار درمان ناپذیر چیست؟

یکی از پرسش‌ های مهم در حوزه اخلاق پزشکی، بیهوش کردن بیماران لاعلاج با رضایت خودشان برای کاهش درد و رنج شدید آنهاست.

این پرسش اغلب به این صورت مطرح می‌شود که آیا بیهوش کردن بیماران لاعلاج در قانون مجازات یا قانون مدنی جایز است یا خیر؟

در قانون مدنی پاسخی مبنی بر این سوال وجود ندارد و تاکید قانون اساسی بر مراجعه به منابع معتبر اسلامی یا فتاوای معتبر در صورت سکوت قانون، برای بررسی جایز بودن یا نبودن بیهوش کردن بیماران لاعلاج، باید به فتاوای معتبر مراجعه کرد.

لذا یکی از این فتاوای معتبر، نظر مقام معظم رهبری است. ایشان در پاسخ به این پرسش که حکم حقوقی و قانونی بیهوش کردن بیماران لاعلاج چیست؟ بیان می‌دارند: “اگر بیهوش کردن، سبب تسریع در فوت یا ضرر قابل توجه برای بیمار نباشد، با رضایت او اشکال ندارد.”

بر این اساس، می‌توان گفت که اگر شخص بیمار لاعلاج بر بیهوش شدن رضایت دهد و بیهوش کردن او در تسریع روند فوت او اثرگذار نباشد یا به او ضرر قابل توجهی وارد نیاورد، بیهوش کردن بیمار لاعلاج جایز خواهد بود.

حکم کیفری رها کردن فرد بیهوش چیست؟

توجه داشته باشید که شخص بیهوش، به دلیل عدم توانایی در محافظت از خود، در حکم یک فرد بی دفاع محسوب می‌شود.

بنابراین، رها کردن فرد بیهوش، عملی غیر انسانی و غیر قانونی است که می‌تواند عواقب جدی برای فرد رها کننده داشته باشد.

بر اساس ماده ۶۳۳ قانون مجازات اسلامی به این موضوع پرداخته است:

رها کردن فرد بیهوش در مکان خالی از سکنه: حبس از سه ماه تا یک سال یا جزای نقدی از 25 تا 100 میلیون ریال مجازات می‌شود.

رها کردن فرد بیهوش در مکان دارای سکنه: تا نصف مجازات مذکور (یعنی حبس از یک ماه و نیم تا شش ماه یا جزای نقدی از 12.5 تا 50 میلیون ریال)

در صورت فوت یا صدمه به فرد بیهوش، مجازات رها کننده تشدید می‌شود و می‌تواند منجر به مجازات‌ های سنگین حبس، جزای نقدی، قصاص، دیه یا ارش شود.

برای درک بهتر موضوع، به مثال‌های زیر توجه کنید:

مثال ۱: فردی به قصد سرقت، فرد دیگری را بیهوش کرده و در یک مکان خالی از سکنه رها می‌کند. در این صورت، فرد رها کننده به حبس از سه ماه تا یک سال و جزای نقدی از ۲۵ تا ۱۰۰ میلیون ریال محکوم خواهد شد.

مثال ۲: فردی به دلیل اختلاف با دوست خود، او را بیهوش کرده و در خیابان رها می‌کند. در این صورت، فرد رها کننده به حبس از یک ماه و نیم تا شش ماه و جزای نقدی از ۱۲.۵ تا ۵۰ میلیون ریال محکوم خواهد شد.

در هر دو مثال، اگر فرد بیهوش فوت کند یا دچار صدمه شود، مجازات رها کننده تشدید خواهد شد.

حکم تجاوز جنسی به فرد بیهوش شده چیست؟

قانون مجازات اسلامی به طور مستقیم به ارتکاب جرم یا زنای در حالت بیهوشی، اشاره کرده و در خصوص این موارد، تعیین تکلیف نموده است.

بر اساس قانون مجازات اسلامی حکم کیفری بیهوش کردن بسته به شرایط، به شرح زیر خواهد بود:

همانطور که در قسمت قبل گفته شد؛ تبصره دو ماده ۲۲۴ این قانون، مقرر می دارد:

 هرگاه کسی با زنی که راضی به زنای با او نباشد در حال بیهوشی، خواب یا مستی، زنا کند، رفتار او در حکم زنای به عنف است.

در زنا از طریق اغفال و فریب دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید و یا ترساندن زن، اگر چه موجب تسلیم شدن او شود نیز حکم فوق جاری است."

بر اساس این ماده حکم کیفری برقراری رابطه جنسی زنا با شخصی که بیهوش شده است بدون رضایت فرد بیهوش، در حکم زنای به عنف است و مجازات اعدام را برای زانی، یعنی فرد زنا کننده در پی خواهد داشت.

سخن پایانی:

به خاطر داشته باشید که رها کردن فرد بیهوش، بازی با مرگ است!

در صورت مواجهه با فرد بیهوش، با اورژانس تماس بگیرید و تا رسیدن آن‌ ها، مراقب او باشید.

با انجام این کار، نه تنها جان یک انسان را نجات می‌دهید، بلکه از عواقب قانونی رها کردن فرد بیهوش نیز در امان می‌مانید.

چنانچه شما به طور عمد یا غیر عمد درگیر چنین پرونده ای شده اید و یا اگر مورد اتهام قرار گرفته اید، باید در اسرع وقت با یک وکیل تماس بگیرید. وکیل می تواند شما را در مورد حقوق خود راهنمایی کند و در دادگاه از شما دفاع کند

گروه متخصص و مشاورین وکیل وند در این زمینه آماده ارائه خدمات به شما عزیزان هستند.

وکلای ما می‌توانند در مورد حقوق و تعهدات شما در موقعیت‌ های مختلف به شما مشاوره دهند و موکلان خود در مورد نحوه حل و فصل پرونده قانونی، از جمله از طریق مذاکره، داوری یا دادرسی راهنمایی کنند.