طلاق خلعی چیست - شرایط و این که چقدر طول میکشد؟

طلاق خلعی چیست

طلاق خلع نوعی طلاق است که در آن زن از شوهرش متنفر است و می خواهد به ازدواج پایان دهد. برای متقاعد کردن او برای موافقت با طلاق، او به شوهرش مالی می دهد (می بخشد)، صرف نظر از اینکه مهریه یا مقدار بیشتر یا کم تر از مهریه باشد. طلاق خلعی تحت عنوان طلاق بائن قرار می گیرد. با این حال، اگر زن به پرداختی که برای طلاق به شوهرش داده است رجوع کند و مرد آن را مطالبه نماید، طلاق خلع به یک طلاق رجعی تبدیل می شود و مرد نیز می تواند رجوع نماید.

در قانون مدنی طلاق به انواع مختلفی تقسیم می شود. دو مورد از این دسته ها طلاق رجعی و طلاق بائن است. علاوه بر این دو مفهوم به نام های طلاق خلع و مبارات نیز معرفی شده است.

طبق قانون مدنی یکی از این انواع طلاق، طلاق خلع است که غالباً با طلاق مبارات همراه است. طلاق خلع به حالتی اطلاق می شود که زن به دلیل بیزاری از شوهرش حاضر می شود برای طلاق و جدایی از او مالی به او بدهد. این نوع طلاق معمولاً به عبارت « مهرم حلال و جانم آزاد » معروف است. قانون شرایط خاصی را تعیین کرده است که در چنین مواردی باید رعایت شود.

در این مقاله به موضوع طلاق خلعی می پردازیم. ما با ارائه توضیحی در مورد معنای واقعی طلاق خلع شروع خواهیم کرد. در ادامه به بررسی شرایطی که برای طلاق خلع باید وجود داشته باشد و گزینه های موجود برای رجوع در صورت طلاق خلع خواهیم پرداخت.

طلاق خلع چیست

در قانون مدنی طلاق به انواع مختلفی تقسیم می شود. یکی از این دسته بندی ها شامل طلاق رجعی و طلاق بائن به همراه مفاهیم طلاق خلع و مبارات است. ماده 1146 قانون مدنی در تعریف طلاق خلع آمده است: طلاق خلع زمانی اتفاق می‌افتد که زن به دلیل بیزاری یا کراهت از شوهر خود، به واسطه مالی که به او می‌دهد طلاق بگیرد اعم از اینکه این مال عین مهر باشد یا معادل آن یا اینکه بیش از مهریه یا کمتر از آن باشد.

در تعریف طلاق خلع می توان فهمید که طلاق خلع نوعی طلاق است که زن نسبت به شوهر خود بیزاری دارد. برای اینکه او را راضی به طلاق کند، اعم از اینکه این مال اصل مهریه باشد یا معادل آن، کمتر از آن یا حتی بیشتر از آن باشد، به او مال می دهد.

مفهوم دیگری که اغلب با طلاق خلعی همراه است، طلاق مبارات است. طلاق خلع و مبارات دو نوع طلاق هستند که شباهت های مشترکی دارند اما یک عامل متمایز دارند که عبارتند از:

در طلاق مبارات ، بین زن و شوهر بیزاری و کراهت متقابل وجود دارد. هر دو طرف نسبت به یکدیگر احساس بیزاری دارند. از طرف دیگر، در طلاق خلع، بیزاری فقط از جانب زن است که نشان دهنده بیزاری او از شوهر است.

از نظر مالی، در طلاق مبارات، مالی که زن به عنوان وسیله راضی شدن طلاق به شوهر می دهد نمی تواند بیش از مهریه باشد. در مقابل، در طلاق خلع، مقدار مالی که زن به شوهر می دهد می تواند بیشتر از مهریه باشد.

شرایط طلاق خلع

با توجه به تعریف ارائه شده توسط قانون مدنی، شرایط طلاق خلعی به شرح زیر است:

1- برای اینکه طلاق در زمره طلاق خلع قرار گیرد، ضروری است که زن آنقدر نسبت به شوهر خود بیزاری داشته باشد که نتواند به هیچ وجه به زندگی با او ادامه دهد.
2- برای جلب رضایت شوهر برای طلاق، زوجه باید به او ، مالی را ببخشد.
3- یکی دیگر از شرایط طلاق خلع این است که مالی که زن در ازای رضایت او به طلاق خلع به مرد می دهد می تواند همان مهریه، معادل آن، کمتر از آن یا حتی بیشتر از مبلغ مهریه باشد.

رجوع در طلاق خلع

یکی دیگر از جنبه های مربوط به طلاق خلع، شرط رجوع طلاق خلعی است که این سؤال را مطرح می کند که آیا طلاق خلع قابل رجوع است یا خیر؟

طبق قانون مدنی طلاق را می توان به دو قسم طلاق رجعی و طلاق بائن تقسیم کرد. در طلاق رجعی، شوهر در مدتی که عده نامیده می شود، حق رجوع به زن را دارد. اما در طلاق بائن این امکان وجود ندارد. بند 3 ماده 1145 قانون مدنی در بیان انواع طلاق بائن می گوید: « طلاق خلع و مبارات تا زمانی که زن رجوع به عوض نکرده باشد ».

بر اساس این ماده می توان چنین استنباط کرد که در ابتدا زوج نمی تواند به طلاق خلع رجوع کند. به عبارت دیگر، طلاق خلع، طلاق بائن (طلاق باین) محسوب می شود. اما اگر عوضی را که برای طلاق به شوهر داده است رجوع و آن را مطالبه کند، طلاق خلع تبدیل به طلاق رجعی می شود و به شوهر اجازه می دهد رجوع کند.

دادگاه صالح برای طلاق خلع و مراحل درخواست طلاق خلع

در مرحله اولیه، طبق قانون حمایت از خانواده، زن برای دادخواست طلاق باید به دادگاه خانواده واقع در محل سکونت خود مراجعه کند. در آنجا دادخواست طلاق می دهد و هزینه های لازم برای مراحل دادرسی را می پردازد. متعاقباً دادگاه نوبتی تعیین می کند و تاریخ مشخصی را برای جلسه تعیین می کند که هم خواهان (زن) و هم خوانده (شوهر) در آن حضور دارند.

در جلسه رسیدگی، خواهان و خوانده ادله و اظهارات خود را به ترتیب ارائه می کنند و به دنبال آن دادگاه می تواند در همان جلسه یا در صورت لزوم در جلسات بعدی حکم طلاق را صادر کند.

طلاق خلع چقدر طول میکشد

در صورت صدور حکم طلاق زن از سوی دادگاه، زوج حداکثر تا 20 روز از تاریخ صدور حکم مهلت دارد تا نسبت به اعتراض در دادگاه تجدیدنظر اقدام کند. در صورتی که دادگاه تجدیدنظر نیز طلاق را تایید کند یا زوج ظرف 20 روز اعتراض نکند، حکم طلاق قطعی می‌شود. در این مرحله زن می تواند نسبت به درخواست اجرای حکم طلاق و جدایی قانونی از شوهر اقدام کند.

ذکر این نکته ضروری است که حکم طلاق زوجه قابل فرجام‌خواهی است و زوج می تواند پس از صدور حکم از سوی دادگاه تجدیدنظر، درخواست تجدیدنظر مرحله سوم را به دیوان عالی کشور ارائه کند. اما لازم به ذکر است که رای دیوان عالی کشور نهایی و قطعی است و زوج نمی تواند فراتر از این مرحله تجدیدنظرخواهی کند.

شرایط برگشت در طلاق خلعی چگونه است؟

شرایط برگشت در طلاق خلعی به شرح زیر است:

اگر زن از دادن مهریه پس از اعطای آن پشیمان شود و بخواهد به مهریه رجوع کند، باید به دفترخانه طلاقی که در ایام عده، آنجا انجام شده است مراجعه کند.. لازم است وی قصد خود را برای رجوع مهریه اعلام کند و با انجام این کار امکان بازگشت زوج به زوجیت فراهم می شود.

برگشت به مهریه یک اقدام حقوقی یک طرفه و از ایقاعات است و لازم است زوج از قصد زوجه در رجوع از مهریه آگاه باشد تا بتواند از حق خود برای رجوع به زوجیت استفاده کند.

 اما در صورتی که زوجه از حق رجوع به مهریه اعم از دادگاه یا سند جداگانه خود را سلب و ساقط کرده باشد، زن نمی تواند به مابذل رجوع کند. ذکر این نکته ضروری است که زوجه فقط می تواند مهریه یا پولی را که در ایام عده داده است رجوع کند. پس از انقضای مدت عده، دیگر امکان رجوع مهریه وجود ندارد.

طلاق خلعی نوبت اول و دوم چیست؟

اصطلاح « طلاق خلع نوبت اول » به وقوع اولیه طلاق اطلاق می شود که بیانگر آن است که برای اولین بار طلاق انجام شده. از سوی دیگر، اگر طلاق برای بار دوم اتفاق بیفتد، به عنوان طلاق خلعی نوبت دوم اطلاق می شود که نشان دهنده این است که طلاق دوم است که در حکم طلاق ذکر شده است.

آیا در طلاق خلعی به زن نفقه تعلق می گیرد؟

در طلاق خلعی، زن پس از طلاق مستحق دریافت نفقه نیست. اما در طلاق رجعی زن پس از طلاق تا پایان عده حق دارد از شوهر نفقه بگیرد.