فسخ نکاح 

به مانند هر قرارداد قانونی دیگری، فسخ نکاح هم می‌تواند به یکی از دلایلی که در قانون مدنی ایران تعریف شده است؛ پایان پیدا کند. نکاح یعنی همان ازدواج یا عقد به صورت دائم یا موقت که به موجب یک قرارداد بین زوجین برقرار خواهد شد. همچنین فسخ نکاح بدون هیچ دلیل مشخصی امکان پذیر نیست و حتما باید دلیل موجهی برای این امر وجود داشته باشد. از جمله دلایلی موجه برای فسخ نکاح می‌توان به بیماری‌های روحی یا جسمی اشاره کرد.

فسخ نکاح چیست؟ 

فسخ نکاح ترکیبی از دو واژه به زبان عربی به ترتیب معادل زایل کردن، عقد و در قانون به معنای پایان دادن به یک قرارداد ازدواج با دلایل و شواهد است. در واقع فسخ نکاح تنها یکی از راه‌های منحل کردن قرارداد یک ازدواج در دادگاه است و راه‌های دیگری هم برای این کار وجود دارد. اما به موجب فسخ نکاح، دیگر نیازی به طی کردن مراحل قانونی طلاق یا جدایی وجود ندارد و فقط باید دلایل لازم در قانون مرتبط با ماده فسخ نکاح ثابت یا عنوان شوند.

قواعد فسخ نکاح 

در قانون مدنی ایران به موجب ماده ۱۱۲۰ فسخ نکاح یا پایان دادن به ازدواج موقت و دائم تفسیر شده است. حقوقدانان مفادی برای این ماده قانونی مطابق با قوانین اسلامی ایرانی تعریف کرده‌اند که هر دو علم فقه و حقوق این مفاد را تایید می‌کنند. در صورتی که هر یک از زوجین تصمیم به پایان دادن ازدواج مطابق این ماده قانونی بگیرند؛ نیازی به گرفتن وکیل ندارند و با دریافت یک مرتبه مشاوره حقوقی تلفنی رایگان، می‌توانند پرونده خود را در دادگاه پیش ببرند. اما این شرایط در صورتی است که اثبات مفاد قانونی و ارائه شواهد در دادگاه برای طرفین آسان باشد. در غیر این‌صورت بهتر است؛ حتما وکیل آشنا با مورد حقوقی فسخ نکاح استخدام کنید.

مدت زمان فسخ نکاح چقدر است؟

فسخ نکاح مدت زمان مشخصی ندارد و زوجین پس از ازدواج در صورت مشاهده هر کدام از ایرادات مربوط به فسخ نکاح می‌توانند؛ درخواست خود را در دادگستری ثبت کنند. البته فسخ نکاح برای خانم‌ها عده مشخصی دارد که پس از صورت گرفتن این اصل قانونی آغاز می‌شود. مدت زمان عده فسخ نکاح سه طُهر یا سه بار پاک شدن زن از قاعدگی است. بنابراین رعایت و حفظ عده نکاح در قانون اجباری است و زنان تا آن زمان نمیتوانند؛ ازدواج مجددی انجام بدهند.

طرفین فسخ نکاح 

طرفین فسخ نکاح زن و مرد هستند و امکان ثبت درخواست برای فسخ نکاح فقط به دست این دو نفر وجود دارد. در واقع سایر نزدیکان یا وابستگان نمی‌توانند؛ در دادگاه از طرف یک زن یا مرد درخواست فسخ نکاح کنند. البته وکیل یا ولی قانونی طرفین می‌تواند؛ از طرف آن‌ها چنین درخواستی را به دادگاه ارائه کند. هر دو طرف قرارداد ازدواج با رجوع به دلایل تعریف شده در قانون می‌توانند؛ به ازدواج خود پایان بدهند. البته شرایط لازم برای فسخ نکاح از طرف هر کدام از افراد متفاوت است و در ادامه شرح داده‌ایم. 

فسخ نکاح از طرف زن به چه صورت است؟

برای ارائه درخواست فسخ نکاح از طرف زن، دادگاه هیچ گونه محدودیتی اعمال نکرده است. زن می‌توانید با رجوع به شرایط تعریف شده در قانون از جمله جنون، عنن، حضاء و مقطوع بودن آلت تناسلی، درخواست فسخ نکاح خود را به دادگاه ارائه کند. اما هر کدام از این دلایل باید تحت شرایط خاصی اتفاق بیفتند تا دادگاه آن‌ها را از طرف زوجه بپذیرد. اگر در این باره سوالات بیشتری دارید؛ می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی آنلاین شبانه روزی ما بهره‌مند شوید.

فسخ نکاح از طرف مرد 

فسخ نکاح از طرف مرد موارد قانونی بیشتری دارد. مردان می‌توانند به دلایلی همچون جنون، قرن، جذام، برص( لکه‌های پوستی)، افضاء، زمین گیری یا نابینایی هر کدام از چشم‌ها، در دادگاه درخواست فسخ نکاح بدهند. البته اثبات برخی از این دلایل با معاینه پزشک ممکن می‌شود و با این حال دلیل کافی برای ثبت درخواست زوج در دادگاه هستند.

5 دلیل فسخ نکاح 

همانطور که توضیح دادیم هر کدام از طرفین یعنی زن یا مرد می‌توانند؛ با مراجعه به مفاد فسخ نکاح، درخواست خود را در دادگاه ثبت کنند. اما با این حال اثبات هر کدام از این دلایل، شرایط و قواعد خاصی دارد. در ادامه دلایل مختلف و شرایط ارائه آنها در دادگاه را شرح داده‌ایم.

1 - فسخ نکاح به دلیل جنون 

فسخ نکاح از طرف هر دو نفر زوج و زوجه به دلیل جنون طرف مقابل امکان پذیر است. اما اگر جنون در زوجه پس از عقد اتفاق بیفتد؛ زوج یا طرف مرد دیگر حق درخواست فسخ نکاح ندارد. با این حال زوجه تحت هر شرایطی به دلیل جنون طرف مقابل می‌تواند نکاح را فسخ کند. درباره شرایط فسخ نکاح به دلیل جنون، مشاور حقوقی خانواده تلفنی بهتر می‌تواند شما را راهنمایی کند.

2 - فسخ نکاح به دلیل عُنَن 

عنن به معنای ناتوانی مرد در انجام وظایف زناشویی خود است. در واقع اگر مردی توانایی انجام این امور را تا یکسال بعد از ارائه درخواست زن به دادگاه، همچنان نداشته باشد؛ می‌تواند فسخ نکاح را انجام دهد. اما اگر حتی یکبار نزدیکی صورت گرفته باشد؛ زن دیگر امکان ارائه چنین درخواستی را نخواهد داشت. با این حال همچنان شرایط ارائه درخواست طلاق به دادگاه به دلیل عسر و حرج امکان پذیر است.

3 - فسخ نکاح به دلیل تدلیس 

تدلیس یا همان فسخ نکاح به دلیل فریب ازدواج، یکی از شرایط پایان دادن به ازدواج است. اگر هنگام عقد دو طرف بر سر ویژگی خاصی شرط کنند که بعد از عقد این ویژگی در آنان وجود نداشته باشد؛ امکان فسخ نکاح فراهم به دلیل تدلیس فراهم است. با این حال انجام مشاوره با وکیل تلفنی ۲۴ ساعته رایگان یا مشاوره حضوری با یک حقوقدان جهت اثبات این ماده قانونی در دادگاه نتایج بهتری خواهد داشت. 

4 - فسخ نکاح به دلیل بیماری 

یکی از دلایلی که زن یا مرد می‌تواند در دادگاه درخواست فسخ نکاح خود را ارائه کند؛ بیماری طرف مقابل است. در واقع اگر زن یا مردی پیش از عقد بیماری خود را پنهان کنند؛ پس از عقد امکان فسخ نکاح برای زوج یا زوجه آن‌ها فراهم است. اثبات بیماری توسط پزشک صورت می‌گیرد و دادگاه با رای پزشک دستور صادر خواهد کرد. 

5 - فسخ نکاح به دلیل عیب داشتن 

زوج یا زوجه به دلیل وجود برخی از عیوب در طرف مقابل می‌تواند؛ درخواست فسخ نکاح خود را به دادگاه ارائه کند. البته این عیوب متفاوت هستند و اثبات برخی از آنها نیاز به دریافت نظر پزشک دارد. از جمله عیوبی که زوجه به خاطر آن می‌تواند به ازدواج پایان دهد؛ می‌توان به حضاء یا همان اخته بودن مرد و مقطوع بودن آلت تناسلی اشاره کرد. همچنین زوج می‌تواند به دلیل وجود عیوبی همچون بیماری‌های پوستی جذام و برص یا بیماری‌هایی که باعث زمین گیری زن می‌شوند؛ درخواست فسخ نکاح بدهد. البته قرن یا ناتوانی زن در نزدیکی نیز از جمله عیوبی است که مرد می‌تواند به دادگاه ارائه کند.

فسخ نکاح فوری

فسخ نکاح فوری در صورتی که دلایل و شواهد ارائه شده به دادگاه کافی باشند و برای اثبات آنها نیازی به گذشتن زمان مشخص نباشد؛ کاملا امکان پذیر است. همچنین اگر طرف مقابل عیوبی که بر او وارد است را در دادگاه بپذیرد؛ فسخ نکاح به‌صورت فوری انجام خواهد شد. اما قانون برای اثبات برخی از موارد مهلت مشخصی تعیین کرده است که امکان انجام فسخ نکاح به‌صورت فوری وجود نخواهد داشت. با این حال برای انجام فسخ نکاح به‌صورت فوری، حتما با یک وکیل ماهر مشورت کنید.

نکاح و مهریه

در صورتی که فسخ نکاح پس از انجام نزدیکی صورت بگیرد و علت آن تدلیس زن نباشد؛ مهریه به صورت تمام و کمال به او تعلق خواهد گرفت. اما اگر فسخ نکاح قبل از انجام نزدیکی باشد؛ مهریه به زن تعلق نمیگیرد؛ مگر اینکه دلیل فسخ عنن مرد بوده که زن مستحق نصف مقدار مهریه است. همچنین در صورت تدلیس زن، قبل یا بعد از نزدیکی هیچ مهریه‌ای به او تعلق نخواهد گرفت. با این حال برای احقاق حق خود و آشنایی با شرایط حقوقی، با یک وکیل مهریه مشورت کنید.

در این متن با شما درباره بحث شرایط، روش‌ها و دلایل فسخ نکاح از طرف هر دو زن و مرد، همچنین نکات مربوط به مدت زمان و طریقه اثبات دلایل فسخ نکاح صحبت کرده‌ایم. همچنین مهریه و نکاح پس از فسخ نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در صورتی که در این زمینه سوال یا نیاز به راهنمایی بیشتر دارید، می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی وکیل وند استفاده کنید.