نکات کاربردی درباره اخذ سند مالکیت

اخذ سند مالکیت به چه معناست؟

اخذ سند مالکیت به معنای مشخص شدن مالک یا مالکین خانه، زمین، مغازه یا هر نوع ملک دیگری است. در دست داشتن سند مالکیت از مهمترین مواردی است که هنگام خرید و فروش ملک باید به آن توجه کنید. چه بسا بسیاری از فروشندگان علیرغم آنکه ملک مورد فروش شان دارای سند نمی باشد؛ آن را به عنوان ملکی سند دار به مشتری عرضه می کنند. این امر دارای پیگرد قانونی است. همچنین عده‌ای هنگام خرید ملک در رابطه با اخذ سند مالکیت تعجیل نمی کنند و این موضوع را جدی نمی گیرند. دقت داشته باشید هم فروشندگان و هم خریداران باید در رابطه با اخذ سند مالکیت قوانین مربوطه را رعایت کنند و این موضوع را کاملاً جدی بگیرند.

در ادامه این مطلب به بررسی مفاد قانونی مراحل اخذ سند مالکیت، کد رهگیری املاک و کاربردهای کد رهگیری املاک می‌پردازیم.

آشنایی با انواع اسناد رسمی

قبل از آنکه بخواهیم قوانین و مراحل مربوط به اخذ سند مالکیت را بررسی کنیم، بهتر است بدانیم یک سند واقعی و رسمی دارای چه ویژگی هایی است. اگر قصد دارید از یک سند در دادگاه استفاده کنید؛ این سند باید توسط اداره ثبت اسناد و املاک، دفاتر اسناد رسمی یا توسط سایر مامورین رسمی تنظیم شده باشد. به موجب قانون و طبق ماده ۱۲۸۴ قانون مدنی، سند عبارت است از: هر نوشته ای که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد و اگر بخواهید یک سند رسمی را در دادگاه ارائه دهید؛ باید توسط مقام و مراکز ذکر شده تنظیم شده باشد. در غیر این صورت، سند عادی تلقی شده و دیگر سند رسمی در نظر گرفته نمی شود.

انواع سند شامل: سند شش دانگ، سند منگوله دار، سند تک برگ، سند وقفی، سند مشاع و سند مفروز می باشد. در قسمت بعدی به آشنایی بیشتر با اسناد ذکر شد، خواهیم پرداخت. 

آشنایی با سند منگوله دار و سند تک برگی

اگر خاطرتان باشد در گذشته هنگام اخذ سند مالکیت، خریداران یک دفترچه از دفتر اسناد رسمی دریافت می‌کردند و آن را اصطلاحاً سند منگوله دار می نامیدند. در آن زمان تمام مردم و همچنین دفاتر اسناد رسمی چنین سندی را معتبر و رسمی می دانستند. اما اکنون سند ها به شکل دیگری توسط دفاتر اسناد رسمی تنظیم و صادر می شوند. به این نوع سند ها تک برگ می گویند. در واقع نوع دیگر اخذ سند مالکیت به صورت سند تک برگی است. این نوع سند در چند سال اخیر به تازگی توسط دفاتر اسناد رسمی تنظیم و صادر می گردد. به عبارت دیگر، سند های تک برگی جایگزینی برای سند های دفترچه ای محسوب می شوند؛ ضمن اینکه بهتر است عموم مالکین، سند های دفترچه ای خود را به سند های تک برگی تبدیل نمایند.

آشنایی با اسناد مشاعی و مفروز

دقت داشته باشید، هنگام خرید یا اخذ سند مالکیت ملکی که مشاع است؛ باید تمامی شرکا حضور داشته باشند و در رابطه با جزئیات فروش ملک اطلاعات کافی در اختیارشان قرار بگیرد. ضمن اینکه اگر شما به عنوان فروشنده قصد دارید ملکی را که مشاع است، بفروشید؛ باید حتماً خریدار را در جریان بگذارید و موارد قانونی این موضوع را رعایت کنید. چون در ملک مشاع هر فرد یا شریک، مالک بخش مشخصی از ملک مزبور است. پس اگر فروشنده اشتباها قسمتی را که مالک آن نیست، به فرد دیگری بفروشد؛ مطمئنا مشکلات زیادی برای او و خریدار به وجود خواهد آمد. 

هنگام اخذ سند مالکیت ممکن است شما با عبارت سند ملکی مفروز مواجه شوید. این نوع سند در واقع نشان دهنده جدا شدن قسمتی از ملک مشاع است. یعنی به طور مثال: زمینی به صورت مشاع در اختیار شرکا قرار دارد؛ اما یک شریک قسمت مربوط به خود را جدا کرده و سندی مفروز دریافت کرده است. در این صورت شما هنگام خرید باید آگاه باشید که قطعه زمین فروخته شده به شما، افراز شده از یک قطعه زمین مشاعی می باشد.

شرایط خرید و فروش و اخذ سند مالکیت ملک وقفی

گاهی خریداران هنگام بازدید از ملک یا هنگام گفتگو در دفتر املاک با واژه ملک وقفی مواجه می شوند. در چنین مواقعی خریدار باید دقت داشته باشد که خرید و فروش املاک وقفی بدون هماهنگی با سازمان اوقاف کاملا ممنوع و غیرقانونی است. پس باید استعلامات لازم را از اداره اوقاف دریافت کند تا مطمئن شود ملک مزبور با هماهنگی اداره اوقاف در حال فروش می باشد. نکته دیگر آن که اگر شما در حال خرید زمین اوقافی هستید؛ باید بدانید که سند این زمین به نام شما صادر نخواهد شد. اما اگر در زمین خریداری شده ساختمان و بنایی را احداث کنید؛ فقط می توانید سند اعیانی این زمین را به نام خود دریافت کنید. پس امکان تنظیم و صدور سند عرصه و اعیان به صورت توام، برای شما مقدور نخواهد بود. به طور کلی لازم است هنگام خرید و فروش املاکی که سند وقفی دارند؛ بسیار دقت کنید. 

اخذ سند مالکیت به صورت شش دانگ یا کمتر

 نکته دیگر آن که، معمولاً اخذ سند مالکیت به صورت شش دانگ تنظیم می‌گردد و به خریدار انتقال می‌یابد. عموم خرید و فروش ها در رابطه با ملک به صورت شش دانگ است و در صورتی که خریداران شریک یکدیگر باشند؛ ممکن است هر شریک بر اساس پولی که پرداخت کرده است، سهمی از شش دانگ را خریداری نماید. به طور مثال: ممکن است درباره خرید یک ملک دو شریک به صورت چهار دانگ و دو دانگ آن خانه را خریداری کنند. به این ترتیب سند ها می توانند بر اساس هر مبلغی که برای هر دانگ از ملک پرداخت شده است، تنظیم و صادر گردند. پس به این ترتیب مشخص گردید برخی از سند ها برای یک نفر به صورت شش دانگ تنظیم و صادر می‌شود؛ اما گاهی در صورت شریک بودن خریداران، سند به صورت مشترک و در اصطلاح به صورت مشاع به خریداران تحویل داده می شود.

مراحل اخذ سند مالکیت املاک به چه صورت است؟

بر اساس قانون تعیین تکلیف اراضی و ساختمان های ثبتی فاقد سند، مالکان فقط برای ساختمان های احداثی می توانند، سند درخواست نمایند. پس زمانی که شما آپارتمان، خانه و یا زمینی را خریداری کرده باشید؛ می توانید برای اخذ سند مالکیت آن اقدام نمایید. همچنین اگر در زمینی ساختمان احداث کرده باشید؛ جهت دریافت سند میتوانید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید. در ادامه به ذکر مراحل اخذ سند مالکیت خواهیم پرداخت:

مرحله اول برای درخواست و اخذ سند مالکیت، ارائه کپی از سند مالکیت ملک می باشد. یعنی اولین سندی که برای ملک صادر شده است؛ باید هنگام معامله به خریدار ارائه شود. در صورتی که ملک به صورت قولنامه ای فروخته شده باشد؛ باید قولنامه یا قولنامه هایی که برای ملک نوشته شده است؛ جمع آوری گردد و از سوی دفتر املاک ارائه شود. همچنین در صورتی که ملک مورد خریداری، یک سند مشاع داشته باشد؛ باید وکالت نامه های مربوط به آن و همچنین سند مشاعی آن، هنگام معامله موجود باشد.

هم اکنون برای اخذ سند مالکیت علاوه بر مراجعه به دفتر اسناد رسمی؛ باید به اداره مسکن و شهرسازی نیز مراجعه کرده و بخشی از مراحل درخواست و اخذ سند مالکیت را توسط این اداره پیگیری نمایید. به همین خاطر در مرحله دوم درخواست سند، لازم است مختصات UTM از ملک شما تهیه شود. در واقع باید یک نقشه دقیق و درست توسط مهندسین نقشه کش نظام مهندسی برای ملک شما ترسیم گردد. 

وقتی اسناد، قولنامه ها یا وکالت نامه های ملک مزبور آماده شد و نقشه UTM نیز دریافت گردید؛ باید مدارک دیگری نیز فراهم نمایید و اسکن آنها را تهیه کنید. در ابتدا فرد متقاضی که به دنبال اخذ سند مالکیت است، باید اصل شناسنامه و کارت ملی خود را اسکن نماید. همچنین باید کپی سند اولیه ملک مزبور را نیز تهیه کند. 

با فراهم کردن مدارک شناسایی و نقشه UTM، مراحل اخذ سند مالکیت تکمیل می شود؟

خیر، مراحل دیگری نیز باید پشت سر گذاشته شود. در صورتی که ملک به صورت قولنامه‌ای فروخته شده باشد؛ باید اصل و کپی تمامی قولنامه‌ها در پرونده موجود باشد. در رابطه با اسناد ملک مشاعی نیز باید اصل سند مالکیت به نام متقاضی همراه با کپی صفحات اول، دوم، سوم و تمامی توضیحات و جزئیات ملک فراهم گردد. در این مرحله متقاضی باید مبلغی را به یکی از حساب‌های بانک ملی واریز نماید و فیش بانکی آن را در پرونده قرار دهد. 

وقتی تمامی مدارک را جمع آوری کردید؛ همانطور که ذکر شد، مدارک را اسکن نموده و آن‌ها را روی یک سی دی یا دی وی دی و یا فلش انتقال دهید. سپس آن‌ها را به اداره مربوطه تحویل دهید. به دلیل این که هم اکنون، تمامی مراحل اداری به صورت سیستمی انجام می‌شود؛ در رابطه با درخواست اخذ سند مالکیت نیز شما باید وارد سامانه شوید و فرم درخواست پذیرش را تکمیل نمایید. وقتی فرم درخواست توسط شما تکمیل گردید؛ یک کد به شما تعلق میگیرد. در مرحله بعدی باید مجدد وارد سامانه شده و کد ملی متقاضی همراه با کد تایید مرحله قبل را در سیستم وارد کنید. سپس درخواست اخذ سند مالکیت در این بخش تکمیل می‌گردد.

وقتی درخواست شما در سامانه ثبت شد؛ باید تاییدیه درخواست را پرینت گرفته و همراه با مدارک اسکن شده به واحد ثبتی مربوطه با پست سفارشی ارسال نمایید. دقت داشته باشید در این مرحله باید کد رهگیری ۲۰ رقمی را از دفتر پستی دریافت کنید. بعد از ارسال مدارک، مجدد باید به سامانه مراجعه کنید و شماره رهگیری دریافتی از دفتر پستی را در سامانه وارد نمایید. در نهایت درخواست شما ثبت شده و شماره پرونده به شما اعلام می‌گردد. بعد از پشت سر گذاشتن مراحل فوق باید منتظر بمانید تا نتیجه مشخص شده و سند شما صادر شود.

کد رهگیری املاک چیست؟

وقتی شما به عنوان یک خریدار به مشاورین املاک مراجعه می کنید و قصد دارید برای اخذ سند مالکیت اقدام نمایید؛ باید کد رهگیری ملک را نیز دریافت کنید. این موضوع در سال‌های اخیر ارزش و اهمیت بیشتری پیدا کرده است. زیرا در گذشته افرادی که مشاورین املاک داشتند؛ قولنامه ها به شکل دستی می نوشتند. اما امروزه وجود کد رهگیری ملک از اهمیت زیادی برخوردار بوده و توسط آن معاملات انجام می گیرد. در واقع این قانون از سال ۱۳۸۷ تصویب و اجرا گردیده است. سامانه ای از سوی دولت ایجاد شده که مشاورین املاک را ملزم می دارد، تمامی معاملات ملکی خود را در این سامانه ثبت کنند. بعد از ثبت مشخصات معامله انجام شده، یک کد رهگیری صادر می شود. معمولاً کد رهگیری املاک، ۱۳ رقمی بوده و در صفحه ۴ مبایعه نامه در قسمت چپ پایین برگه قابل مشاهده می باشد.

مزایای کد رهگیری املاک

اکنون که با کد رهگیری در معاملات ملکی آشنا شدیم و همچنین مراحل اخذ سند مالکیت را نیز بررسی کردیم؛ بهتر است با مزایای انجام معاملات همراه با کد رهگیری بیشتر آشنا شویم. قبل از هر چیز دقت داشته باشید، امن ترین معامله و بهترین خرید و فروش در زمان فعلی، معامله ای است که همراه با ارائه کد رهگیری صورت گیرد. در غیر این صورت امکان هرگونه اتفاق ناخوشایندی مانند کلاهبرداری و مشکلات ثبتی غیر قابل اجتناب است.

شاید تاکنون شنیده باشید که یک فروشنده، ملکی را به چندین نفر فروخته و خریداران متعددی به مراجع قضایی برای احقاق حق خود مراجعه کرده اند. در گذشته این اتفاق به شدت دیده میشد؛ اما اکنون با کمک کد رهگیری چنین اتفاقاتی کاهش یافته است. زیرا وقتی یک معامله صورت می‌گیرد و برای ملکی کد رهگیری صادر می‌شود؛ هیچ املاک یا هیچ فردی نمی تواند آن ملک را مجدداً بفروشد. ضمن اینکه شما با کمک کد رهگیری می توانید به راحتی استعلام لازم در رابطه با ملکی که قصد خرید آن را دارید؛ دریافت نمایید. 

فرض کنید در یک مشاور املاک، ملکی توسط شما خریداری شده است و کد رهگیری نیز برای شما صادر گردیده؛ اما بعد از مدتی شخصی مدعی می‌شود در دفتر املاک دیگری این ملک را خریداری کرده است. در مراجع قضایی و طبق قانون، حق با خریداری است که دارای کد رهگیری بوده و در سامانه مشخصات ملک به نام آن خریدار ثبت شده است. در این صورت شما می توانید با کمک کد رهگیری، از کلاهبرداری ها و اتفاقات غیر قانونی جلوگیری نمایید.

کلمات کلیدی: فرم درخواست سند مالکیت ماده 147، www.sabtemelk.ir مراجعه شود، مراحل صدور سند مالکیت، پیگیری صدور سند مالکیت با کد ملی