دعوی خلع ید چیست؟ اگر ملکی اعم از زمین، خانه، آپارتمان یا مغازه که دارای سند رسمی است، به صورت غیرقانونی در تصرف شخصی غیر از مالک باشد، کسی که سند مالکیت رسمی به نام اوست میتواند دعوی خلع ید مطرح کند. همچنین اگر ملک مشاعی در تصرف برخی از مالکین باشد، سایر مالکین می توانند دادخواست خلع ید را علیه مالکینی که ملک در تصرف آنهاست، تقدیم نمایند. مواد قانونی مرتبط با دعوی خلع ید مواد 313، 314، 581، 582 قانون مدنی- مواد 43، 44، 45، 48 قانون اجرای احکام مدنی طرفین دعوی * مالک ملک به عنوان خواهان باید علیه متصرف به عنوان خوانده طرح دعوی کند و از دادگاه رفع تصرف غیرمجاز خوانده به همراه تحویل ملک را تقاضا کند. مرجع صالح رسیدگی * مرجع صالح برای رسیدگی به تمامی دعاوی که مربوط به املاک است، دادگاه محل وقوع ملک است که دادخواست شما از طریق دفتر خدمات قضایی ارسال می گردد. نحوه اجرای حکم خلع ید * بعد از اینکه حکم قطعی شد، اجرای حکم نیازمند صدور اجراییه است. بعد از صدور اجراییه، دادورز اجرای احکام اخطاری به متصرف جهت رفع تصرف می دهد و اگر او انجام ندهد، اجرای احکام از طریق ضابط قضایی اقدام به تخلیه ملک می کند. * اجرای حکم خلع ید منوط به تخلیه و تحویل ملک است ولی در برخی از موارد از جمله در مورد املاک مشاع، دادگاه فقط ملک را تخلیه می کند و پلمپ می کند و به هیچ یک از مالکین مشاعی ملک را تحویل نمی دهد. نکات مهم مرتبط با دعوی خلع ید * ارکان دعوپی خلع ید: 1- مالکیت رسمی مدعی یا خواهان بر ملک 2- غیرمنقول بودن مال مورد تصرف (یعنی مال ملک، زمین و… باشد) 3- احراز تصرف خوانده بر ملک 4- غیرقانونی بودن تصرف خوانده * اولین شرط دعوی خلع ید این است ک خواهان مالک رسمی ملک باشد. بنابراین درمورد املاکی که ثبت نشده است ضمن دادخواست خلع ید، باید دادخواست اثبات مالکیت هم مطرح شود. همچنین در مورد املاکی که ثبت شده است خواهان باید حتما مالک رسمی ملک باشد و یا ضمن دادخواست خلع ید، خواسته الزام به تنظیم سند رسمی را نیز علیه مالک رسمی و فروشنده ملک طرح نماید. * بازداشت و یا در رهن بودن ملک، مانع طرح دعوی خلع ید نیست. * طرح دعوی خلع ید حقوقی مانع شکایت کیفری رفع تصرف عدوانی نیست. تفاوت خلع ید با تخلیه * اگر مبنای تصرف خوانده، قراردادی باشد که مهلت آن به اتمام رسیده و متصرف متعهد به تخلیه ملک است، به جای دادخواست خلع ید باید دادخواست تخلیه ید تقدیم گردد. * در ضمن دادخواست خلع ید می توان الزام متصرف به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف را نیز از دادگاه مطالبه نمود. * در دعوی خلع ید از املاک مشاع باید همه شرکا طرف دعوی قرار گیرند. * اگر بین مالکین مشاع تقسیم نامه وجود داشته باشد، نمی توان دعوی خلع ید مطرح کرد. * اگر متصرف در ملک بدون اذن مالک ابقدام به ساختن و یا کاشت درخت کرده باشد، حتی با صدور حکم خلع ید نیز نمی توان اقدام به تخریب بنا یا قطع درختان نمود و خواهان باید در ضمن دادخواست خلع ید، قلع و قمع بنا و قطع اشجار را نیز بخواهد. به عبارت دیگر اجرای حکم خلع ید منوط به قلع و قمع بنا و یا قطع اشجار است و تا قبل از آن حکم خلع ید اجرا نمی شود. * اگر متصرف با اجازه مالک در ملک اقدام به ساخت بنا و یا کاشت درخت کرده باشد، نمی توان حکم به خلع ید و قلع و قمع بنا و یا قطع درخت صادر کرد زیرا متصرف، مالک بنا و یا درخت است. * اگر برای دادگاه محرز شود که فردی که ملک را متصرف شده بدون سونیت و بر اثر اشتباه محاسباتی در ملک بنا ساخته و یا درخت غرس نموده و میزان ضرر که در نتیجه قلع و قمع به متصرف وارد می شود بیش از ضرر مالک است، در صورت موافقت متصرف به پرداخت قیمت زمین به مالک، دادگاه حکم به خلع ید نمی دهد بلکه حکم به پرداخت قیمت زمین توسط متصرف و اصلاح سند به نام متصرف صادر می کند. * چنانچه مالک ملک فوت کند، هر یک از ورثه می تواند به طرفیت سایر وراث که در ملک متصرفند، دادخواست خلع ید تقدیم نماید. * اگر شخصی به صورت رسمی مالک مناقع است مانند مستاجر و شخص دیگری به طور غیرقانونی ملک را تصرف کند، مالک منافع می تواند دعوی خلع ید را علیه متصرف غیرقانپونی مطرح کند. بر این اساس مستاجر که مالک منافع است حق دارد علیه متصرف غاصب طرح دعوی خلع ید نماید.