مهریه مانند نفقه و اجرت المثل یکی از حقوق مالی زوجه است و زوجه در این مورد دارای حقوقی است اما گاها دیده میشود که عده ای از بانوان و زوجه ها جهت گرفتن مهریه با مشکلاتی مواجهه میشوند مانند اینکه نمیدانند جهت وصول مهریه خود به کجا باید مراجعه کنند و یا بعد از مراجعه به همسر و مطالبه مهریه از او وقتی که با اعسار همسر روبرو میشوند بنا به دلایلی مانند تهدید همسر یا فشارهای روانی و بیرونی از جانب خود و دیگران از گرفتن مهریه انصراف میدهند ،
اما راه کار خوب چیست ؟
در این موارد زوجه با انتخاب کدام شریان میتواند به حیات اقتصادی خود ادامه دهد ؟
توصیه میشود تا انتهای این مقاله همراه با ما گروه وکلا و مشاوران و کارشناسان حقوقی سایت وکیلوند اولین استارتاپ حقوقی ایران بمانید ؛
در ابتدا باید به بررسی مهریه و چیستی آن بپردازیم
ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی
به مجرد عقد زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
قانون مدنی در ماده ۱۰۸۲، زن را پس از جاری شدن صیغه عقد مستحق دریافت مبلغی به نام مهریه می داند که در شرع اسلام از آن به عنوان نشانه صداقت و مهر مرد یاد شده است. مهریه در سند ازدواج می تواند به صورت عندالمطالبه یا عندالاستطاعه مشخص شود.
زن در هر دو صورت می تواند صداق را از شوهر خود طلب کند. در مهریه عندالاستطاعه، بایستی توانایی مالی مرد برای پرداخت مهریه توسط زن اثبات شود. در صورتی که پرداخت مهریه به صورت عندالمطالبه باشد و مرد توانایی پرداخت کل مهریه به صورت یک جا نداشته باشد نیز وی می تواند مهریه را تقسیط کند. به خاطر داشته باشید که قبل از هر چیز باید برای محاسبه مهریه به نرخ روز اقدام کنید.
قانون مهریه چیست ؟
آنچنان که در مواد ۱۰۸۰ الی ۱۰۸۷ قانون آمده است، زوجین باید هر دو از مبلغ مهریه راضی باشند. این مسأله به حدی جدی است که در صورت عدم رضایت مرد از مبلغ مهریه (در مواردی که مهریه توسط خانواده ها تعیین می شود)، وی می تواند از دادن مهریه سر باز زند. در واقع طبق قانون، زن مالک شرعی و قانونی مهریه خود است و محدودیتی برای نوع مصرف آن ندارد. طبق ماده ۱۰۸۳، پرداخت مهریه می تواند به صورت قسطی انجام شود. همچنین در صورتی که مهر معلوم، عین معینی باشد که قبل از تسلیم معیوب بوده است، مرد ضامن عیوب و نواقص آن است. طبق قانون، زن حق این را دارد که در صورتی که مهر حال دارد، قبل از اخذ صداق از انجام وظایف خود در مقابل همسر امتناع نماید.
این امر مشروط به این است که زن قبل از گرفتن مهریه نسبت به وظایف خود قیام ننماید. البته در این حال نیز می تواند مهریه خود را دریافت کند. بعلاوه بر اساس قوانین مهریه زن و شوهر می توانند به صورت توافقی هیچ مهر صداقی را برای نکاح دائم خود در نظر نگیرند به شرط آنکه هر دو راضی باشند. اما باید بعد از عقد مهریه ای را تعیین نمایند. اگر در فاصله نکاح دائم و عقد، زن و مرد رابطه زناشویی داشته باشند، زن می تواند مهرالمثل دریافت نماید. حتی اگر زن و مرد مهریه ای را برای ازدواج خود در نظر نگیرند، قانون بنابر شرایط مبلغی را به عنوان مهر صداق برای ازدواج رسمی آن ها درج می کند.
اعمال حق حبس زوجه برای وصول مهریه
پدیده ای در موازین حقوقی تحت عنوان حق حبس یا گروه کشی زوجه برای وصول مهریه بیان شده است که در ادامه به بررسی این موضوع پرداخته ایم.
حق حبس زوجه چیست ؟
در عقود معوض برای افراد این حق وجود دارد که تا وقتی طرف مقابل عوض معامله را نپرداخته طرف دیگر نیز می تواند از تحویل موضوع معامله خودداری کند. در عقد نکاح نیز زن می تواند طبق قانون مدنی تا وقتی مهریه به او تسلیم نشده از برقراری رابطه زناشویی و تمکین خودداری کند.
معرفی آثار حق حبس زوجه
زوجه را نمی توان ملزم به تمکین خاص و اسفای وظایف زناشویی نمود.
زوجه استحقاق دریافت نفقه را دارد.
اگر زوج نفقه زوجه را نپردازد زوجه می تواند از طریق حقوقی و کیفری آن را مطالبه نماید.
چنانچه مهریه تقسیط شود حق حبس زوجه باقی می ماند.
شرایط اعمال حق حبس زوجه چیست ؟
مهریه حال باشد. زیرا زمانی که مهریه حال نیست حق حبس زوجه معنا نخواهد داشت.
زوجه قبل از گرفتن مهریه به ایفای وظایف زناشویی نپرداخته باشد.طبق ماده۱۰۸۶ قانون مدنی؛ چنانچه زوجه قبل از گرفتن مهریه به ایفای وظایف زناشویی اقدام کند حق حبس وی ساقط می شود.
آیا اگر مرد معسر باشد دیگر نیازی به پرداخت مهریه نیست و حق حبس را ازبین میبرد ؟
پاسخ به سوال فوق منفی است. اعسار مرد حق حبس زوجه را ساقط نمی کند. حتی اگر تقسیط مهریه نیز صورت بگیرد باز زن می تواند از حق حبس خود استفاده کند.
موارد زوال حق حبس
درمواردی که مهر موجل باشد یعنی موعدی برای پرداخت آن باشد.
زن قبل از استفاده از حق حبس و گرفتن مهریه خودش به اختیار خود تمکین کند.
برای وصول مهریه چه کنم ؟
یکی از سوالاتی که در مراجعات مکرر خانم ها به دفاتر وکلا و مشاوران حقوقی همیشه مطرح است این است که برای وصول مهریه چگونه اقدام کنم ،به کجا باید بروم ؟
که ما در گروه وکلا و مشاوران و کارشناسان حقوقی سایت وکیلوند اولین استارتاپ حقوقی ایران آنها را به این ترتیب راهنمایی میکنیم ؛
قبل از هر چیز بهتر است که به صورت لسانی و یا حتی المقدرو با ارسال اظهارنامه از همسر خود مطالبه نمایید ،اگر موثر بود که هیچ در غیر این صورت راهکار ارایه شده به این ترتیب است ؛
اگر عقد شما به صورت دایمی باشد ابتدا باید برای صدور اجراییه به محل تنظیم کننده سند نکاحیه یعنی دفتر رسمی ازدواجی که شما عقد خود را در آنجا منعقد کرده اید مراجعه نمایید (( اگر آدرس آن را نمیدانید و فراموش کرده اید میتوانید به صفحه اول قباله ازدواج خود مراجعه کنید و آدرس را مشاهده نمایید )) و تقاضای صدور اجراییه کرده و سپس اجراییه صادره را به اداره ثبت اسناد و املاک برده و تقاضای توقیف اموال زوج را نمایید ،
اگر مالی در ظرف حدود دو ماه از او بدست نیاید سپس باید نسبت به طرح و تنظیم دادخواست مبنی بر مطالبه مهریه از دادگاه خانواده اقدام نمایید .
اما حالت دوم
اگر عقد زوجین به صورت موقت باشد یا به عبارت دیگر به صورت صیغه ای باشد ،از همان ابتدا باید نسبت به تنظیم دادخواست به دادگاه خانواده اقدام نمایند .