یکی از مسائل مبتلابه در دادگستری، پرونده‌هایی هستند که به علت خیانت همسر طرح شده و خواسته اصلی در آنها، «طلاق» است. بر کسی پوشیده نیست که بن مایه ازدواج، بحث وفاداری است. منتهی به دلایل مختلفِ عاطفی، احساسی، اقتصادی و مواردی از این دست، ممکن است خیانت از سوی هر یک از زن و مرد سر زده و زندگی مشترک به لبه پرتگاه کشانده شود.
گذشته از بحث‌های اجتماعی که در این قضیه حتما باید مورد واکاوی قرار بگیرند، چالش‌های حقوقی پیرامون طلاق به علت خیانت همسر نیز بسیار زیادند. این‌که آیا به فرض اثبات خیانت، می‌توان از همسر طلاق گرفت؟ اساسا نحوه اثبات خیانت همسر چگونه است؟ و یا این سوال که از نظر کیفری، چه فرقی در مجازات خیانت مرد با خیانت زن وجود دارد؟ پاسخ همه این سوالات را در ادامه این مطلب داده‌ایم. با ما همراه باشید.
طلاق به دلیل خیانت مرد
مطابق با قانون مدنی کشورمان، حق طلاق با مرد است و او هر زمان که بخواهد می‌تواند با پرداخت حقوق مالی زن (که مهم‌ترین آن مهریه است)، از وی طلاق بگیرد. در عین حال قانون‌گذار برای حمایت هرچه بیشتر از حقوق زن، شرایطی را نیز پیش‌بینی کرده که در صورت وقوع آنها، زن حق داشته باشد بدون رضایت شوهرش، درخواست طلاق دهد. این موارد تحت عنوان «شرایط عسر و حرج» در قانون مطرح شده‌اند.
عسر و حرج یعنی شرایطی که زن در مشقت و سختی قرار گرفته و ادامه زندگی مشترک برای وی دشوار باشد. حال اگر زن به هر طریقی بتواند این عسر و حرج خود را اثبات کند، می‌تواند به حکم دادگاه از مرد طلاق بگیرد. یکی از روش‌های مورد تأیید قانون برای طلاق و جدایی، اثبات خیانت مرد است. در واقع اگر زن ثابت کند به خاطر خیانت همسرش دچار عسر و حرج شده و زندگی زناشویی برای او سخت و مشقت‌بار شده است، دادگاه حکم طلاق یک طرفه زن را صادر خواهد کرد.
از جمله مواردی که در راستای طلاق در صورت خیانت مرد توسط دادگاه پذیرفته می‌شود، ازدواج مجدد مرد بدون اطلاع و اجازه همسرش اشت. در واقع از آن‌جایی که مرد مطابق با شرع و قانونی حق دارد که تا چهار همسر برای خود اختیار کند، تنها در صورتی فرض خیانت وی با همسر دیگر ثابت می‌شود که همسر قبلی‌اش از این موضوع بی‌اطلاع باشد. در این حالت دادگاه می‌تواند به‌خاطر عسر و حرج وی مرد را به طلاق زن اولش مجبور سازد.
همچنین در صورتی که مرد با فرد دیگری به جز همسرش رابطه نامشروع داشته باشد، زوجه می‌تواند درخواست طلاق را تنظیم کرده و به همراه مدارک و شواهد این مسئله را در دادگاه طرح نماید. قاضی پس از بررسی مدارک اگر خیانت مرد را قطعی دید، زن را به حکم آن‌که در شرایط عسر و حرج است، از همسرش طلاق می‌دهد.
در هر ساعت از شبانه روز در کنار شماییم: مشاوره حقوقی آنلاین شبانه روزی
طلاق به دلیل خیانت زن
متاسفانه بحث طلاق خیانت در میان زنان نیز بسیار شایع است و پرونده‌هایی با این مضمون در دادگاه‌های بسیاری در جریان هستند. از آن‌جایی هم که زن ستون خانه است، مسئله خیانت وی می‌تواند به مراتب تبعات شدیدتری هم داشته باشد. از این لحاظ، قانون همان‌طور که طلاق به خاطر خیانت مرد را حق زن دانسته، پیش‌بینی مشابهی نیز در مورد طلاق به خاطر خیانت زن داشته است.
برای این منظور، آقا می‌تواند پرونده را در دادگاه مطرح کرده و به استناد به خیانت همسرش، از وی جدا شود. البته از آن‌جایی که آقا اساسا حق طلاق دارد – به شرط پرداخت حقوق مالی زن – دادگاه در هر حال در صورت درخواست آقا حکم عدم سازش و به تبع آن حکم طلاق می‌دهد، منتهی فایده گرفتن حکم خیانت زن در دادگاه این است که جدای از بحث‌های روحی و روانی، مرد می‌تواند خود را از شرط تنصیف دارایی برهاند.
باید خاط نشان کرد که شرط تنصیف دارایی شرطی است که طرفین می‌توانند در زمان نکاح آن را امضاء کرده و به موجب آن متعهد شوند که در صورت جدایی، مال و اموالی که بعد از ازدواج به‌دست آورده‌اند، بین طرفین نصف شود. این شرط یکی از شروط ضمن عقد است. اما از آن‌جایی که در شرط مذکور آمده است که «زن در صورتی مستحق تا نصف اموال موجود بعد از ازدواج است که طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری و سوء رفتار و سوء اخلاق او نباشد»، مرد می‌تواند با استناد با خیانت وی، او را متهم به سوء رفتار کرده و خود را از این شرط برهاند.
آیا در صورت خیانت زن، باز هم به وی مهریه تعلق می‌گیرد؟
خیلی افراد تصور می‌کنند که در صورت وقوع طلاق به دلیل خیانت زوجه به همسرش، مهریه او نیز از بین می‌رود. این تصور اما به هیچ عنوان درست نیست. به یاد داشته باشید که مهریه اساسا حق مطلق زن است و از زمانی که نکاح جاری می‌شود، مهریه جزء مایملک زن به حساب می‌آید. یعنی مهریه در واقع دارایی زن است و می‌تواند آن را از همسرش طلب کند.
حتی در صورتی که زن ناشزه باشد و از همسرش تمکین نکند، یا زن با فرد دیگری رابطه نامشروع داشته باشد و خیانت زن اثبات شود و به استناد همین مسئله زوج برای طلاق اقدام کند، باز هم مهریه باید توسط مرد پرداخت شود. البته دیده شده در چنین مواقعی زن از ترس رفتن آبرویش، در قبال طلاق و شکایت نکردن شوهر، حاضر به گذشت از مهریه و اصطلاحا طلاق توافقی شده است ولی از حیث مقررات حقوقی اثبات رابطه نامشروع باعث از بین رفتن مهریه نخواهد شد.
نکته جالب این‌که رابطه نامشروع حتی باعث از بین رفتن اجرت‌المثل ایام زوجیت هم نمی‌شود و دادگاه در ضمن پرونده طلاق با ارجاع قضیه به کارشناس جهت برآورد آن، در دادنامه نسبت به آن تعیین تکلیف می‌کند.
حکم خیانت زن یا مرد به همسرش چیست؟
جدای از بحث حقوقی و طلاق، خیانت به همسر می‌تواند مجازات هم با خود به همراه داشته باشد. در این رابطه خیلی‌ها نخستین سوالی که از ما می‌پرسند این است که حکم خیانت مرد به زن چیست؟ در صورتی که زن به مرد خیانت کند چطور؟ در پاسخ به این سوال، باید میان فرض خیانت زن با مرد تفکیک قائل شد.
الف) در حالت اول، زمانی که زن به مرد خیانت کند، مجازات به این ترتیب است:
در صورتی که خیانت مصداق رابطه نامشروع دون زنا (مثل در آغوش کشیدن و بوسیدن) باشد، زن به مجازات تا ۹۹ ضربه شلاق محکوم می‌شود. اگر خیانت زن مصداق رابطه نامشروع زنا باشد (یعنی دخول صورت گرفته باشد)، دو حالت وجود دارد. اول این‌که زنا در شرایط احصان نباشد که زن در این صورت به ۱۰۰ ضربه شلاق محکوم می‌شود. دوم این‌که اگر زن در شرایط احصان باشد (زنای محصنه) که زن در این صورت به رجم یا اعدام محکوم می‌شود.
ب) در حالت دوم، زمانی که مرد به زن خیانت کند، مجازات به این ترتیب است:
در صورتی که خیانت مصداق رابطه نامشروع دون زنا باشد، مرد به مجازات تا ۹۹ ضربه شلاق محکوم می‌شود. اگر خیانت مرد مصداق رابطه نامشروع زنا باشد، دو حالت وجود دارد. اول این‌که در صورتی که مرد در شرایط احصان نباشد، به مجازات تا ۱۰۰ ضربه شلاق محکوم می‌شود. دوم این‌که اگر مرد در شرایط احصان باشد (زنای محصنه) به رجم یا اعدام محکوم می‌شود. شما می‌توانید در مورد زنا و مجازت آن در قانون ایران مطالعه بیشتر داشته باشید.
از بهترین‌ها مشاوره بگیرید: مشاوره حقوقی خانواده تلفنی رایگان 24 ساعته
آیا خیانت در فضای مجازی هم دارید؟
فضای مجازی رکن مهم زندگی‌های مدرن امروزی است و بسیاری از خیانت‌ها از فضای مجازی آغاز شده یا اساسا در بستر آن شکل می‌گیرد. طبیعتا سوالی که به‌وجود می‌آید این‌که حکم خیانت مجازی مرد به زن چیست و این نوع خیانت چطور در دادگاه قابل اثبات است؟
برای پاسخ به این پرسش، باید به ماده 637 قانون مجازات اسلامی مراجعه کنیم. طبق ماده ۶۳۷ این قانون، روابط نامشروعی که به زنا هم ختم نشوند، می‌توانند مجازات داشته باشند؛ اعمالی از قبیل بوسیدن و در آغوش کشیدن. نکته مهم در این ماده، استفاده از عبارت «از قبیل» است. قانون‌گذار با آوردن این عبارت، تشخیص ارتکاب جرم و مصداق رابطه نامشروع را به عهده قاضی گذاشته است تا بتواند با توجه به اسناد و مدارک، اظهارات طرفین و یا علم خود که به‌دست می آورد، حکم خیانت مرد به زن در فضای مجازی را صادر کند.
این ماده همچنین در رابطه با مجازات این نوع خیانت تعیین تکلیف کرده است. طبق این ماده مجازات رابطه نامشروع و حکم خیانت مرد به زن در فضای مجازی تا ۹۹ ضربه شلاق است. یعنی تعیین تعداد ضربات شلاق با شخص قاضی است که با توجه به اوضاع و احوال و تشخیص خود، تعداد ضربات شلاق را تا ۹۹ ضربه تعیین نماید.
مدارک لازم برای اثبات خیانت مرد و زن
برای آن‌که دادگاه حکم به طلاق دهد و خیانت همسر ثابت شود، نیاز است که خواهان (همان طرفی که مدعی است همسرش به وی خیانت کرده)، ادعای خود را نزد قاضی ثابت نماید. از آن‌جایی هم که ادله اثبات این دعوی در مورد مرد و زن با یکدیگر متفاوت است، هر یک از آنها را به شکل جداگانه بررسی کرده‌ایم:
-
نحوه اثبات خیانت مرد
در صورتی که مرد بدون اجازه همسرش مجددا با فرد دیگری ازدواج کرده باشد و این عقد از نوع نکاح دائم باشد، زن با استعلام از سازمان ثبت‌احوال و ارائه آن به دادگاه می‌تواند این موضوع را ثابت کند و از همسرش جدا شود. اما در شرایطی که مرد با فرد دیگری ازدواج موقت کرده باشد، تنها در صورت وجود صیغه‌نامه زن می‌تواند این موضوع را ثابت کند. به عبارتی، اثبات عقد موقت مرد نسبت به نکاح دائم سخت‌تر است.
اما مشکل اصلی در جایی است که مرد به زن خیانت کرده، ولی هیچ رابطه ازدواجی (چه دائم و چه موقت به آنها وجود نداشته باشد). در این‌گونه مواقع زن تنها در صورت اثبات این‌که رابطه نامشروع بین طرفین وجود داشته می‌تواند از همسرش طلاق بگیرد. یکی از روش‌های اثبات رابطه نامشروع مرد با فرد دیگر، شهادت چهار مرد عاقل و بالغ است.
راه دیگر اثبات رابطه نامشروع، ارائه مدارکی است که قاضی را به یقین در وقوع رابطه نامشروع بسازد. یعنی قاضی با کمک مستنداتی که نزد او در دادگاه مطرح شده است، نظریه کارشناس، تحقیقات محلی، معاینه محل، اظهارات افراد مطلع و شاهدان و ...، علم پیدا کند که مرد به زنش خیانت کرده است. مواردی مثل فیلم، پیامک، عکس و مدرک دیگری که رابطه نامشروع زن یا مرد متاهل را به اثبات برساند، در اصطلاح حقوقی «اماره قضایی» نامیده شده و می‌تواند برای اثبات رابطه نامشروع در دادگاه مورد استفاده طرفین قرار گیرد.
نکته: حتما در طرح دعاوی خیانت در دادگاه محتاط باشید؛ زیرا اگر زن نتواند دلایل یا شهود کافی را برای خیانت همسرش ثابت کند، زوجه مرتکب جرم قذف شده (یعنی افترا بستن به همسر) و می‌تواند به شلاق حدی محکوم شود.
-
نحوه اثبات خیانت زن
شرایط طلاق به دلیل خیانت زن و دلایلی که برای اثبات آن مطرح می‌شود، مشابه به دلایل خیانت مرد خواهد بود. این دلایل عبارتند از:
-
اقرار به خیانت توسط زن در محضر دادگاه و نزد قاضی
-
ارائه مدارک و شواهد نشان دهنده خیانت زن مانند عکس، فیلم و…
-
شهادت چهار مرد عاقل و بالغ جهت اثبات خیانت زن
-
ارائه هر مستندی که سبب علم قاضی شود
با توجه به این‌که در خیانت مرد امکان استعلام عقد دائم یا ارائه صیغه نامه جهت ازدواج مجدد زوج وجود دارد، اثبات خیانت مرد به زن راحت‌تر است؛ اما برای مواردی که مرد یا زن به خاطر رابطه نامشروع به دیگری خیانت کرده‌اند، لازم است که استشهاد محلی، حضور شاهدان یا مدارکی که نشان دهنده این موضوع هستند آماده شده و به دادگاه ارائه شوند.
مراحل طلاق به دلیل خیانت همسر
سوال این است که بعد از آن‌که زن یا مرد مطمئن شد همسرش به وی خیانت می‌کند، چه کارهایی باید انجام دهد و چه قدم‌هایی را باید بردارد تا دادگاه در نهایت حکم طلاق را صادر نماید؟
فرایند شکایت از همسر خیانت‌کار و طرح مسئله در دادگاه، دقیقا مشابه با هر پرونده دیگری است که در دادگاه مطرح می‌شود. برای این منظور، خواهان (یا وکیل طلاق از طرف زن یا مرد) باید مراحل طلاق به دلیل خیانت همسر را به شکل زیر طی کنند:
-
تنظیم دادخواست طلاق توسط مرد / زن
-
ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی
-
ارائه مدارک و شواهد به همراه دادخواست طلاق به دادگاه
-
حضور طرفین در جلسات دادرسی و بررسی مدارک ارائه شده
-
تعیین تکلیف حقوق مالی زن مانند مهریه، حضانت فرزندان
-
صدور حکم طلاق توسط دادگاه
-
درخواست تجدیدنظر یا فرجام‌خواهی توسط مدعی
-
تایید حکم طلاق و مراجعه به دفتر ازدواج و طلاق برای جاری کردن صیغه طلاق
سخن پایانی
پرونده‌های خانواده و مخصوصا پرونده‌های طلاق که به خاطر خیانت همسر در دادگستری مطرح می‌شوند، پیچ و خم حقوقی بسیاری دارند. از نحوه ثبت دادخواست گرفته، تا چگونگی اثبات ادعا در دادگاه، همگی باید به کمک یک وکیل خبره و باتجربه صورت گیرد. در غیر این صورت خواهان پرونده نه تنها به حق خود نرسیده، بلکه ممکن است به دلیل اثبات نشدن ادعای خود، به حد قذف هم محکوم شود.
ما در همین راستا در وکیل وند کنار شماییم تا در این مسیر بتوانید از کمک بهترین وکلا بهره‌مند شوید و به حداکثر حقوق خود دست یابید. برای این منظور می‌توانید در ابتدا بدون صرف هزینه مشاوره حقوقی تلفنی و هدررفت وقت خود، از مشاوره حقوقی خانواده تلفنی رایگان 24 ساعته بهره‌مند شوید و در صورتی که تمایل به ادامه فرایند داشتید، صفر تا صد کار را به یکی از وکلای ما بسپارید.