معنی و مفهوم اعاده دادرسی چیست ؟
اعاده‌دادرسی یک روش استثنایی اعتراض به آرای محاکم است که به موجب آن، پرونده ای که با رای قطعی یا قطعیت یافته مختومه شده است، مجدداْ مفتوح و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
ویژگی منحصر به فرد اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور
اعاده‌دادرسی در بین روش های استثنایی شکایت از آراء از ویژگی منحصر به فردی برخوردار است. در حقیقت این طریق شکایت، موجب می شود که دادرسی منتهی به حکم قطعیت یافته یا قطعی، به درخواست محکوم علیه دوباره نزد همان مرجع صادر کننده حکم مورد رسیدگی قرار گیرد.
اعاده دادرسی در نظام حقوقی ایران به چند روش ممکن است صورت گیرد ؟
اعاده‌دادرسی در نظام حقوقی ایران به صورت دو مرحله‌ای انجام می‌شود: در مرحله اول نسبت به قبول یا رد درخواست اعاده‌دادرسی اظهارنظر قضایی صورت می‌گیرد و در مرحله دوم ( در فرض قبول درخواست ) نسبت به ماهیت درخواست رسیدگی و حکم مقتضی صادر می‌گردد.
سابقه اعاده دادرسی ویژه(ماده ۴۷۷) در دیوان عالی کشور به چه صورت است ؟
در ماده ۱۸ قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب اصلاحی سال ۸۵ قانون گذار یک روش خاص برای اعاده دادرسی و رسیدگی مجدد پیش بینی کرده است. این اعاده دادرسی بعدها در ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری وارد شد و در قانون آیین دادرسی کیفری احکام جدیدی برای آن مقرر شده است که در ادامه برخی از این احکام را بررسی خواهیم کرد.
احکام اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور
- این روش اعاده دادرسی یک روش خاص است و احکام آن با اعاده دادرسی مصطلح در ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی یکسان نیست و متفاوت است.
- اعمال آن منوط به آن است که رئیس قوه قضاییه را خلاف احکام بینش را بداند در این صورت دستور رسیدگی مجدد عادی و بررسی نسبت به پرونده را صادر می کند
- اگر رئیس دیوان عالی کشور ،دادستان کل کشور، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح یا روسای کل دادگستری استان ها رای قطعی اعم از حقوقی یا کیفری را خلاف شرع تشخیص دهند می‌توانند با ذکر مستندات از رئیس قوه قضائیه درخواست تجویز اعاده دادرسی کننده این اقدام نسبت به هر پرونده فقط برای یکبار قابل اعمال است مگر اینکه مخالفت با شرع به جهت دیگری باشد.
- این روش هم نسبت به احکام و هم نسبت به قرارها قابل اعمال است نسبت به دستور موقت هم پذیرفته شده است
اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور نسبت به چه آرایی قابل اعمال است ؟
این روش نسبت به آرای قطعی مراجع قضایی اعم از حقوقی و کیفری و بدوی و تجدیدنظر ،آرای سازمان قضایی نیروهای مسلح، دادسراها و شوراهای حل اختلاف آرای شعب دیوان عالی کشور است در باب تجویز اعاده دادرسی و سایر آراء دیوان عالی کشور و دستورهای موقت دادگاهها قابل اعمال است.
نحوه ورود دادستان کل کشور در مقوله اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور
اگر در حقوق عامه و دعاوی راجع به دولت امور خیریه و اوقاف و امور محجورین و غایب مفقودالاثر بی‌سرپرست حکم قطعی صادر شود و دادستان کل کشور حکم مذکور را خلاف شرع و یا قانون تشخیص دهد به طور مستقل مراتب جهت اعمال ماده ۴۷۷ به نحو فوق به رئیس قوه قضائیه اعلام می‌کند.
