محاربه و افساد فی الارض :
محارب کیست؟
در قانون به وضوح اشاره شده است شخصی که در مردم ایجاد هراس و ترس می کند و آزادی و امنیت آن ها را به خطر می اندازد و یا دست به اسلحه می شود محارب شناخته خواهد شد؛ حال چه او دارای اسلحه سرد باشد مانند شمشیر، قمه، چاقو، سنگ و غیره و چه دارای اسلحه گرم باشد مانند هفت تیر، تفنگ ساچمه ای، مواد منفجره و غیره.
البته باید گفته شود هر کس که اسلحه به دست بگیرد محارب به حساب نمی آید و فقط افرادی که به قصد ایجاد هراس در مردم به این کار دست بزنند محارب هستند. با توجه به این مسئله، شخصی که با دیگری خصومت خصوصی داشته باشد و اسلحه به دست بگیرند و کار او جنبه عمومی نداشته باشد، محارب نیست.
همچنین شخصی محارب خوانده می شود که از اقدام خود قصد مجرمانه ای داشته باشد و محاربه او به صورت ظاهری نمایان شود. با این وجود اگر شخص در یک بیابان به اجرای اعمال ترسناک و اسلحه کشی اقدام کند محارب خوانده نمی شود؛ اما اگر این فعل در یک جمع و در یک خیابان عملی شود شخص محارب شناخته خواهد شد.
از سوی دیگر فردی که برای دفاع از مردم و یا مقابله با محاربات اقدام به مبارزه کند و اسلحه بکشد محارب به حساب نمی آید چرا که او قصد سوء و هراس مردم را نداشته؛ بلکه هدف او دفاع از مردم بوده است.
مقاصد محاربان و مفسدان فی الارض
محاربان و مفسدان فی الارض ممکن است از اعمال خود مقاصد متعددی داشته باشند مانند ایجاد هراس در مردم و جلب توجه آن ها و یا تلاش برای قیام در برابر حکومت جمهوری اسلامی و براندازی حکومت اسلامی. قانون اشاره کرده تمام کسانی که عضو سازمان های محارب هستند و تلاش می‌کنند ایران را تضعیف کنند و یا حکومت را براندازند محارب شناخته می شوند.
همچنین طرفداران این سازمان ها و کسانی که به آن ها اسلحه، تجهیزات نظامی، مواد منفجره شونده و... می رساند نیز محارب و مفسد فی الارض هستند. البته این در صورتی است که افراد با آگاهی و اراده خود اقدام به این اعمال کنند و در صورتی که از این افعال آگاهی نداشته باشند محارب نخواهند بود.
جرم محاربه و فساد فی الارض
محاربه و افساد فی الارض جزو جرایمی است که دارای مجازات خاص و مشخص شرعی بوده و از این جهت در حوزه ی حدود (یعنی مجازات هایی که تعداد و چگونگی آنها در دین اسلام مشخص شده است ) جای می گیرد .
ماده 279:
ماده 280 :
حد محاربه
نکات قابل توجه در رابطه با تعیین مجازات
جالب است بدانید از ماده ۱۹۱ قانون مجازات اسلامی تا ماده ۱۹۵ این قانون در رابطه با نحوه تعیین مجازات محاربان و مفسدان فی الارض صحبت شده و نکاتی در این زمینه بیان شده است. این ۵ نکته را می توان به عبارت زیر دانست.
ماده ۱۹۱: هر یک این چهار مجازات مطرح شده با توجه به علم قاضی و جرم انجام شده انتخاب می شوند. ممکن است شخصی به قتل اقدام کرده و یا شخصی را مجروح کرده و مال او را از او گرفته باشد. شخصی نیز امکان دارد هیچ یک این اعمال را مرتکب نشده باشد.
ماده ۱۹۲: حتی اگر فردی که صاحب حق است اقدامات محارب و مفسدان فی الارض را ببخشد مجازات این اشخاص بخشیده نخواهد شد.
ماده ۱۹۳: محارب و مفسدی که به تبعید محکوم می شود در دوران تبعید مورد مراقبت قرار گرفته و حق مراوده و معاشرت با دیگران را نخواهد داشت.
ماده ۱۹۴: فرد تبعید شده پس از تبعید چه توبه کند و چه توبه نکند باید مدت زمان تبعید خود را بگذراند و به طور قطع مدت زمان تبعید کمتر از یک سال نخواهد بود.
ماده ۱۹۵: در صلب کردن فرد مجرم، باید به موارد زیر توجه کرد:
- مجرم را نباید طوری بست که منجر به مرگ او شود.
- شخص نباید بیش از سه روز بر روی صلیب بماند و بعد از سه روز باید پایین آورده شود.
- اگر بعد از سه روز شخص زنده بود نباید او را به قتل رساند.
نحوه اثبات محاربه و افساد فی الارض
در ماده ۱۸۹ به طور واضح و قاطع اشاره شده است که تنها تحت فراهم بودن دو شرط می توان محاربه و افساد فی الارض افراد را ثابت کرد. اگر نتوان با استفاده از این دو شرط مجرم بودن افراد را به اثبات رساند فرد بی گناه شمرده خواهد شد. این شرایط به عبادت زیر هستند.
- دو مرد بالغ به محاربه و افساد فی الارض شهادت دهند.
- اغراق مجرم به ارتکاب جرم و محاربه، در صورتی که او بالغ باشد و این اعتراف با اختیار خودش صورت بگیرد.
در مورد این شرایط شروط و نکاتی نیز وجود دارد که در تبصره های ماده ۱۸۹ به آن ها اشاره شده است. در تبصره ۱ گفته شده است شهادت افرادی که در حربه با یکدیگر درگیر شده اند نسبت به یکدیگر مورد قبول نیست.
تبصره ۲ نیز می گوید عده ای که در محاربه به آن ها آسیبی وارد نشده اما اشخاص دیگری مورد تهاجم قرار گرفته اند پذیرفته خواهد شد. تبصره ۳ نیز به این مسئله اشاره می کند، اشخاصی که به آن ها آسیبی وارد شده فقط می توانند به محارب بودن محاربان شهادت بدهند و شکایت شخصی برای این افراد پذیرفته نیست.
افساد فی الارض
احکام خاص مرتبط با افساد فی الارض
درباره مفسدان فی الارض احکام خاصی وجود دارد؛ به عنوان مثال طبق ماده ۳۶ قانون مجازات اسلامی پس از تعیین مجازات برای شخص مفسد، مجازات او باید یک بار در یکی از روزنامه های محلی منتشر شود تا مردم از آن اطلاع داشته باشند.
همچنین در بند ث ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی به این مسئله اشاره شده است افرادی که به مفسدان در اجرای فساد فی الارض کمک می کنند، به نحوی معاونان آنان به حساب می آیند که به هیچ وجه مجازات این افراد در حالت تعویق یا تعلیق قرار نخواهد گرفت.
سخن نهایی
در این مقاله تلاش کردیم شما را با محاربه و افساد فی الارض و همچنین مجازات تعیین شده برای آن ها آشنا کنیم. اشاره کردیم محاربان و مفسدان فی الارض افرادی هستند که به ایجاد ترس، دلهره، دایر کردن مراکز فساد و فحشا و... اقدام می کنند که ممکن است از این کار اهداف متعددی داشته باشند مانند آسیب به حکومت اسلامی و یا جالب توجه. برای این افراد مجازات هایی همچون صلب، اعدام، تبعید و قطع عضو در نظر گرفته می شود. امیدواریم این مطالب برایتان کاربردی بوده باشد.
