حمل و استفاده از وسایل دفاع شخصی مانند شوکر و اسپری فلفل (اشک‌آور) در نظام حقوقی ایران بدون مجوز قانونی، جرم محسوب می‌شود و مشمول مجازات‌های کیفری است. این مقاله به بررسی ابعاد قانونی، مجازات‌ها و شرایط اخذ مجوز این تجهیزات می‌پردازد.
جرم حمل اسپری فلفل و شوکر
بر اساس ماده ۱۲ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات، حمل، نگهداری، توزیع یا فروش غیرمجاز این تجهیزات جرم است.
| نوع وسیله | مجازات قانونی |
| اسپری فلفل، گازهای بی‌حس‌کننده و اشک‌آور | حبس از ۶ ماه تا ۲ سال |
| مواد محترقه و شوک‌دهنده‌ها (شوکر) | حبس از ۶ ماه تا ۲ سال |
| تبصره حمل غیرمجاز مواد محترقه جشن و مراسم |
جریمه نقدی از ۵۰۰ هزار ریال تا ۱۰ میلیون ریال صادر کردن به «کاربرگ‌نگار» |
توجه: مجازات حمل سلاح سرد، مانند چاقو یا قمه، دارای قوانین و مجازات‌های متفاوتی است. همچنین، اگر استفاده از این وسایل در دعوا به جرم چاقوکشی تبدیل شود، مجازات تشدید خواهد شد. که در این صورت دیه چاقوکشی به صورت جداگانه محاسبه می شود.
عوامل مؤثر در تعیین مجازات
قاضی می‌تواند با توجه به عوامل زیر، میزان مجازات حمل غیرمجاز را تعیین کند یا تعدیل نماید:
-
قصد و نیت متهم: آیا هدف از حمل، صرفاً دفاع شخصی بوده یا ارتکاب جرم دیگری در کار بوده است؟
-
مقدار و نوع وسیله: نوع اسپری یا شوکر و تعداد آن.
-
سابقه کیفری فرد.
-
شرایط دفاع مشروع: اگر استفاده از این وسایل در شرایط دفاع مشروع صورت گرفته باشد، می‌تواند موجب تخفیف یا منع تعقیب شود.
شرایط اخذ مجوز حمل (قانونی شدن حمل)
حمل شوکر و اسپری فلفل در ایران به طور مطلق ممنوع نیست، اما نیازمند دریافت مجوز رسمی است. افراد در صورت داشتن شرایط شغلی خاص (حساسیت شغلی بالا) می‌توانند با مراجعه به پلیس پیشگیری درخواست مجوز دفاع شخصی ارائه دهند.
الف) اصناف در اولویت دریافت مجوز
برخی از مشاغل که در معرض خطر بیشتری قرار دارند، در اولویت بررسی و دریافت این مجوزها هستند:
-
جواهر فروشان و زرگرها
-
صرافان
-
وکلای دادگستری
-
جامعه پزشکی و داروخانه‌ها
ب) شرایط عمومی متقاضیان مجوز
برای دریافت مجوز حمل این تجهیزات، متقاضی باید دارای شرایط زیر باشد:
-
داشتن ۱۸ سال تمام.
-
داشتن سلامت روحی و روانی (تأییدیه).
-
عدم سوء پیشینه و فساد اخلاقی.
-
توانایی به کارگیری سلاح (دفاع شخصی).
جرم‌انگاری ساخت غیرمجاز
ساخت، تولید یا مونتاژ هرگونه اقلام تحت کنترل مانند شوکر و اسپری فلفل بدون مجوز قانونی، جرم محسوب می‌شود و عواقب کیفری جدی به همراه دارد.
مجازات قاچاق، ساخت و مونتاژ اقلام تحت کنترل (ماده ۱۱ قانون قاچاق اسلحه): مجازات قاچاق یا ساخت اقلامی مانند اسپری فلفل و شوکر می‌تواند شامل حبس و جزای نقدی باشد. در صورت کشف ساخت غیرمجاز، علاوه بر مجازات حبس، وسایل و مواد مورد استفاده نیز ضبط و معدوم خواهد شد.
جمع‌بندی و توصیه حقوقی
به طور خلاصه، حمل شوکر و اسپری فلفل بدون مجوز قانونی، حتی با نیت دفاع شخصی، یک جرم تعزیری محسوب می‌شود و مجازات حبس در پی دارد. توصیه می‌شود برای دفاع از خود، فقط از طریق اخذ مجوز قانونی اقدام نمایید.
آیا برای پرونده حمل تجهیزات دفاع شخصی نیاز به راهنمایی حقوقی دارید؟ می‌توانید برای مشاوره تخصصی در این زمینه با وکلای ما تماس بگیرید.
