مهریه عندالاستطاعه
مهریه عندالاستطاعه یکی از انواع مهریه است که در آن پرداخت مهریه منوط به اثبات توان مالی مرد یا معرفی مال از سوی مرد در جهت تأمین مهریه می باشد. مهریه عندالاستطاعه منوط به استطاعت و توانایی مالی مرد است به این معنی که زن برای مطالبه آن باید استطاعت و توان مالی مرد را برای پرداخت مهریه در دادگاه ثابت کند و مرد تا مادامی که توانایی مالی نداشته باشد ملزم به پرداخت مهریه نیز نخواهد بود
عندالاستطاعه بودن مهریه خوب است یا بد؟
امروزه معمولا مهریه ها سنگین و فراتر از توان بسیاری از افراد هستند. افراد زیادی به دلیل عدم توانایی در پرداخت مهریه به زندان می افتند. عندالاستطاعه بودن مهریه باعث می شود در صورتی که مرد توانایی پرداخت مهریه را ندارد، برایش زندان بریده نشود.
در مورد اموال مرد، زن می تواند ثابت کند که او استطاعت پرداخت را دارد و البته مرد هم می تواند ادعا کند که چنین استطاعتی ندارد. به هر حال قانون راهکارهای دیگری هم دارد مثلا اگر مردی در این باره دروغ بگوید همسرش می تواند با استعلام های مختلف، لیست اموال و دارایی های او را ارائه دهد و برای انجام این کار اجازه قانونی دارد.
عندالاستطاعه بودن مهریه باعث می شود عملا مهریه های بالا بی اعتبار شود. از یک دیدگاه می توان گفت شاید این کار باعث آرامش بیشتر خانواده ها هم بشود. عندالاستطاعه بودن زمان مشخصی ندارد یعنی ممکن است مرد تا آخر عمرش هم توانایی پرداخت مهریه را نداشته باشد و بنابراین به انجام این کار مجبور نخواهد شد.
این موضوع می تواند باعث شود که خانواده ها مهریه های واقعی تعیین کنند یعنی دقیقا همان میزانی از مهریه را تعیین کنند که مرد توانایی پرداخت آن را دارد. یک موضوع دیگر هم در اینجا مطرح است. اگر مرد اموالش را به نام خودش نکند و یا این که به هر صورت دیگری آن ها را مخفی کند، ممکن است زن تا آخر عمر هم نتواند مهریه اش را دریافت کند.
به صورت کلی این کار باعث می شود مرد به خاطر مهریه به زندان نیافتد و عدد مهریه هم عددی منطقی تر و معقول تر انتخاب شود. از نظر اثبات استطاعت مرد هم در نهایت وجدان او دخیل است.
این که مهریه را به صورت عندالمطالبه و یا عندالاستطاعه تعیین کنید کاملا به خودتان و توافقی که با همسرتان دارید، بستگی دارد.
مهریه به صورت ترکیبی از عندالمطالبه و عندالاستطاعه
شما می توانید برای ایجاد تعادل، مهریه تان را هم عندالمطالبه تعیین کنید و هم عندالاستطاعه. خوب است که مقداری از مهریه که در توان مرد می باشد به صورت عندالمطالبه تعیین شود و مابقی آن عندالاستطاعه باشد. با این روش به نظر می رسد که حقی از هیچ کدام از طرفین ضایع نمی شود.
شما می توانید برای دریافت مهریه شرط و تضمین هم داشته باشید. به صورت کلی خوب است اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشید تا بعدا با مشکلی مواجه نشوید.
یکی از جدی ترین آثار مالی عقد نکاح مسئله مهریه است که اصولا باعث ایجاد محبت و دوستی بین زوجین و تحکیم بنیان خانواده می گردد.
هر چیزی که اصطلاحاً مالیت داشته باشد می تواند با توافق زن و مرد در هنگام عقد به عنوان مهریه قرار گیرد .مهریه زن حقوق مادی زن است که طبق قانون این دین در ذمه شوهر است و زمانی که زن به نکاح شوهر خود در آید مالک مهریه خواهد بود. جهت مشاوره حضوری و تلفنی، نگارش لایحه، درخواست وکیل به سایت مشاوره حقوقی آنلاین وکیل وند مراجعه نمایید.
اصولاً در ضمن عقد نوع مطالبه مهریه نیز مشخص می شود که انتخاب آن به عهده زن است .با این تفاسیر مهریه به 2 دسته تقسیم می شود:
- مهریه عندالمطالبه
- مهریه عندالاستطاعه
انواع مهریه
همان طور که گفتیم مهریه از نظر نوع پرداخت به دو گروه عندالمطالبه و عندالاستطاعه تقسیم می شود. مهریه را از یک نظر دیگر هم می توان دسته بندی کرد و آن از نظر زمان تعیین مهریه است.
مهرالمسمی:
این مهریه هنگامی که عقد جاری می شود میان دو طرف و با توافق تعیین می گردد.
مهرالمثل:
در صورتی که در مهریه ابهاماتی وجود داشته باشد، در حالی که زوجین رابطه زناشویی داشته اند، مهرالمثل تعیین می گردد. این مهریه توسط کارشناس دادگاه، با توجه به شرایط زن و مهریه نزدیکان او تعیین می شود.
مهریه مبهم می تواند مهریه ای باشد که مجهول است، مالیت ندارد، ملک غیر محسوب می شود و یا برخی شرایط مشابه. در هر صورت این نوع مهریه قابل قبول نخواهد بود.
مهرالمتعه:
اگر مهریه در زمان ازدواج دائم معین نشده باشد و زوجین قبل از داشتن رابطه زناشویی بخواهند جدا شوند، با توجه به وضعیت اقتصادی مرد مهریه تعیین می شود.
مهرالسنه:
میزان این مهریه 500 درهم است و به نرخ روز محاسبه می شود. جالب است بدانید این مهریه، مهریه حضرت فاطمه (س) بوده است. شما می‌توانید برای محاسبه مهریه از سامانه محاسبه آنلاین مهریه به نرخ روز در وبسایت وکیل وند استفاده کنید.
مهریه عند الاستطاعه چیست؟
مهریه عندالاستطاعه یک نوع از مطالبه مهریه است که اخیرا در قانون و ازدواج مطرح شده است و اجرا می شود با این شرط که صرفاً زمانی قابل مطالبه توسط زن می باشد که مرد استطاعت و توانایی پرداخت آن را داشته باشد.
مهریه عندالمطالبه چیست؟
مهریه عندالمطالبه به مهریه ای گفته می شود که از زمان امضاء عقد نامه توسط طرفین ازدواج زن می تواند با مراجعه به مراجع ذیصلاح از قبیل دادگاه خانواده و یا اجرای ثبت نسبت به مطالبه آن اقدام نماید.
شرایط مطالبه مهریه عند الاستطاعه
مطابق ماده 10 قانون مدنی، تعیین مهریه عندالاستطاعه بر اساس توافق طرفین در ازدواج دائم و موقت قابل اجرا می باشد همچنین در مهریه عند الاستطاعه زن نمی تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را مطالبه کند و لازمه مطالبه مهریه اثبات توان مالی مرد در پرداخت مهریه است.
البته در برخی مواقع امکان دارد مرد اموال خود را از همسرش مخفی کند که در این صورت زن طبق قانون می تواند در خواست استعلام اموال همسر خود را نماید و از طریق بانک مرکزی و اداره ثبت اسناد و املاک و اداره راهنمایی و رانندگی برای اطلاع از دارایی مرد اقدام کند.
در این صورت زن می تواند برای مطالبه مهریه خود به دفتر رسمی ازدواجی که در آن عقد آنها ثبت شده مراجعه نماید و نسبت به درخواست صدور اجراییه از سردفتر اقدام نماید و سردفتر نیز ضمن صدور اجراییه باید آن را به مرد ابلاغ کند.
به این ترتیب مرد مکلف به پرداخت مهریه همسر خود می شود و در صورت امتناع از پرداخت مهریه، اموال او از اداره ثبت اسناد و املاک استعلام و به جهت پرداخت مهریه توقیف می گردد.
تقسیط در مهریه عندالاستطاعه
وقتی مهریه به صورت عندالمطالبه تعیین می شود مرد می تواند تقاضای تقسیط آن را داشته باشد. این در صورتی است که اعسار مرد از پرداخت مهریه ثابت شود. در مورد مهریه عندالاستطاعه اما تقسیط مفهومی ندارد و وقتی استطاعت مالی مرد تایید شود، باید پرداخت مهریه را انجام دهد. به عبارتی دیگر مرد اگر توان مالی کافی برای پرداخت این مهریه را ندارد مجبور به پرداخت آن نخواهد بود پس تقسیط در اینجا انجام نمی شود.
حکم جلب برای مهریه عندالستطاعه
همان طور که در این مهریه تقسیط نداریم، حکم جلب هم نداریم. به صورت کلی وجود این نوع مهریه فشار را از روی مرد برمی دارد.
درخواست اعسار در مهریه عندالاستطاعه
این مورد هم برای این مهریه بی فایده است. اگر زن تمکن مالی مرد را ثابت کرده است، مرد موظف به پرداخت مهریه است و اعسار مفهومی ندارد. اگر تمکن مالی مرد ثابت نشده است، باز هم در این صورت اصلا نیازی به انجام کاری از طرف او نیست.
مهریه عندالاستطاعه پس از فوت
بسیاری از خانم ها برای دریافت مهریه شان اقدام نمی کنند. در حقیقت معمولا در خانواده ها وقتی پای مهریه وسط می آید که اختلافی به وجود آمده باشد. اگر مهریه عندالاستطاعه را دریافت ننموده باشید و مرد فوت کند، به ماترک او استناد می شود. در صورتی که با توجه به ماترک امکان پرداخت مهریه وجود داشته باشد این کار انجام خواهد شد.
حق حبس در مهریه عندالاستطاعه
با استناد به ماده 1085 قانون مدنی، زمانی حق حبس به زن تعلق می گیرد که مهریه اش حال باشد و زمان و مهلتی برای پرداخت آن مشخص نشده باشد با این توصیف مطابق قانون و رویه قضایی در صورتی که مهریه عند الاستطاعه باشد و توافق زوجین به پرداخت مهریه در زمان استطاعت مالی مرد باشد دیگر حق حبس به زن تعلق نمی گیرد.
حق حبس تنها در صورتی که مهریه عند المطالبه باشد به زن تعلق می گیرد و بر این اساس زن می تواند از حق حبس نیز استفاده کند و هر زمان که بخواهد همسرش را به پرداخت آن ملزم نماید.
به طور کلی زن در صورتی که مهریه اش عند الاستطاعه باشد مجاز به اعمال حق حبس نیست و در صورتی که به وظایف زنا شویی خود عمل نکند ناشزه تلقی می شود.
اما در مهریه عندالمطالبه حتی در زمانی که زن مهریه اش را به طور کامل دریافت نکرده نیز می تواند از ادای وظایف خود و تمکین در برابر همسرش خودداری کند که این عدم تمکین نیز باعث ضایع شدن حقوق او مانند نفقه نخواهد شد و در مدتی که از حق حبس استفاده می کند زوج ملزم به پرداخت نفقه خواهد بود و در این حال نمی توان زن را محکوم به عدم تمکین کرد.
مطالبه مهریه عندالاستطاعه از طریق اجرای ثبت
در روش مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت زن می تواند سند ازدواج خود را به دفتر خانه محل ثبت عقد ارائه نماید و تقاضای صدور اجراییه کند پس از این اقدام یک نسخه از اجراییه به آدرس همسر ارسال میگردد.
سپس زن باید به اداره ثبت مراجعه و مهریه خود را مطالبه کند درصورت عدم پرداخت مهریه توسط مرد در اجراییه اموال شوهر اعم از منقول و غیرمنقول و وجه نقد توقیف می شود البته در صورتی که جزء مستثنیات دین نیز نباشد.
مراحل مطالبه مهریه عندالاستطاعه
- مراجعه به دفتر خانه محل ثبت عقد و ارائه سند ازدواج؛
- مراجعه به اداره ثبت اسناد رسمی محل سکونت با همرا داشتن اجراییه صادر شده از دفترخانه؛
- پرداخت نیم عرش دولتی که این نیم عرش بابت اجرای اسناد رسمی دریافت می گردد (نیم عرش را حق الاجرا نیز می گویند.)؛
- معرفی اموال برای توقیف (مطابق آیین نامه اجرایی اداره معرفی مال جهت توقیف 10 روز پس از ابلاغ اجراییه است.).
ممنوع الخروجی برای مهریه عندالاستطاعه
این که مهریه عندالمطالبه یا عندالاستطاعه باشد فرقی در این مورد ندارد. دادگاه برای مهریه عندالاستطاعه هم می تواند مرد را ممنوع الخروج کند تا تکلیف مهریه مشخص شود.
می توان مهریه عندالاستطاعه را به عندالمطالبه تغییر داد؟
مهریه توافقی میان زن و شوهر است. شما می توانید هر زمان که بخواهید مهریه عندالاستطاعه را به عندالمطالبه تبدیل کنید. امکان انجام برعکس این موضوع هم وجود دارد یعنی می توانید مهریه عندالمطالبه را به عندالاستطاعه تبدیل کنید. تنها شرط لازم وجود رضایت دو طرفه است.
مهریه عندالاستطاعه یا عندالمطالبه؟
هر کدام از این دو نوع مهریه مزایا و معایب خودش را دارد. مانند هر موضوع دیگری در ازدواج خوب است مهریه هم به صورت دو طرفه و با در نظر گرفتن شرایط هر دو طرف، تعیین شود. به نظر می رسد ترکیبی از مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه مناسب باشد.
2 راه برای استعلام مهریه عندالاستطاعه
برای این که بتوانید تمکن مالی مرد را ثابت کنید باید استعلام های لازم را دریافت نمایید. برای دریافت استعلام و توقیف اموال، دو راه وجود دارد.
استعلام از طریق اجرای ثبت
برای انجام این کار باید به دفتر ازدواج تان مراجعه نمایید. لازم است درخواست صدور اجرایی بدهید. سردفتر اجراییه را صادر کرده و به شوهر ابلاغ می نماید. در صورتی که شوهر ظرف مدت 10 روز برای پرداخت مهریه اقدام نکند زن می تواند برای وی پرونده ای در اداره ثبت اسناد رسمی تشکیل دهد. پس از آن استعلام های لازم انجام شده و لیست تمامی اموال مرد مشخص می شود.
استعلام از طریق دادگاه
برای اقدام از این طریق باید دادخواست لازم را تنظیم کنید و آن را به دادگاه خانواده تحویل دهید. از طریق این نامه دادگاه دارایی های همسر را به شما اطلاع می دهد. میزان دارایی های مرد از تمامی مراجع ذی ربط استعلام شده و شفاف می شود. در این صورت و اگر مرد استطاعت لازم را داشته باشد زن می تواند مهریه اش را بگیرد.
نتیجه گیری
زمانی که زن در عقد نکاح و در شرط ضمن عقد قبول کرده که مهریه عندالاستطاعه باشد باید تمام جوانب این موضوع را نیز در نظر بگیرد .مهریه،ملک، وجه نقد و یا وسیله نقلیه است و زمانی که زن مهریه عند الاستطاعه را قبول نموده است در واقع شرط مطالبه مهریه خود را منوط به توان مالی مرد قرار داده است.
با این روش در صورتی که زن بخواهد مهریه خود را مطالبه کند و مرد از پرداخت آن امتناع نماید زن باید با حکم اجرای ثبت در اداره ثبت اسناد، املاک و دارایی های مرد را شناسایی و از طریق مرجع قانونی نسبت به مطالبه مهریه خود اقدام نماید و در صورتی که مرد هیچ مال و املاکی نداشته باشد زن حق شکایت از مرد برای مطالبه مهریه را ندارد.
